H Ρεπούση και ο ψαράς της λιμνοθάλασσας

Κυρία  Μαρία Ρεπούση...

Ο «συνωστισμός», είναι μια λέξη, που σας πάει πολύ. Μετά τον συνωστισμό της Σμύρνης επανήλθατε με ...συνωστισμό ιδεών και προτάσεων, που ασφικτυούν εγκλωβισμένες στην «φαιά ουσία» σας, όπως θα έλεγε και ένας κολλητός της Αγκάθα Κρίστι.

Και καλά για τον «συνωστισμό» της Σμύρνης, σας πρόλαβε ο Έρνεστ Χέμινγουει το 1925, που στο διήγημά του «Στην προκυμαία της Σμύρνης», περιγράφει τις φρικαλαιότητες, που έζησε ως δημοσιογράφος-πολεμικός ανταποκριτής της καναδικής εφημερίδας «Toronto star» στην περιοχή, τρία χρόνια πριν. Θα μου επιτρέψετε να επιλέξω την άποψη του νομπελίστα και όχι τη δική σας επί του θέματος.

Επανήλθατε όμως  με το «κιτς» των αναπαραστάσεων ιστορικών γεγονότων στη χώρα μας, μεταξύ των οποίων και η «Έξοδος του Μεσολογγίου» και ζητήσατε να καταργηθούν γιατί ενισχύουν εθνικιστικά ακραία συναισθήματα και συμπεριφορές .

Καταρχήν, να σας θυμήσω ότι εκπροσωπείτε 1627 νοματαίους, που σας ψήφισαν και με το ζόρι γεμίζουν ταβέρνα. Όχι  11 εκατομμύρια Έλληνες  ώστε να αποφασίζετε εσείς για πάρτη τους.

Δεύτερον, αφού μιλάμε με όρους αισθητικής και τέχνης, να σας θυμήσω επίσης ότι, οι λέξεις  «κιτς», «κιτσαριό», «κιτσάτο», που έχουν επικρατήσει ως νεολογισμοί, είναι άκρως προσβλητικές όταν χαρακτηρίζουν καλλιτεχνική δραστηριότητα, ιδιαίτερα δε, όταν αυτή έχει ιστορικά στοιχεία αναφοράς .

Ξέρετε σίγουρα ότι ο όρος «kitsch», είναι Γερμανικός, που εμφανίστηκε στους καλλιτεχνικούς κύκλους του Μονάχου περί τα 1870, για να περιγράψει την «ευτέλεια», το «στερούμενο αξίας»,το «ψεύτικο»,το «καλλιτεχνικό σκουπίδι». Κατά πάσα πιθανότητα προέρχεται από το ρήμα «kitschen», που σημαίνει «μαζεύω λάσπη» ή  «πασαλείβω».

Ευτέλεια, λάσπη, σκουπίδι, πασάλειμα...Όλα αυτά τα έχει η αναπαράσταση της «εξόδου του Μεσολογγίου»; Ο μονόλογος του «Χρήστου Καψάλη», που βάζει φωτιά στα πυρομαχικά και αυτοκτονεί με τα  γυναικόπαιδα για να μην πέσουν στα χέρια των Τούρκων;

Δρώμενο κακόγουστο, κατά την άποψή σας, που μπορεί να συγκινεί ωστόσο χιλιάδες Μεσολογγίτες, όταν βλέπουν ταυτόχρονα με την αναπαράσταση τα ονόματα των προγόνων τους χαραγμένα στον  «τύμβο των ηρώων»;

Γιατί ΔΕΝ θα πρέπει να συγκινηθεί και να αισθανθεί περήφανος ο ψαράς της λιμνοθάλασσας με αυτή την εικόνα; Γιατί θα πρέπει να έχει το δικό σας «κριτήριο ποιότητας»;

Είστε εκπαιδευτικός και όμως  ξεχνάτε ένα βασικό στοιχείο. Δεν έχουν όλοι οι άνθρωποι την ίδια πρόσβαση στη γνώση, την ποιότητα και την αισθητική και κυρίως... ΔΕΝ ΦΤΑΙΝΕ ΓΙʼ ΑΥΤΟ.

Γιατί η καλαισθησία δεν είναι έμφυτη ικανότητα, αποκτάτε με τον χρόνο, την παιδεία, την εμπειρία, την εξάσκηση.

Ασφαλώς γνωρίζετε τον μηχανισμό της «παραστατικής συγκίνησης», που λειτουργεί μέσα από όλες τις μορφές τέχνης και πολλές φορές είναι το ζητούμενο. Αναπαράγεται καλλιτεχνικά ένα γεγονός για να μεταβιβάσει μηνύματα και πληροφορίες.

Δεν είναι λοιπόν ρατσισμός, κυρία Ρεπούση, να απορρίπτετε τις αισθητικές προσλαμβάνουσες, που έχει ο ψαράς της λιμνοθάλασσας, επειδή συγκινείται με ένα παραδοσιακό Μεσολογγίτικο μοιρολόι της εξόδου όπως  «Τον Μάρκο παν στην εκκλησιά...» και καμαρώνει με τον λεβέντη, ντυμένο με φουστανέλα γιό του, που διασχίζει, τον δρόμο της «θυσίας» σε μια πένθιμη λιτανεία και όχι παρέλαση, προς τον «κήπο των ηρώων»;

Γιατί θα πρέπει αυτός ο άνθρωπος να είναι εξοικειωμένος με τη δική σας άποψη περί τέχνης ,νʼ ακούει «Σιμπέλιους», να διακρίνει από μακριά έναν «Καντίνσκι» και να διαβάζει «Ντεριντά»; ΓΙΑΤΙ;

Δεν είναι φασισμός η απαγόρευση αυτών των εορταστικών εκδηλώσεων, αντίστοιχος με την απαγόρευση της παράστασης «Corpus Christi» στο «Χυτήριο»;

Επίσης, δεν θυμάμαι να διαμαρτύρεστε για τη δημόσια εκδήλωση μνήμης των Σιιτών Μουσουλμάνων, που πραγματοποιείται στη χώρα μας, για τον θάνατο του εγγονού του Μωάμεθ, ιμάμη Χουσείν. Εκατοντάδες αφιονισμένοι μουσουλμάνοι, αυτομαστιγόνονται με λεπίδες και ξυράφια στο κέντρο του Πειραιά και περιφέρονται αιμόφυρτοι ανάμεσα σε έντρομους περαστικούς  πολίτες και παιδιά. Εκεί η αισθητική σας δεν προσβάλεται; Δεν αντιδρά; Δεν προκαλείται;

Θα κλείσω με μιά προσωπική εμπειρία. Πριν πολλά χρόνια, ένα Σάββατο βράδυ , παραμονή των Βαϊων, μαθητής πρώτης δημοτικού, στον «Κήπο των ηρώων», αυτή η «αναπαράσταση» που τη σνομπάρετε, έγινε αφορμή να ρωτήσω αθώα τον πατέρα μου «Μπαμπά γιατί  αυτός ο γέρος  (ΚΑΨΑΛΗΣ)  έβαλε φωτιά;» Και η απάντηση του πατέρα μου έγινε αφορμή για να διαβάσω. Να διαβάσω πολύ και ...πολλά.

Και για να μιλήσουμε με όρους υψηλής  αισθητικής, που κατανοείτε επαρκώς ...Ναι!!! Αισθάνθηκα δέος μπροστά στον «Las Meninas» του Βελάσκεθ για την επαναστατική νεωτερικότητα, που έφερε στην Τέχνη. Ανατρίχιασα ένα βράδυ με πανσέληνο στο Ηρώδειο με τις άριες της Μονσερά Καμπαγιέ. Έμεινα άφωνος με τον λυρισμό της «Μήδειας» του Δημήτρη Παπαιωάννου αλλά δακρύζω κάθε φορά που, παραμονή των Βαϊων, ακούω τη μπαρούτη να σκάει στα χέρια του «Καψάλη» σε αυτή την «φτηνή» αναπαράσταση.

Υ.Γ. Επειδή μιλάμε για ποιότητα και αυθεντικότητα, να σας εξομολογηθώ ότι , ως προς την επιστήμη της ιστορίας, προτιμώ την αυθεντική Ελένη Γλύκατζη - Αρβελέρ και όχι κάτι άλλα ...γενόσημα.

Ένας Μεσολογγίτης