Σάββατο 22 Οκτωβρίου 2011

http://www।sofokleous10.gr/portal2/toprotothema/toprotothema/h----goldman-sachs-----2011102042495/

ΤΩΡΑ ΠΟΥ Η ΤΙΜΗ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΕΠΙΑΣΕ ΠΑΤΟ


H ΕΤΕ , η Goldman Sachs και …το ΤΧΣ

Εκτύπωση PDF

eteΤο μεγαλύτερο «κούρεμα» στα ελληνικά ομόλογα, το οποίο συζητιέται έντονα το τελευταίο διάστημα εντός και εκτός Ελλάδας έχει εξελιχθεί σε «πονοκέφαλο» για τις διοικήσεις των τραπεζών. Οι τελευταίες πληροφορίες υποστηρίζουν πως πολλά μέλη – κλειδιά της ευρωζώνης φαίνεται να συμφωνούν πως ίσως να επιβληθεί η παραπάνω συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα στο haircut των ελληνικών ομολόγων, κάτι που αποκλείει την επιλεκτική χρεοκοπία. Όπως συμφωνήθηκε στις 21 Ιουλίου, ο ιδιωτικός τομέας θα συμμετάσχει με 50 δισ. ευρώ στο επόμενο πακέτο διάσωσης, με ‘κούρεμα’ 21%. Οι πιέσεις, όμως, για μεγαλύτερο haircut εντείνονται, καθώς πολλές χώρες υιοθετούν πλέον πιο επιθετικά σενάρια. Ένα haircut, ωστόσο, πάνω από 50% δεν συνιστά εθελοντική συμμετοχή αλλά οδηγεί σε αναγκαστική αναδιάρθρωση του χρέους. "Ας σοβαρευτούμε, όλοι ξέρουν πως ένα haircut 50%, όπως ζητά η Γερμανία, δεν συνιστά εθελοντική κίνηση’’, δήλωσε ευρωπαίους αξιωματούχος στο Reuters.

Eάν τελικά τροποποιηθούν οι όροι της συμφωνίας της 21ης Ιουλίου και επιβληθεί υψηλότερο κούρεμα, τα εγχώρια τραπεζικά ιδρύματα θα εγγράψουν σημαντικές ζημιές στα χαρτοφυλάκιά τους και αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα να εξανεμιστούν τα ίδια κεφάλαιά τους, οπότε η μόνη επιλογή που θα έχουν είναι να καταφύγουν στο Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας.

Δεν θέλουν την Εθνική στο ΤΧΣ

Οσον αφορά την Εθνική, τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά. Αφενός μεν η Εθνική είναι μία ιστορική τράπεζα και αφετέρου μεγάλος αριθμός μετοχών της βρίσκονται στα χαρτοφυλάκια των ασφαλιστικών Ταμείων. Γι’ αυτούς τους λόγους η κυβέρνηση αλλά και οικονομικοί κύκλοι δεν θέλουν να εισέλθει στο ΤΧΣ η μεγαλύτερη ελληνική τράπεζα, καθώς θεωρείται σχεδόν βέβαιο πως θα υπάρξει λαϊκή κατακραυγή, ενώ θα τεθούν σε κίνδυνο τα ασφαλιστικά ταμεία που κατέχουν μετοχές της ΕΤΕ, αφού στο η είσοδος στο Ταμείο θα πραγματοποιηθεί σε πολύ χαμηλή χρηματιστηριακά τιμή.

Να σημειωθεί πως στο α’ εξάμηνο του τρέχοντος έτους η Εθνική Τράπεζα κατέγραψε ζημίες 1,31 δισ. ευρώ, συμπεριλαμβανομένου του κόστους για τη συμμετοχή της στο σχέδιο ανταλλαγής των ομολόγων (PSI), το οποίο διαμορφώθηκε στα 1,645 δισ. ευρώ. Η ΕΤΕ κατέχει ελληνικά κρατικά ομόλογα που λήγουν ως τον Ιούλιο του 2020 ονομαστικής αξίας 9,9 δισ. ευρώ. Αν η συνολική λογιστική ζημία από το PSI plus ανέλθει έως το 31%, τότε οι περαιτέρω προβλέψεις που πρέπει να σχηματίσει ανέρχονται στα 990 εκατ. ευρώ. Στην περίπτωση όπου το κούρεμα φθάσει στο 35%, οι πρόσθετες προβλέψεις θα ανέλθουν στο 1,38 δισ. ευρώ. Kαι φυσικά εάν το haircut ανέλθει στο 50%, οι απομειώσεις για την Εθνική ενδέχεται να ξεπεράσουν τα 2,5 δισ. ευρώ.

Θα κάνει κίνηση – ματ;

Τη στιγμή που η κυβέρνηση εναγωνίως προσπαθεί να διατηρθεί η Εθνική εκτός Ταμείου, καλά πληροφορημένες πηγές υποστηρίζουν πως η διοίκησή της συζητά να βάλει στρατηγικό επενδυτή στο μετοχικό κεφάλαιο της τράπεζας για να αποφύγει το «σκόπελο» του ΤΧΣ. Σύμφωνα με πληροφορίες που δεν δύναται να επιβεβαιωθούν, η Εθνική βρίσκεται σε συζητήσεις για στρατηγική συμμαχία με το μεγαλύτερο παίκτη των αγορών, την Goldman Sachs. Φυσικά ένα deal μεταξύ Εθνικής και Goldman θα ήταν τεράστιου βεληνεκούς και θα άλλαζε όλα τα δεδομένα στον τραπεζικό χώρο, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και στην Τουρκία και γενικότερα στη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Σύμφωνα πάντα με τις ίδιες πηγές η αμερικανική τράπεζα έχει εκδηλώσει ενδιαφέρον για απόκτηση μετοχικού ποσοστού στην Εθνική Τράπεζα και μάλιστα έχει ενημερώσει την ελληνική κυβέρνηση για την πρόθεσή της αυτή.


Φυσικά το ελληνικό δημόσιο επιθυμεί μία τέτοια συμμαχία, γι’ αυτό και στο παρασκήνιο ασκούνται πιέσεις και καταβάλλονται σημαντικές προσπάθειες για να ολοκληρωθεί. Η πρόταση αυτή δεν ήρθε από το πουθενά. Και συνδέεται με τον σχεδιασμό της ελληνικής κυβέρνησης να επιτευχθεί το άνοιγμα των αγορών προς το ελληνικό πιστωτικό σύστημα. Το μέγεθος που προκύπτει από τη συνένωση των δύο ομίλων δημιουργεί ασφαλώς άλλα δεδομένα ως προς την πρόσβαση στις χρηματοδοτικές πηγές και εκτιμάται ότι μέσω του νέου σχήματος θα εξασφαλιστεί η πολυπόθητη ρευστότητα που θα επιτρέψει τη σταδιακή χρηματοδότηση και της ελληνικής οικονομίας και της επιχειρηματικότητας συνολικότερα. Επίσης με ένα τέτοιο deal θα διασφαλίζονταν οι θέσεις εργασίας, ενώ η νέα τράπεζα που θα δημιουργούνταν θα ήταν ο κυριότερος πυλώνας της οικονομίας.


Πέμπτη 20 Οκτωβρίου 2011

7ΗΜΕΡΗ ΑΠΟΧΗ ΑΠΟ ΟΠΟΙΑΔΗΠΟΤΕ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΣΥΝΑΛΑΓΗ

7ΗΜΕΡΗ ΑΠΟΧΗ ΑΠΟ ΟΠΟΙΑΔΗΠΟΤΕ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΣΥΝΑΛΑΓΗ


ΠΩΣ ΤΟ ΒΛΕΠΕΤΕ; ΕΜΕΙΣ ΘΑ ΤΟ ΔΟΚΙΜΑΣΟΥΜΕ -
https://docs.google.com/document/d/1Y4mxBsllnO4euLw0S81yXkLNMRLamAaeVpoRxJssAnI/edit?hl=en_US


Κάποτε κάποιος για να τιμωρήσει τη γυναικά του έκοψε το πέος του. Αυτό προτείνετε .

Ας πούμε ότι πράγματι μια εβδομάδα δεν πραγματοποιείται καμιά συναλλαγή. Πoiός θα έχει το πρόβλημα ο OLI REN ή εμείς.
Ο ταβερνιάρης θα πετάξει τα φαγητά . Το ίδιο οι μανάβηδες , οι λαϊκές αγορές , όλοι οι έμποροι θα δυσκολευτούν στο νοίκι , και γενικά είναι μια βλακώδης και καταστροφική πρόταση. Είμαστε σαν το παιδάκι που για να διαμαρτυρηθεί χτυπάει το κεφάλι του στον τοίχο. Ας σοβαρευτούμε . Με τις διαμαρτυρίες έχει ξεχαρβαλωθεί η κοινωνία . Οι σκουπιδιάρηδες διαμαρτύρονται και μας έχουν γεμίσει σκουπίδια Τον τουρισμό τον σαμποτάραμε το μισό καλοκαίρι. .Τώρα τα διυλιστήρια θα μας αφήσουν χωρίς καύσιμα . Οι συγκοινωνίες μια δουλεύουν και μια όχι. Δυστυχώς η περιστάσεις δεν απαιτούν κραυγές αλλά μυαλό . Και αυτό είναι είδος εν ανεπάρκειά . Η κατάσταση μου θυμίζει τις επιδημίες πανούκλας το μεσαίωνα , όπου οι παπάδες μην ξέροντας τίποτα άλλο , και γιατί το πλήθος απαιτούσε να κάτι γίνει . κάνανε μια λιτανεία . Το αποτέλεσμα , μεσ την κοσμοσυρροή κόλλαγε ο ένα τον άλλο και πεθαίνανε και όσοι δεν είχαν αρρωστήσει μέχρι τότε . Το ίδιο και τώρα . Οι συνδικαλιστές ( νεότερη και βελτιωμένη εκδοσή των παπάδων μια και υπόσχονται σωτηρία εν ζωή και όχι - μετά θάνατον ) που κάτι πρέπει να δείξουν ότι κάνουν , τραβάνε μια απεργία , και χειροτερεύουν τα πράματα. Δεν τους νοιάζει αρκεί να δείξουν στο κοπάδι τους ότι κάτι κάνουν.

Δυστυχώς εκεί που φτάσαμε ,και όλοι έχουμε ευθύνη άλλος μεγαλύτερη , και άλλος μικρότερη . (υπάρχει και το ελαφρυντικό της βλακείας , της άγνοιας κλπ. ,όπως και το επιβαρυντικό της ιδιοτέλειας και της υφαρπαγής ψήφου και αξιωμάτων )

Το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να αποδεχτούμε τις θυσίες που απαιτούν οι καταστάσεις ,στο μέτρο που αναλογεί στον καθένα από μας , και να αφήσουμε τις συντεχνιακές λογικές που καλλιεργούνται και επιδιώκουν οι θυσίες να γίνουν απ΄ τους άλλους . Στο κάτω κάτω να σκεφτείτε μόνο ότι μία πόλις 4.000.000 κατοίκων δεν μπορεί να ζήσει χωρίς κανόνες και μηχανισμούς συμβίωσης . Η κατάσταση θυμίζει το γνωστό ανέκδοτο 'που τα όργανα τσακώνονταν πιο είναι το σπουδαιότερο . Το μυαλό έλεγε ότι είναι το σημαντικότερο γιατί σκέπτεται , το στομάχι το σπουδαιότερο γιατί μας τρέφει , η καρδιά γιατί κυκλοφορεί το αίμα , κλπ. Μες τον καυγά κάτι πήγε να πει και ο πρωκτός ,αλλά τα άλλα τον αποπήραν “ φύγε από δω ρε κώλε “ . Τότε αυτός θύμωσε έσφιξε και έκανε μέρες να αφοδεύσει και τότε το μυαλό είχε ζαλάδες , η καρδιά αρρυθμία ,το στομάχι ξινίλες. Και σίγα σιγά ο οργανισμός πέθαινε .

Σ αυτή την κατάσταση είμαστε χρειάζεται δουλειά και συνεργασία ,και όχι απεργίες που έχουν καταντήσει απλά η μία συντεχνία να προσπαθεί να την βγάλει καθαρή εις βάρος των άλλων.

ΜΕΓΑΛΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ ΣΤΗΝ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ... Του Δημήτρη Πιπεργιά

Κυριακή, 20 Μαρτίου 2011
ΜΕΓΑΛΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ ΣΤΗΝ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ...
Του Δημήτρη Πιπεργιά
pipergias@otenet.gr

Στα μέσα της δεκαετίας του 80 τα λιμνάζοντα συσσωρευμένα κεφάλαια αναζήτησαν «επενδυτική διέξοδο» στην «απελευθέρωση των αγορών ηλεκτρικής ενέργειας» . Μέχρι τότε ο ηλεκτρισμός δεν παρουσίαζε κερδοσκοπικό-επενδυτικό ενδιαφέρον αφού η πρόβλεψη αποδόσεων ήταν μικρή και ο χρόνος αποσβέσεων εξαιρετικά μεγάλος . Η απουσία «επενδυτικού» ενδιαφέροντος εξ’ άλλου σε συνδυασμό με την ανάγκη εξηλεκτρισμού της υπαίθρου και την αξιοποίηση των εγχώριων πηγών ( φράγματα –ορυχεία - υδροηλεκτρικά και θερμικά εργοστάσια - δίκτυα μεταφοράς και διανομής ), που απαιτούσαν μεγάλα κεφάλαια και επιχειρήσεις κλίμακας, οδήγησε στην ίδρυση της ΔΕΗ και τις εξαγορές των ηλεκτρικών εταιριών που υπήρχαν σ όλη την Ελλάδα (δεκαετίες 50-60-70 ).
Ο χρόνος των αποσβέσεων των ενεργειακών επενδύσεων είναι δηλωτικός των παραπάνω αναγραφομένων. Η ΔΕΗ τον υπολόγιζε και τον υπολογίζει τουλάχιστον στην 25ετία. Οι ιδιώτες επενδυτές μετά βίας επενδύουν με ορίζοντα την 10ετια .
Η «απελευθέρωση των αγορών» είχε σαν προκάλυμμα την θεωρία ότι ο ανταγωνισμός θα εξασφαλίσει μείωση των τιμών στον καταναλωτή και έγινε κύρια επιδίωξη των νεοφιλελεύθερων οικονομικών προγραμμάτων σχεδόν όλων των συντηρητικών πολιτικών δυνάμεων. Το ηλεκτρικό ρεύμα από βασικό κοινωνικό αγαθό χαρακτηρίσθηκε «προϊόν» και η λογική της κοινής ωφέλειας αντικαταστάθηκε από αυτήν της κερδοφορίας. Στην κατεύθυνση αυτή συνέβαλαν οι τεχνολογικές εξελίξεις στις μονάδες παραγωγής (θεαματική βελτίωση του βαθμού απόδοσης - μείωση κόστους – εισαγωγή νέων καυσίμων κλπ) και στη διαχείριση των συστημάτων Η.Ε.(πληροφορική – τηλεπικοινωνίες κλπ). Όπου όμως εφαρμόστηκε η «απελευθέρωση» είχε τα αντίστροφα από...
τα θεωρητικά επιδιωκόμενα αποτελέσματα. Έτσι είχαμε αύξηση των τιμών στον τελικό καταναλωτή και πτώση όλων των δεικτών ποιότητας των προσφερομένων αγαθού και υπηρεσιών.
Στην Ελλάδα η κυβέρνηση Κ.Μητσοτάκη επιχείρησε σκανδαλωδώς –ευτυχώς ανεπιτυχώς λόγω έντονων πολιτικών και κοινωνικών αντιδράσεων - να εκχωρήσει μονάδες παραγωγής σε ιδιώτες ( ΒΟΟ, ΒΟΤ, Κυρατσάκης κλπ). Έτσι η τιμή του ρεύματος στη χώρα μας παραμένει - μέχρι σήμερα - από τις χαμηλότερες στην Ευρώπη και τα αποτέλεσματα της αξιοποίησης των εγχώριων ενεργειακών πόρων, που έγινε τις περασμένες δεκαετίες, καρπούνται ο Λαός και η εθνική μας οικονομία.

Η «ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ» ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣ ΚΑΙ ΕΠΟΠΤΕΙΑ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ
Η θεωρία της απελευθέρωσης τελικά επικράτησε . Με οδηγίες της Ε.Ε έγινε υποχρέωση και για τη χώρα μας. Βασικός νόμος ο Ν.2773/99 που οδήγησε στην σημερινή δομή της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας.
Βασική διάταξη για την εύρυθμη και οικονομικά αποτελεσματική λειτουργία της αγοράς είναι αυτή του άρθρου 3 ν2773 για την εποπτεία του κράτους «η οποία ασκείται από τον αρμόδιο Υπουργό στα πλαίσια του μακροχρόνιου ενεργειακού σχεδιασμού της Χώρας ». Ο μακροχρόνιος ενεργειακός σχεδιασμός «διαμορφώνεται σε δεκαετή και πενταετή κυλιόμενη βάση και προσλαμβάνει την μορφή απόφασης του αρμοδίου Υπουργού και γνωστοποιείται στην αρμόδια διαρκή επιτροπή της Βουλής, λαμβάνει υπόψη του τα υπάρχοντα και πιθανολογούμενα ενεργειακά αποθέματα σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο και τις τάσεις της διεθνούς αγοράς και αποσκοπεί : α)στην ασφάλεια ενεργειακού εφοδιασμού της Χώρας β)στην προστασία του περιβάλλοντος στα πλαίσια και των διεθνών υποχρεώσεων της Χώρας γ) στην ισόρροπη περιφερειακή ανάπτυξη της Χώρας και δ) στην παραγωγικότητα και ανταγωνιστικότητα της εθνικής οικονομίας και την επίτευξη υγιούς ανταγωνισμού με στόχο την μείωση του κόστους ενέργειας για το σύνολο των χρηστών και καταναλωτών».
Μακροχρόνιος ενεργειακός σχεδιασμός δεν προέκυψε έκτοτε εξαιτίας των πιέσεων που ασκούσαν οι «επενδυτές» και των προθέσεων των εκάστοτε Υπουργών να έχουν λιτά τα χέρια τους για οποιεσδήποτε - χρυσοφόρες πολλές φορές - διευθετήσεις. Το μίγμα καυσίμου ήταν και παραμένει βασικό στοιχείο του σχεδιασμού και επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό το κόστος ,την κερδοφορία άρα και τις τιμές του ρεύματος.
Η διαφαινόμενη εγκατάλειψη του εγχώριου λιγνίτη, στο όνομα της «προστασίας» του παγκόσμιου περιβάλλοντος, σε στιγμές βαθειάς κρίσης της εθνικής μας οικονομίας και μεγάλης ανάγκης αύξησης των εξαγωγών και μείωσης των εισαγωγών, συνδυαζόμενη με την υποκατάσταση του από ακριβά εισαγόμενα καύσιμα, κερδοφόρες για λίγους εισαγωγές και πανάκριβες ηλιακές KWH, υπονομεύει την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας, υποσκάπτει τα θεμέλια της και οδηγεί σε πανάκριβο ρεύμα.

Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣ
Η γνώση των κανόνων και της λειτουργίας της αγοράς Η.Ε. όπως έχει διαμορφωθεί αποτελεί αναγκαία προϋπόθεση για την κατανόηση των επιδιώξεων των μεγάλων συμφερόντων που ενεργοποιούνται στην αγορά ηλεκτρισμού , του οικονομικού οφέλους τους και της γενικότερης ζημιάς που προκύπτει από κάθε μια από αυτές .
Με βάση τα προβλεπόμενα από τους νόμους :
Α) Κάθε θερμική μονάδα παραγωγής Η.Ε, που έχει διαθέσιμη εγγυημένη ισχύ, (πιστοποιητικό ισχύος) προσφέρει τις δυνατότητες της στο διαχειριστή του συστήματος (ΔΕΣΜΗΕ).Η διάθεση αμείβεται με 45.000 ευρώ/ MW το χρόνο (ενταχθεί ή δεν ενταχθεί στο σύστημα για παραγωγή) και η δαπάνη μετακυλίεται στους τελικούς καταναλωτές μέσω των προμηθευτών. Η αμοιβή αυτή ήταν μέχρι τα μέσα του 2010 35.000ευρώ και αυξήθηκε με απόφαση της κυβέρνησης σε 45.000 ευρώ ή 28,57%.
Β) Την προηγούμενη κάθε ημέρας υποβάλλονται στο ΔΕΣΜΗΕ,από τους προμηθευτές και εξαγωγείς, δηλώσεις απαιτούμενου φορτίου ανά ώρα προκειμένου να καλύψουν τις ανάγκες των πελατών-καταναλωτών και από τους παραγωγούς και χονδρεμπόρους- εισαγωγείς προσφορές έγχυσης . Οι προσφορές έγχυσης αφορούν την ισχύ ανά ώρα που μπορούν να διαθέσουν την επομένη και για τους παραγωγούς επιπρόσθετα την τιμή διάθεσης που αντανακλά «τουλάχιστον» το μεταβλητό κόστος λειτουργίας (καύσιμο + λιπαντικά) της μονάδας παραγωγής.
Γ)Με βάση τις δηλώσεις και τις προσφορές γίνεται ο ημερήσιος προγραμματισμός της επόμενης ημέρας. Ο προγραμματισμός αποβλέπει στη κάλυψη όλων των αναγκών σε Η.Ε. Επειδή η Η.Ε. δεν αποθηκεύεται και η έλλειψη της οδηγεί σε διακοπές ακόμη και black out κάθε στιγμή πρέπει να εισρέουν στο σύστημα ποσότητες ρεύματος που να καλύπτουν την ζήτηση. Οι εισροές προγραμματίζεται να προέρχονται κατά προτεραιότητα
1.Από ΑΠΕ (Ανεμογεννήτριες – Φωτοβολταϊκά - Μικρά Υδροηλεκτρικά - Υποχρεωτικά νερά για αρδεύσεις και υδροδοτήσεις – Γεωθερμία - Βιοαέριο κλπ)
2.Από εισαγωγές
3. Από θερμικές μονάδες παραγωγής ξεκινώντας από τη φθηνότερη. Παρέκκλιση γίνεται για λόγους ασφάλειας του συστήματος και γενικότερου συμφέροντος . (Κίνδυνοι black out – τεχνικά ελάχιστα και ευελιξία των μονάδων - αντιμετώπιση πλημμυρικών φαινομένων κλπ) .
Δ)Το απόγευμα της παραμονής και μετά την κατάρτιση του προγράμματος γίνεται η εκκαθάριση των λογαριασμών και την τρίτη επομένη ημέρα - με βάση την εκτέλεση του - γίνονται οι εκκαθαρίσεις των αποκλίσεων από αυτό.
Ε)Όλες οι εισροές από ΑΠΕ , εισαγωγές και μονάδες παραγωγής αποπληρώνονται με βάση την ακριβότερη τιμή έγχυσης ανά ώρα που ονομάζεται Οριακή Τιμή του Συστήματος (ΟΤΣ) . Έτσι εξηγείται και το πάθος των ιδιωτών να αφαιρεθεί από τη ΔΕΗ σημαντικό ποσοστό από το ρεύμα πού παράγεται με καύσιμο τους φθηνούς λιγνίτες και η διαχείριση των υδροηλεκτρικών εργοστασίων όπως και ευαισθησία που επιδεικνύουν σε θέματα περιβάλλοντος. Πιστεύουν ότι αφαιρώντας από τη ΔΕΗ σημαντικές ποσότητες φθηνής ενέργειας θα επιτύχουν υψηλότερη Οριακή τιμή για περισσότερες ώρες την ημέρα, άρα υψηλότερα έσοδα στα ταμεία τους. Η διαφορά μεταξύ των εγγυημένων τιμών των ΑΠΕ καταβάλλεται από ειδικό λογαριασμό του ΔΕΣΜΗΕ στα έσοδα του οποίου εντάσσεται και το τέλος ΑΠΕ που πληρώνουν οι καταναλωτές. Ο λογαριασμός είναι ελλειμματικός και παρά την αλματώδη αναπροσαρμογή του τέλους το 2010 έκλεισε με σωρευμένο έλλειμμα μεγαλύτερο των 100 εκατομμυρίων ευρώ.
Από την Ημερήσια Αγορά Ηλεκτρικής Ενέργειας (Η.Α.Η.Ε.) αγοράζουν ηλεκτρικό ρεύμα οι προμηθευτές και εξαγωγείς με βάση τις δηλώσεις φορτίου και χρεώνονται με βάση την ΟΤΣ .
Η αμοιβή των παραγωγών ηλεκτρικής ενέργειας με θερμικές μονάδες προέρχεται τόσο από την ισχύ όσο και από τις εγχύσεις που θα πραγματοποιήσουν. Εισπράττουν δηλαδή αμοιβή τόσο από τα πιστοποιητικά ισχύος όσο και από τις εκκαθαρίσεις των εισροών τους στην ημερήσια αγορά .
Όλα τα παραπάνω καθορίζονται από νόμους αλλά και από τους κώδικες που διαμόρφωσαν και διαμορφώνουν τους κανόνες λειτουργίας της ημερήσιας αγοράς . Η Ρ.Α.Ε. (Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας) εισηγείται, μετά από διαβούλευση με τους «παίχτες της αγοράς», τους κώδικες που αποτελούν κυβερνητικές αποφάσεις και «εγγυάται» την εύρυθμη λειτουργία της αγοράς . Η αγορά ηλεκτρισμού έχει διαμορφωθεί πάνω στα κοινόχρηστα, πλέον, δίκτυα μεταφοράς και διανομής αφορά το σύνολο των καταναλωτών. Κάθε καταναλωτής μπορεί να επιλέξει τον προμηθευτή του.
Η ΔΕΗ έχει προσαρμοστεί στη νέα πραγματικότητα και είναι : α) Παραγωγός ηλεκτρικής ενέργειας με θερμοηλεκτρικά , υδροηλεκτρικά εργοστάσια και ΑΠΕ(στα θερμικά εργοστάσια χρησιμοποιεί σαν καύσιμα τους εγχώριους λιγνίτες, το Φ.Α. και το πετρέλαιο) και β)Προμηθευτής και Έμπορος Η.Ε. Για να εξασφαλιστεί ανεξαρτησία και κοινοχρηστικότητα των δικτύων υποχρεώνεται να διαχωρίσει τα δίκτυα της και να τα παραχωρήσει σε δύο θυγατρικές εταιρίες Μεταφοράς και Διανομής Η.Ε. που δημιουργούνται με νόμο. Επίσης έχει την θυγατρική ΔΕΗ Ανανεώσιμες με την οποία προσπαθεί ν΄ αναπτυχτεί στον τομέα των ΑΠΕ.

ΔΙΑΓΚΩΝΙΣΜΟΣ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΩΝ
Από το 1999, σχεδόν όλες, οι μεγάλες κατασκευαστικές εταιρείες πήραν θέση για την απελευθέρωση. Ο μακροχρόνιος ενεργειακός σχεδιασμός δεν καταρτίσθηκε παρά τις προβλέψεις του νόμου και το 2001 μάλιστα, στην έναρξη των διαδικασιών αδειοδότησης νέων μονάδων ηλεκτροπαραγωγής (με βάση το ν 2773/99 οι άδειες εκδίδονται από τον Υπουργό μετά από γνώμη της ΡΑΕ), εκδηλώθηκε τόσο μεγάλο ενδιαφέρον που αύξανε την ισχύ κατά 50%.Το ενδιαφέρον αυτό παρά τις μαζικές αδειοδοτήσεις έμεινε στα χαρτιά. Με την πάροδο του χρόνου και προκειμένου να αφεθεί χώρος για τους ιδιώτες επενδυτές απαγορεύτηκε στη ΔΕΗ να κατασκευάζει νέα εργοστάσια. Όσες νέες μονάδες αδειοδοτήθηκαν ήταν σε αντικατάσταση παλαιών μονάδων.
Οι στρεβλώσεις του συστήματος δημιούργησε περίεργες συσπειρώσεις και παράλογες απαιτήσεις. Προέκυψε η συσπείρωση των αδειούχων υποψήφιων «παραγωγών» και έγινε θεσμικός συνομιλητής!!!! Η συσπείρωση αυτή πρόβαλε και προβάλει ακόμη και σήμερα αιτήματα που αντιστρατεύονται τις αρχές της ελεύθερης αγοράς και του ανταγωνισμού . Αντί να ζητάει θωράκιση του ανταγωνισμού διεκδικεί ανάληψη του ρίσκου των «επενδυτών» από τους καταναλωτές και προστασία τους από τον ανταγωνισμό, κύρια της ΔΕΗ-Παραγωγού, προκειμένου να διασφαλίσουν σίγουρη κερδοφορία των επενδύσεων τους.
Το 2004 κατασκευάσθηκε η πρώτη ιδιωτική θερμοηλεκτρική μονάδα (αεριοστροβιλική) μετά από εγγυήσεις και μακροχρόνια σύμβαση επικουρικών υπηρεσιών(ν3175/03) για να ακολουθήσει η μονάδα των ΕΛΠΕ (Ενεργειακή Θεσσαλονίκης) που έγινε με πολιτική απόφαση και σε λάθος σημείο για την ευστάθεια του συστήματος (στο βορρά αντί για το νότο ). Αναπτύχτηκαν όμως οι χονδρεμπορικές εταιρίες που εξασφάλισαν εισαγωγές από χώρες κύρια της ανατολικής Ευρώπης αποκομίζοντας σημαντικά κέρδη.
Το καλοκαίρι του 2008 η ΟΤΣ με την οποία γίνονται οι αγοροπωλησίες ηλεκτρισμού ξεπέρασε τα 120 ευρω/KWH. Η εκτίναξη των τιμών του Φ.Α. – ακλουθούν με εξάμηνη υστέρηση τις τιμές του πετρελαίου - σε συνδυασμό με την υψηλή ζήτηση οδήγησε την ΟΤΣ σε ιστορικά υψηλά. Είχαμε τότε αλλεπάλληλες ανατιμήσεις των τιμών ηλεκτρισμού. Οι εισαγωγείς και παραγωγοί κατέγραφαν υπερκέρδη και η ΔΕΗ σημαντικές ζημιές. Καθιερώθηκε τότε η Ρήτρα Αναπροσαρμογής Καυσίμων. Δεν εφαρμόσθηκε όμως γιατί επήλθε η παγκόσμια οικονομική κρίση και η θεαματική αποκλιμάκωση των τιμών του πετρελαίου.
Το πάρτι των κερδών πού έκαναν οι ιδιώτες παραγωγοί και εισαγωγείς δημιούργησε ισχυρά κίνητρα για να κατασκευαστούν και νέες ιδιωτικές μονάδες παραγωγής. Οι στρεβλώσεις του συστήματος όμως παρέμειναν όπως και παράλογες απαιτήσεις των ιδιωτών «επενδυτών».
Αποκαλυπτική των παράλογων απαιτήσεων των «επενδυτών» είναι η περίπτωση της μονάδας συμπαραγωγής του «Αυτοπαραγωγού» ΑΛΟΥΜΙΝΙΟΝ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ. Η μονάδα αδειοδοτήθηκε σαν μονάδα της ΑτΕ για να καλύψει τις ανάγκες τις σε ατμό και ηλεκτρισμό. Εντάθηκε στα προγράμματα του 4ου ΚΠΣ και εισέπραξε τις σχετικές επιδοτήσεις . Όταν όμως η ΟΤΣ έφτασε σε υψηλά επίπεδα υποβλήθηκε αιτήματα προς την κυβέρνηση να αλλάξει την άδεια παραγωγής σε μονάδα συμπαραγωγής και να τροποποιηθούν οι κώδικες ώστε να προτάσσεται στις εγχύσεις από τις μονάδες Φ.Α. Παράλληλα να συνεχίσει ΔΕΗ την τροφοδότηση της ΑΛΟΥΜΙΝΙΟΝ με ηλεκτρικό ρεύμα. Έτσι απλά διεκδικούσε να πουλά, στην ημερήσια αγορά, το ρεύμα που θα παρήγαγε η μονάδα του σε υψηλές τιμές και να αγοράζει στα χαμηλά από τη ΔΕΗ. Έτσι απλά θα κερδίζει σημαντικά ποσά το χρόνο. Λογαριασμοί που έγιναν το καλοκαίρι του 2008 ανέβαζαν τα ποσά αυτά σε πολλές δεκάδες εκατομμύρια ευρώ το χρόνο. Οι απαιτήσεις αυτές έγιναν τελικά αποδεκτές το 2009 από τον τότε ΥΠΑΝ κ Φώλια απόγευμα..…..μεγάλης Πέμπτης!!!!!!!

ΣΤΟ ΑΠΟΚΟΡΥΦΩΜΑ ΟΙ ΚΕΡΔΟΣΚΟΠΙΚΕΣ ΟΡΕΞΕΙΣ
Έκτοτε τα πράγματα άλλαξαν . Η ύφεση οδήγησε σε πτώση της ζήτησης αλλά και της τιμής του πετρελαίου .Οι τιμές στην Η.Α. αποκλιμακώθηκαν σημαντικά. Παρ ΄ όλα αυτά οι πιέσεις συνεχίζονται και εντείνονται. Νέο αίτημα πρόεκυψε σχετικά με την αναπροσαρμογή της αμοιβής διαθεσιμότητας ισχύος .Η διεκδίκηση καθαρή. Να διπλασιαστεί η αμοιβή για την διαθεσιμότητα ισχύος και να φτάσει τις 70000€/MW το χρόνο και ικανοποιήθηκε εν μέρει.. Επίσης το όνομα του «ανοίγματος της αγοράς στον ανταγωνισμό» απαίτησαν και πέτυχαν μέρος (το 40%) του ηλεκτρισμού που παράγεται στις λιγνιτικές μονάδες της ΔΕΗ και είναι φθηνό να παραχωρηθεί - με τιμές κόστους καυσίμου!!! - στις κερδοσκοπικές τους ορέξεις . Επίσης η διαχείριση των Υδροηλεκτρικών εργοστασίων να γίνεται με τρόπο που να δημιουργεί υψηλή ΟΤΣ . Έτσι η όποια ωφέλεια προκύπτει τόσο από το εθνικό μας καύσιμο όσο και από τα υδροηλεκτρικά στους καταναλωτές ,να μετατραπεί άμεσα σε υψηλή κερδοφορία των συμφερόντων που ενεργοποιούνται στην αγορά Η.Ε. με ότι αυτό συνεπάγεται για τις τιμές του ηλεκτρισμού.
Παράλληλα το σχέδιο για την μονάδα με καύσιμο το LPG στον ΑΣΤΑΚΟ, που όπως ακούγεται επανέρχεται ,θα επηρεάσει και την αγορά ηλεκτρισμού. Ιδιαίτερα μάλιστα αν δεν έχει εξασφαλιστεί έγκαιρα η κατασκευή νέων διασυνδέσεων και οι συμφωνίες αγοράς του ρεύματος στο εξωτερικό. Στην περίπτωση που προχωρήσει η επένδυση και η παραγωγή της διοχετευτεί στην ελληνική αγορά , τότε η μονάδα αυτή θα προτάσσεται, λόγω χαμηλού κόστους καυσίμου ,στην ημερήσια αγορά, ενώ θα αποπληρώνεται με βάση την οριακή τιμή της Ημερήσιας Αγοράς που συνήθως διαμορφώνεται από μονάδα Φ.Α. Μ΄ αυτό τον τρόπο το LPG, που είναι ευτελές και επικίνδυνο (λόγω της επικινδυνότητας του δεν έχει μεγάλους καταναλωτές στη Ευρώπη) παράγωγο της διαδικασίας διύλισης του πετρελαίου, εξισώνεται τιμολογιακά με το Φ.Α. (LNG) εξασφαλίζοντας υπερκέρδη στους επενδυτές και ρεύμα ακριβό, από επικίνδυνο καύσιμο , στους Έλληνες .

ΜΕ ΤΗΝ ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΤΟΥ ΧΘΕΣ ΠΡΟΒΟΛΗ ΣΤΟ ΜΕΛΛΟΝ
Την διετία 2009-2010 ο συνδυασμός χαμηλής ζήτησης χαμηλής τιμής πετρελαίου και υπερεπάρκειας νερών οδήγησαν την ΟΤΣ σε κατάρρευση ,τη ΔΕΗ και τους άλλους προμηθευτές σε κερδοφορία και τους ιδιώτες παραγωγούς και εισαγωγείς σε ζημιές.
Τα πρόσφατα όμως γεγονότα στις αραβικές χώρες και οι προβλέψεις που γίνονται για τη διεθνή τιμή του πετρελαίου (ήδη ξεπέρασε τα 115$ το βαρέλι), προκαλούν ανατριχίλα στην κυβέρνηση και τους προμηθευτές της Η.Ε. Σε κάθε ενεργειακή κρίση οι κερδοσκοπικές τάσεις αυξάνονται , οι στρεβλώσεις της αγοράς και οι αδυναμίες εποπτείας της αποκαλύπτονται. Το καλοκαίρι του 2011, με την ΟΤΣ να σκαρφαλώνει πάλι στα ιστορικά υψηλά επίπεδα και τη ΔΕΗ να έχει απολέσει το 40% της λιγνιτικής της παραγωγής αναμένεται να επικρατήσουν συνθήκες κολάσεως για τους καταναλωτές που, μέσα στη δύνη νέων εισοδηματικών περικοπών, θα κληθούν να πληρώσουν και το ρεύμα χρυσάφι. Οι ιδιώτες προμηθευτές θα εγκαταλείψουν τους πελάτες τους (το έκαναν και την περίοδο 2006-2008) ,οι οποίοι θα κατευθυνθούν στο τελευταίο καταφύγιο, δηλαδή τη ΔΕΗ, που με τη σειρά της - για να καλύψει την πρόσθετη κατανάλωση - θα αγοράζει πανάκριβα με συνέπεια το πέρασμα της σε ζημίες η - το πλέον πιθανότερο - να τις «κοινωνικοποιήσει» αυξάνοντας τα τιμολόγια της. Σημειώνεται πως για πολλούς καταναλωτές αυτά είναι ήδη δυσβάσταχτα και αυτό επιβεβαιώνεται από τους απλήρωτους λογαριασμούς της ΔΕΗ που ξεπέρασαν το 10%.
Μέσα σε αυτές τις συνθήκες επιχειρείται και η «πράσινη ανάπτυξη». Η χωρίς περιορισμούς και Μακροχρόνιο Ενεργειακό Σχεδιασμό προβολή της σαν πανάκεια για την ανάπτυξη και την εθνική οικονομία αποδεικνύεται λάθος . Η κυβέρνηση ήδη υποχρεώθηκε σε αναδίπλωση . Από την χωρίς περιορισμούς ανάπτυξη των Φ/Β (είναι σαφής η διάταξη του νόμου 3851/10 για τα Φ/Β ισχύος μέχρι 500ΚW ) περάσαμε στο καθορισμό ορίου 2500MW μέχρι το 2020. Με τις σημερινές τιμές η κάλυψη αυτού του στόχου σημαίνει επενδυτική δαπάνη 5 δις € για έργα μικρής ενεργειακής αποδοτικότητας , ελάχιστης προστιθέμενης αξίας οι οποίοι και θα μπορούσαν να έχουν στραφεί σε άλλες επενδύσεις με υψηλή εγχώρια προστιθέμενη αξία και πολύ καλύτερη ενεργειακή απόδοση. Επίσης επιδότηση των παραγωγών με 1δις € το χρόνο για τα προσεχή 20 χρόνια, ποσό που θα μετακυλιστεί μέσω του τέλους ΑΠΕ στους καταναλωτές . Την ίδια στιγμή άλλα έργα όπως τα Αιολικά Πάρκα, οι μονάδες βιομάζας , τα μεγάλα υδροηλεκτρικά και τα αντλητικά Υδροηλεκτρικά παραμένουν στα χαρτιά. Οι τράπεζες έκλεισαν τις στρόφιγγες προς τους υποψηφίους επενδυτές και η γραφειοκρατία μαζί με την αβελτηρία των ταγών του δημόσιου συμφέροντος παραμένουν, ακόμα και στην εποχή της διαφάνειας , ακαταμάχητες.
Χαρακτηρίζουν συλλήβδην την ενέργεια από υδροηλεκτρικά έργα ισχύος μεγαλύτερης των 15 MW ως μη ανανεώσιμη. Είναι εντυπωσιακό ότι στην περίπτωση αυτή η Ελλάδα δεν προσαρμόζεται στην Ευρωπαϊκή Οδηγία που χαρακτηρίζει την υδροηλεκτρική παραγωγή ανανεώσιμη ενέργεια στο σύνολό της και αντιστρατεύεται κατάφωρα τα συμφέροντά της, προς όφελος άλλων σκοτεινών συμφερόντων που απεργάζονται την πλήρη ενεργειακή της εξάρτηση.

ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΜΝΗΜΟΝΙΟ
Τις επιδιώξεις των ιδιωτικών συμφερόντων που επικαλούνται - για να εξασφαλίσουν την κερδοφορία τους - την περαιτέρω «απελευθέρωση της αγοράς» προωθούν τα επικαιροποιημένα μνημόνια Νο 2-3 και 4 και οι θεματοφυλακές τους τροϊκανοί..
Η εφαρμογή του σχεδίου για το άνοιγμα της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από λιγνίτη σε τρίτους, τα λεπτομερή σχέδια για τη διασφάλιση ενός μεγίστου ανοίγματος της αγοράς σε ότι αφορά το μη διασυνδεδεμένο σύστημα (Κρήτη-Ρόδος ),η δέσμευση να ανατεθεί η διαχείριση των υδάτινων πόρων σε ανεξάρτητο φορέα, η αντανάκλαση των τιμών της χονδρεμπορικής αγοράς στο ενεργειακό τμήμα των ρυθμιζόμενων τιμολογίων, οι ανεξάρτητοι χειριστές στα συστήματα μεταφοράς και διανομής και η μεταβίβαση νέων αρμοδιοτήτων στη ΡΑΕ που εμπεριέχονται σε ειδικό κεφάλαιο στο μνημόνιο Νο 4 και τέλος η αποκρατικοποίηση της ΔΕΗ στα πλαίσια του προγράμματος αξιοποίησης της κρατικής περιουσίας είναι τα κυρίως και μεγάλα ζητούμενα. Αναπτύχθηκαν άμυνες και σενάρια αντιμετώπισης των πιέσεων. Η πρόταση για ανταλλαγή, του 40% της παραγόμενης από λιγνίτη, ηλεκτρικής ενέργειας σε άλλη χώρα της Ε.Ε. βρίσκεται στο μικροσκόπιο των Βρυξελών και δοκιμάζεται με προσομοιώσεις.
Είναι ολοφάνερο πως τα συμφέροντα των « αγορών» προτάσσονται. Το εθνικό συμφέρον υποχωρεί!! Ο ηλεκτρισμός από κοινωνικό αγαθό έγινε προϊόν! Η μεγιστοποίηση της κοινής ωφέλειας αντικαταστάθηκε από την βουλιμία του κέρδους! Το καθαρό περιβάλλον μετατρέπεται σε χρυσοφόρες business για τους εκλεκτούς!! Ο καταναλωτής γίνεται υποζύγιο…….
Πολλοί είναι εκείνοι που εναποθέτουν ελπίδες για αντίσταση σε ότι έρχεται στην αγορά ηλεκτρισμού σε ένα σύνολο πατριωτικών, πολιτικών και λαϊκών δυνάμεων που θα συντονίσουν τις προσπάθειες τους και δεν έχουν άδικο. Στα πλαίσια αυτά είναι απόλυτα εξηγήσιμη και η επικοινωνιακή επίθεση που δέχεται η ΓΕΝΟΠ τους τελευταίους μήνες και αποτελεί στην ουσία της-εξω και πέρα από τα πραγματικά περιστατικά- βασική προετοιμασία για την ολοκλήρωση του εγχειρήματος, μέσα από την κατεδάφιση της όποιας αξιοπιστίας διαθέτει απέναντι στους εργαζόμενους και στο Λαό. Ο χρόνος θα δείξει τα μελλούμενα....που σε κάθε περίπτωση όμως επηρεάζονται και από τις αποφάσεις και τους αγώνες του Λαού.

Η αποθέωση της ανοησίας και γραφειοκρατικού πνεύματος .

Χάος !

Η αποθέωση της ανοησίας και γραφειοκρατικού πνεύματος .

Αντί ο κρατικός μηχανισμός να οργανωθεί και με μηχανοργάνωση να έχει τις πληροφορίες που χρειάζεται,με βάζει να τρέχω σαν το Βέγγο για να μαζέψω χαρτιά .


Από που ? Από τους ΟΤΑ που δεν ξέρουν τι τους γίνεται.

Την τελευταία φορά που μου χρειάστηκε από τον δήμο Βύρωνα το σχετικό πιστοποιητικό ότι δεν χρωστάω , μου ζήτησαν λογαριασμό ΔΕΗ για να δουν ότι είχα πληρώσει τα δημοτικά τέλη. Αυτοί δεν είχαν κανένα στοιχείο ,απλά εισέπρατταν από ΔΕΗ χωρίς να ξέρουν το ποιος και πόσο.

Και τώρα θα τρέχω εκτός από την εφορία και στη δημαρχία με τον τελευταίο λογαριασμό ΔΕΗ (αν ξέρω τη διαδικασία δηλ. την έχω ξαναπάθει ). Αλλιώς θα πηγαίνω στη δημαρχία και θα σε ρωτάν “ έχετε μαζί σας τον τελευταίο λογαριασμό ΔΕΗ “ όχι? Τράβα πάλι πίσω να τον φέρεις και ξανά ΄λα .Και μετά τρέχα στην εφορία.

ΒΕΓΓΟΣ σου λέω.

Και στο εξοχικό στη Κολοπετεινίτσα ? (Όλοι οι Έλληνες έχουν ένα εξοχικό ) Θα μου πεις .Ευτυχώς που είναι ανοργάνωτοι και δεν το ξέρουν . Άλλα αν κοιτάξουν το ε8 , τότε τρέχα και στη Κολοπετεινίτσα με λογαριασμό της ΔΕΗ στο χέρι .

Και δεν λέω για το πατρικό στην άνω – πέρα ραχουλα. Ξανά τρέχα.

Και όλα αυτά γιατί ? Γιατί είναι ανίκανοι να συγκεντρώσουν πληροφορίες να φτιάξουν βάσεις δεδομένων,να τις συσχετίσουν . Το ότι υπάρχει ο ΑΦΜ για κάθε φορολογούμενο και ο ΑΜΚΑ για κάθε πολίτη και βάσει αυτών μπορεί να γίνει βάση δεδομένων όπου να υπάρχουν οι πληροφορίες (σπουδες ,στρατολογικα ,ποινικο μητρώο κλπ ....) που θα μπορούν να ανατρέξουν με δική μου άδεια (με κλειδί που μόνο εγώ θα έχω ) ,και θα απαλλαγώ από την προσκόμιση πιστοποιητικών και το τρέξιμο ούτε που το έχουν φανταστεί.

Αλλά και αν κάποιος τους το προτείνει ? Κάνουν τον τρελό γιατί μηχανοργάνωση σημαίνει λιγότερους υπάλληλους , λιγότερο ρουσφέτι ,λιγότερες πελατειακές σχέσεις . Δεν συμφέρει και τις δύο πλευρές των συναλλασσομένων. Συμπέρασμα ?

ΘΑ ΤΡΕΧΟΥΜΕ ΣΑΝ ΤΟ ΒΕΓΓΟ.



ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ

Τετάρτη, 23 Μαρτίου 2011

H εφορία δεν θα χορηγεί φορολογική ενημερότητα και για χρέη που έχουν οι φορολογούμενοι προς τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ).

Αυτό προβλέπεται, μεταξύ άλλων, σε προσθήκη που κατατέθηκε στο νέο φορολογικό νομοσχέδιο, κάτι που σημαίνει ότι αν ο φορολογούμενος έχει να εισπράξει κάποιο ποσό από την εφορία ή να πάρει επιστροφή φόρου ενώ ταυτόχρονα έχει χρέος προς τον δήμο του, τότε θα γίνεται συμψηφισμός. Και ότι δεν θα παίρνει ενημερότητα, αν πρώτα δεν τακτοποιήσει την οφειλή του προς τον δήμο.

Στην προσθήκη που κατατέθηκε στο νομοσχέδιο προβλέπεται ότι οι ΟΤΑ υποχρεωτικά θα διαβιβάζουν ηλεκτρονικά στη Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων τις οφειλές που έχουν οι πολίτες προς αυτούς.

υπάρχει πολύ λίπος

ΠΡΟΣ Κον ΜΑΝΔΡΑΒΕΛΗ

Κατ΄ αρχήν θα μου επιτρέψετε να σας πω ,ότι η έκφρασή “ υπάρχει πολύ λίπος “ μου δημιουργεί αρνητικούς συνειρμούς. Γιατί ?Μα όταν δεν θα έχω λίπος , θα είμαι πετσί και κόκαλο . Εκεί θέλουμε να μας πάνε?

Αρχίζω να νοιώθω σαν Κινέζος την εποχή Μάο . Μια στολή να φοράω ,μια για ν΄αλλάζω , και ένα πιάτο ρύζι. Εάν δεν εννοείτε αυτό βρείτε μια άλλη έκφραση.

Και τώρα επί της ουσίας. Όπως φαίνεται η κυβέρνηση έφτασε στα όρια των δυνατοτήτων της. Τώρα πρέπει να φάει τα παιδιά της. Να συγκρουστεί με τα συνδικάτα . Να μειώσει τον αδηφάγο κρατικό μηχανισμό και τα παρακλάδια του. Και το ερώτημα δεν είναι αν μπορεί , το ερώτημα είναι τολμά ? Θέλει ? Αυτό που είναι προφανές είναι ότι οι υπουργοί δεν θέλουν. Δεν διακινδυνεύουν το προσωπικό τους συμφέρον χάριν του κοινού. Έτσι έμαθαν και έτσι έκαναν . καριερίστες πρώτα το δικό μας μετά το κομματικό , και το κοινό αν ταυτίζεται με το ατομικό μας και το κομματικό έχει καλώς . Και μην νομίζεται ότι υπερβάλλω. Θυμηθείτε την εποχή γύρω στο 2000 όταν ο Γιαννίτσης έθεσε θέμα βιωσιμότητας ασφαλιστικού. Τον βγάλανε τρελό χαζό , αλλά πάντα με κομψές εκφράσεις. “ ο κος Γιαννιτσης δεν έχει πολιτική σκέψη έλεγαν. Τουτέστιν μεθερμηνευόμενον – αν είναι να πάρουμε δυσάρεστα μέτρα και να διακινδυνεύσει η επανεκλογή μας , άστους χωρίς σύνταξη . Ακόμα και τώρα που όταν κάτω από τη πίεση της τρόικα για συμμάζεμα πήραν κάποια μέτρα βρέθηκαν άνθρωποι να μιλάνε για λογικές Σπράου και Γιαννίτση.

Επομένως τώρα που έφτασε ο κόμπος στο χτένι, τίθεται το ερώτημα. Θα ξεπεράσουν τον παλιό κακό εαυτό τους , τα παλιά τερτίπια ,θα μας σκεφτούν , ή θα προτάξουν το ατομικό τους συμφέρον όπως αυτοί το αντιλαμβάνονται. Θα κάνουν ότι πρέπει να κάνουν ή θα κάνουν το κορόιδο,περιμένοντας οι άλλοι να πάρουν μέτρα και το αντίστοιχο κόστος. Δηλαδή να βγάλουν οι άλλοι το φίδι από την τρύπα. -γνωμικό που χρησιμοποιείται κατά κόρον από τον δημοσιοϋπαλληλικό και πολιτικό κόσμο-.

Ευχής έργο θα είναι έστω και την τελευταία στιγμή κάτι να κάνουν, αλλιώς, άλλη δόση δανείου από τρόικα γιοκ. Και τότε αν δεν πληρωθούν μισθοί και συντάξεις , θα γίνει της Λιβύης!ς . Ο Δεκέμβρης του 2008 δεν θα είναι τίποτα. Όλοι στους δρόμους και άντε μετά οι πολιτικοί να προστατευθούν από απλήρωτους αστυνομικούς. Είναι καταστάσεις που μόνο οι γνωστοί Μπαχαλάκιδες επιδιώκουν .Το να καθοδηγήσεις ένα εξαγριωμένο πλήθος -όπως μερικοί ελπίζουν -είναι αδύνατον. Ούτε να προβλέψεις τις αντιδράσεις των διαφόρων ομάδων. Όσοι ονειρεύονται να γίνουν Ροβεσπιέροι του εικοστού πρώτου αιώνα, να σκεφτούν ότι ο λαός μέσα στο γενικό μπάχαλο θα αποδεχτεί κάθε λύση που θα του εξασφαλίσει ησυχία έστω και με Τανκς.

Ας ελπίσουμε όμως ότι κάτω από τη Δαμάκλεια Σπάθη της πραγματικότητος κάτι θα κάνουν και κάποιο φάρμακο θα δώσουν , έστω κι αν το μωρό κλαίει γιατί το τα φάρμακα είναι πικρά.



> Tου Πασχου Mανδραβελη
>
> Περαιτέρω μείωση μισθών και συντάξεων, λένε, δεν θέλουν. Και ορθώς, διότι οι οριζόντιες περικοπές είναι μεν πυροσβεστικές, αλλά είναι και ταυτοχρόνως άδικες. Μείωση δαπανών, δηλώνουν, δεν μπορούν. Τις αποκρατικοποιήσεις τις απεχθάνονται. Πώς στην ευχή νομίζουν οι υπουργοί του ΠΑΣΟΚ ότι θα σώσουν τη χώρα από τη χρεοκοπία; Με τις παλιές κακές συνταγές, που προτείνει και ο κ. Τσίπρας, δηλαδή με επιπλέον προσλήψεις στο Δημόσιο;
>
> Το πιθανότερο είναι ότι τα κυβερνητικά στελέχη νομίζουν πως ζουν ένα κακό όνειρο, από το οποίο κάποια στιγμή θα ξυπνήσουν για να ξαναπιάσουν την παλιά τους τέχνη, δηλαδή την αύξηση των δαπανών. Δυστυχώς, αυτή η ονείρωξη δεν πλήττει μόνο το βαθύ ή έστω παλαιό ΠΑΣΟΚ, γίνεται επιδημία και στον χώρο των εκσυγχρονιστών. Πιθανότατα τρέφουν και αυτοί την ίδια καταστροφική αυταπάτη. Νομίζουν ότι ακόμη κι αν η χώρα βουλιάξει, οι ίδιοι μπορεί να σωθούν.
>
> Δεν υπάρχει ούτε ο χώρος ούτε ο χρόνος ούτε η διάθεση για ψυχανάλυση των κυβερνητικών στελεχών. Το μόνο που υπάρχει μπροστά μας είναι ο στόχος της μείωσης των ελλειμμάτων. Αυτός πρέπει να επιτευχθεί είτε αρέσει σε κάποιον υπουργό είτε δεν αρέσει. Κι αυτό όχι γιατί το επιτάσσει το Mνημόνιο, αλλά γιατί αν η κυβέρνηση δεν μειώσει με προγραμματισμένο τρόπο το έλλειμμα, αυτό θα μηδενιστεί βιαίως και με τεράστιες κοινωνικές επιπτώσεις. Δηλαδή, μια στάση πληρωμών το πρώτο πράγμα που κάνει είναι να μηδενίσει τα ελλείμματα. Δεν πληρώνεις, δεν εισπράττεις και το έλλειμμα γίνεται αυτομάτως μηδέν.
>
> Το στοίχημα, λοιπόν, της κυβέρνησης –αλλά και συνολικά της χώρας– δεν είναι αν θα μειώσει ή όχι τα ελλείμματα, αλλά πώς θα γίνει αυτό. Η ζωή μπορεί να το κάνει με καταστροφικό για την κοινωνική συνοχή τρόπο ή οι υπουργοί μπορούν να το πετύχουν με τον ορθολογικό και σταδιακό τρόπο. Είναι επώδυνος και θα έχει αντιστάσεις, αλλά είναι καλύτερος από τη χρεοκοπία. Οπότε οι τσιριμόνιες «α, ξέρετε, εγώ δεν μπορώ να περικόψω τίποτε περισσότερο» είναι το πρώτο στρώμα λίπους που περισσεύει και πρέπει να περικοπεί.
>
> Δεν υπάρχει λόγος, για παράδειγμα, να συντηρεί το κράτος επτά (συν ένα της Βουλής, οκτώ) κρατικά κανάλια. Από τη στιγμή που στη Γερμανία των 80 εκατομμυρίων υπάρχουν 24 εφετεία, στην Ελλάδα των 11 εκατομμυρίων περισσεύουν κάποια από τα 17 που έχει (και κάποιοι πιέζουν να γίνουν 18). Δεν υπάρχει λόγος να συντηρούνται έστω συγχωνευμένες δημόσιες επιχειρήσεις πώλησης αργιλομάζας (πηλού, δηλαδή) ή πωλητήρια χαλιών. Ούτε μπορούμε να έχουμε «Ελληνικό Οργανισμό Γάλακτος και Κρέατος» και ταυτοχρόνως «Εθνική Επιτροπή Γάλακτος Ελλάδας». Ούτε πρέπει να έχουμε Γενική Γραμματεία Προστασίας Καταναλωτή και ταυτοχρόνως Συνήγορο του Καταναλωτή.
>
> Η ελληνική οικονομία έχει πολύ λίπος και το περισσότερο βρίσκεται στο κράτος. Πρώτη δουλειά των υπουργών είναι το να περικόψουν. Πώς; Ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης κ. Μπουτάρης είπε στην κ. Λούκα Κατσέλη αυτό που δεν τολμά να πει κανένας υπουργός του ΠΑΣΟΚ. «Ο Δήμος Θεσσαλονίκης έχει περίπου 5.000 εργαζόμενους, αλλά η δουλειά βγαίνει και με μόλις 2.000 άτομα... Δεν μπορεί να γίνεται κοινωνική πολιτική τρέφοντας την ημιεργασία». Ενώ τόνισε το λογικό: «Αν ο δήμος ήταν μια ευνομούμενη επιχείρηση και βρισκόταν στο χρηματιστήριο, ποιος θα αγόραζε μετοχές μιας τέτοιας εταιρείας, αν ήξερε ότι οι μισοί εργαζόμενοι δουλεύουν και οι μισοί δεν δουλεύουν;».

Έντυπη Έκδοση 

Η Κίνα μειώνει και τις εξαγωγές των σπανίων γαιών

Διεθνείς ανησυχίες προκαλεί η απόφαση του Πεκίνου να περικόψει κατά το ένα δέκατο και πάνω τις εξαγωγές σε ορυκτά σπανίων γαιών.
Χθεσινή ανακοίνωση του κινεζικού υπουργείου Εμπορίου ανέφερε ότι ναι μεν αυξήθηκε ο αριθμός των ανά τον κόσμο εταιρειών-εισαγωγέων, όμως περικόπτονται οι εξαγόμενες ποσότητες: υπολογίζονται συνολικά σε 14.446 τόνους ορυκτών σπανίων γαιών που θα εξαχθούν για λογαριασμό 31 εταιρειών, υπολογιζόμενη ποσότητα ελαττωμένη κατά 11,4% ως προς τους 16.304 τόνους που είχαν εξαχθεί για λογαριασμό 22 εταιρειών, σύμφωνα με στοιχεία του 2010.
Πρόκειται για 17 σπάνια στοιχεία (ίνδιο, δημήτριο, πρασεοδύμιο, προμήθιο, ευρώπιο, νεοδύμιο, γαδολίνιο, τέρβιο, δυσπρόσιο, λανθάνιο, όλμιο, ύτριο, έρβιο, θούλιο, λουτέτσιο, υτέρβιο, σαμάριο) που αποτελούν υλικά ζωτικής σημασίας για την κατασκευή σχεδόν όλων των προϊόντων υψηλής τεχνολογίας. Η Κίνα καλύπτει περίπου το 97% της παγκόσμιας ζήτησης σε σπάνιες γαίες.
Η εξέλιξη θορυβεί ιδιαίτερα τις ΗΠΑ, κύριο εισαγωγέα των συγκεκριμένων ορυκτών, αλλά και την Ιαπωνία. Η Ουάσιγκτον είχε επανειλημμένως ζητήσει τους τελευταίους μήνες από την κινεζική κυβέρνηση να μην περικοπούν οι εξαγωγές και τώρα επιφυλάσσεται να θέσει το θέμα ενώπιον της ειδικής επιτροπής διεθνών εμπορικών διενέξεων του Διεθνούς Οργανισμού Εμπορίου.

Έντυπη Έκδοση 

ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΑ

Χρυσός και σπάνιες γαίες οδηγούν το ράλι ανόδου

Χρονιά με μεικτές τάσεις για την αγορά εμπορευμάτων είναι το 2010, που σύμφωνα με την εκτίμηση των αναλυτών της Κύπρου Χρηματιστηριακής χαρακτηρίζεται από τη θεαματική υποχώρηση των Συμβολαίων σε προϊόντα φυσικού αερίου.
Υπήρξαν υψηλές υπεραξίες στα... μέταλλα «σπάνιας γης», μία κλειστή αγορά υλικών που κατά κύριο λόγο ελέγχεται από την Κίνα και είναι απαραίτητα στη βιομηχανία υψηλής τεχνολογίας. Ωστόσο και παραδοσιακές αξίες, όπως το βαμβάκι, η ζάχαρη και ο καφές, έδωσαν καλές τιμές φέτος.
Η μικρή ανάκαμψη που παρατηρήθηκε διεθνώς για ζήτηση χάλυβα (κυρίως λόγω παραγγελιών από το Πεκίνο και το Δελχί) κρατά υψηλά τις τιμές και για Συμβόλαια χάλυβα και χαλκού. Διψήφια απόδοση είχε και ο χρυσός, ενώ πολύ ψηλά κυμάνθηκαν οι τιμές και για το ασήμι. Από τα προϊόντα τη μεγαλύτερη απόδοση είναι το βαμβάκι (με 48,1%), ο καφές (με 38,9%) και η σόγια (20,1%).
Ενδιαφέρον παρουσιάζει η πορεία των δύο πιο δημοφιλών επενδυτικά πολύτιμων μετάλλων, καθώς το ασήμι με... άλμα 63,6% (στα 27,6 δολάρια η ουγκιά) καλύπτει το χαμένο έδαφος που έχει τα τελευταία χρόνια έναντι του χρυσού. Ωστόσο και η τιμή του χρυσού παρέμεινε σε ανοδική φορά για δέκατη συνεχόμενη χρονιά, με τιμή 1.363 δολάρια και κέρδη 24,3% φέτος παρά την τελευταία διόρθωση από τα ιστορικά υψηλά των 1.468 δολαρίων ανά ουγκιά.
Ωστόσο πρέπει να συνεκτιμηθεί πως φέτος παρουσιάσθηκε το παράδοξο της παράλληλης ανόδου ομολόγων, εμπορευμάτων, χρυσού και μετοχών. Κάτι πρωτοφανές, το οποίο αποδόθηκε στην πολιτική της «ποσοτικής χαλάρωσης» που ακολουθούν οι ΗΠΑ (με... αλλεπάλληλα προγράμματα τυπώματος χάρτινου χρήματος και παρεμβάσεις στην αγορά ομολόγων). Ετσι οι επενδυτές δανείζονται με πολύ χαμηλά επιτόκια σε δολάρια και «ποντάρουν» σε όλο τον κόσμο.
Ενδεικτικότερη θεωρείται η τακτική που ακολουθείται σε αντίθετους στοιχηματισμούς (spread trading), με πιο συνήθη τη λήψη θέσεων σε χρυσό-πετρέλαιο. Ο επενδυτής βγαίνει πωλητής (ή αγοραστής) στο ένα Συμβόλαιο και πωλητής (ή αγοραστής) στο «αντίθετο» Συμβόλαιο.
Πάντως πολλοί ξένοι αναλυτές θεωρούν πως ούτε η Fed θα μπορέσει να υλοποιήσει τέταρτο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης ούτε η Κίνα θα πετύχει να κρατήσει για πολύ σε χαμηλά επίπεδα το νόμισμά της. Γι' αυτό έχουν αρχίσει τη διαφοροποίησή τους στρεφόμενοι σε ομόλογα, με το γερμανικό να παραμένει πάντα υψηλά στις προτιμήσεις τους παρά τη χαμηλή του απόδοση λόγω της υπεραξίας που προσφέρει.
Από την άλλη πλευρά, η συντήρηση της παγκόσμιας ζήτησης σε χαμηλά επίπεδα κράτησε σε αρνητικό έδαφος και τις αποδόσεις στη ναυτιλία. Ο δείκτης Baltic Dry (BDI) έχει υποχωρήσει στις 2.179 μονάδες, μετρώντας απώλειες 27,5% από την αρχή του έτους. Για τον BDI το ελάχιστο 52 εβδομάδων έχει διαμορφωθεί στις 1.700 και το μέγιστο στις 4.423 μονάδες, που πρακτικά αφήνει περιθώρια μικρής αντίδρασης στο επόμενο 3μηνο. Κάτι ανάλογο ισχύει και για τον Baltic Capasize (μεταφορικής δυνατότητας μεγαλύτερης των 80.000 dwt) που διαμορφώνεται στις 3.585 μονάδες (7,8% αρνητική απόδοση από την αρχή του έτους). Τη μεγαλύτερη διόρθωση όμως σημειώνει με 42,2% ο δείκτης Baltic Supramax (>120.000 dwt), γεγονός που δείχνει τη μείωση της μεταφοράς υπερ-φορτίων αλλά και τη συγκέντρωση του κλάδου σε χέρια λιγότερων εφοπλιστών.

Έντυπη Έκδοση 

Η ΚΙΝΑ ΚΑΤΕΧΕΙ ΤΟ 30% ΤΩΝ ΠΑΓΚΟΣΜΙΩΝ ΑΠΟΘΕΜΑΤΩΝ ΣΠΑΝΙΩΝ ΓΑΙΩΝ

Ο Δράκος φυλάει τα 17 σπάνια μέταλλα

Η σύγκρουση του κινεζικού αλιευτικού με δύο ιαπωνικές ακταιωρούς τον περασμένο μήνα και τα γεγονότα που σημειώνονται έκτοτε, κυρίως γύρω από τις περιζήτητες σπάνιες γαίες που η Κίνα εξάγει σε όλο τον κόσμο, δείχνουν ακριβώς με τι διαθέσεις προσεγγίζει η Κίνα όλο τον κόσμο.
Δεκαεπτά «σκληρές μετοχές», έχει στα χέρια της η Κίνα, όπως ίνδιο, δημήτριο, πρασεοδύμιο, προμήθιο, ευρώπιο, νεοδύμιο, γαδολίνιο, τέρβιο, δυσπρόσιο, λανθάνιο, όλμιο, ύτριο, έρβιο, θούλιο, λουτέτσιο, υπέρβιο και σαμάριο (φωτ. Reuters)Δεκαεπτά «σκληρές μετοχές», έχει στα χέρια της η Κίνα, όπως ίνδιο, δημήτριο, πρασεοδύμιο, προμήθιο, ευρώπιο, νεοδύμιο, γαδολίνιο, τέρβιο, δυσπρόσιο, λανθάνιο, όλμιο, ύτριο, έρβιο, θούλιο, λουτέτσιο, υπέρβιο και σαμάριο (φωτ. Reuters)Μετά τη σύγκρουση των πλοίων και τη σύλληψη του κινεζικού πληρώματος, το Πεκίνο δημιουργούσε καθημερινά θόρυβο σε βάρος της Κίνας ζητώντας να ελευθερωθούν οι κρατούμενοι. Οι αναλυτές τόνισαν τότε ότι η στάση της Κίνας δείχνει πόσο σίγουρη αισθάνεται για τη θέση της στον κόσμο και πόσο ελάχιστα είναι διατεθειμένη να ανεχθεί οτιδήποτε την ενοχλεί. Η Κίνα σιωπηρώς σταμάτησε τότε την εξαγωγή σπανίων γαιών προς την Ιαπωνία. Η ιαπωνική βιομηχανία, που κατ' εξοχήν παράγει αγαθά τεχνολογίας αιχμής, αντιμετώπισε σοβαρά προβλήματα. Το Τόκιο πολύ σύντομα ελευθέρωσε όλους τους Κινέζους.
«Παιχνίδι» με γαίες
Το πράγμα θα είχε σχεδόν ξεχαστεί, αν η οικονομική κρίση δεν είχε φέρει τις δυτικές οικονομίες σε πλήρη αντιπαράθεση με την Κίνα, λόγω της τιμής του κινεζικού νομίσματος. Το Πεκίνο κρατάει υποτιμημένο το γουάν, για να μπορεί να έχει φθηνές εξαγωγές. Ο κόσμος έχει φτάσει πολύ κοντά σε νομισματικό πόλεμο, με καθημερινές δηλώσεις Δυτικών εναντίον της νομισματικής πολιτικής του Πεκίνου. Ετσι οι σπάνιες γαίες ήρθαν ξανά στο προσκήνιο. Είναι περίπου 17 σπάνια μέταλλα (ίνδιο, δημήτριο, πρασεοδύμιο, προμήθιο, ευρώπιο, νεοδύμιο, γαδολίνιο, τέρβιο, δυσπρόσιο, λανθάνιο, όλμιο, ύτριο, έρβιο, θούλιο, λουτέτσιο, υτέρβιο, σαμάριο) που χρησιμεύουν σχεδόν παντού. Από την κατασκευή λειαντικών τροχών, οπλικών συστημάτων και οθονών τηλεοράσεων, μέχρι τις αεροτουρμπίνες, τους υβριδικούς κινητήρες, τους σκληρούς δίσκους των φορητών υπολογιστών, τα κινητά τηλέφωνα και άλλα.
Στα μέσα της εβδομάδας πλήθυναν οι πληροφορίες ότι η Κίνα επιβάλλει περιορισμούς στις εξαγωγές σπανίων γαιών σε ΗΠΑ και Ε.Ε. Η Κίνα το διέψευσε, αλλά δεν έχει σημασία αν είναι αλήθεια. Ακόμα κι αν δεν υπάρχει σαφής εντολή από το υπουργείο εμπορίου, αρκεί μια τηλεφωνική οδηγία στα τελωνεία για καθυστέρηση. Η αγορά αναστατώνεται και οι τιμές αυξάνονται. Αλλωστε είναι γνωστός ο κινεζικός μυστικισμός. Αρα δεν έχει σημασία ούτε η επίσημη κινεζική διαβεβαίωση ότι θα συνεχιστεί η ομαλή προμήθεια του κόσμου σε σπάνιες γαίες. Σημασία έχει να μαντέψει κανείς τι κρύβεται πίσω από τις δηλώσεις αυτές.
«Μονοπώλιο»
Η Κίνα έχει το 30% των αποθεμάτων του κόσμου σε σπάνιες γαίες, αλλά εξάγει πάνω από το 90% των παγκόσμιων αναγκών, οι οποίες συνεχώς αυξάνονται. ΗΠΑ, Καναδάς, Αυστρία και χώρες της Κεντρικής Ασίας έχουν επίσης αποθέματα σπανίων γαιών. Η Αμερική κάποτε κυριαρχούσε στην παραγωγή τους. Αλλά οι περιβαλλοντικές ανησυχίες της Δύσης και η φθηνή εξόρυξη του προϊόντος από την Κίνα, όπου πάσης φύσεως δυτικές ανησυχίες ούτε εκφράζονται ούτε έχουν μεγάλη σημασία, έκαναν όλο τον κόσμο να στραφεί στην Κίνα και να εξαρτηθεί από την παραγωγή της.
Ηταν πολύ σοφή η ρήση του μεταρρυθμιστή Κινέζου ηγέτη Ντενγκ Σιαοπίνγκ, «η Μέση Ανατολή έχει πετρέλαιο, η Κίνα έχει σπάνιες γαίες». Δυτικές εταιρείες εγκαταστάθηκαν σε κινεζικά εδάφη για να έχουν φτηνό εργατικό κόστος και λιγότερους φόρους σε σπάνιες γαίες. Τώρα η Δύση παίρνει μέτρα για να μειώσει την εξάρτησή της.
Κινεζική «τσιγκουνιά»
Η Κίνα θέλει να περιορίσει την εξαγωγή σπανίων γαιών, όπως έχει δηλώσει. Οχι μόνο γιατί σε 15 χρόνια τα αποθέματά της θα έχουν εξαντληθεί, με τους σημερινούς ρυθμούς εξόρυξης, αλλά και γιατί η χώρα μπαίνει η ίδια πλέον στην παραγωγή τεχνολογίας αιχμής, οπότε χρειάζεται τις σπάνιες γαίες της. Η μέχρι τώρα συμπεριφορά της Κίνας έχει δείξει ότι η χώρα δεν θέλει να λάβει υπόψη τις ευθύνες που έχει ως μεγάλη δύναμη.
Συμπεριφέρεται όχι σαν ένας συνηθισμένος καπιταλιστής, αλλά σαν ένας στερημένος, απομονωμένος άνθρωπος που ξαφνικά έχει αναγνώριση, πλούτο και δύναμη. Δεν είναι σαφές πού θα σταματήσει αυτή η συμπεριφορά. Είναι σαφές όμως ότι πρώτα πρέπει ο υπόλοιπος κόσμος να πάψει να εκμεταλλεύεται τις ευκαιρίες που δημιουργεί ο ιδιάζων χαρακτήρας της Κίνας και μετά να απαιτεί από αυτή στάση ευθύνης.

Ηλεκτρονική Έκδοση 

Σπάνιες γαίες: σε στρατηγική δύναμη αναγορεύεται η Κίνα

Κορυφαία σε παραγωγή και αποθέματα ελέγχει το εμπόριό τους
Είναι αρκετός καιρός τώρα που η Κίνα έχει αρχίσει να συγκροτεί στρατηγικά αποθέματα των 17 μεταλλικών ορυκτών που αποκαλούνται «σπάνια γη» τα οποία επειδή είναι απαραίτητα στην κατασκευή πολλών προϊόντων υψηλής τεχνολογίας, προσφέρουν στην Κίνα τη δυνατότητα να ελέγχει την τροφοδοσία της διεθνούς αγοράς, αναφέρει σήμερα η Wall Street Journal.
Όπως αναφέρει η έγκριτη εφημερίδα, οι αποθηκευτικές ικανότητες που δημιουργήθηκαν τελευταία στην Εσωτερική Μογγολία είναι μεγαλύτερες σε όγκο από το σύνολο των κινεζικών εξαγωγών το 2010, που ανήλθαν σε 39.813 μετρικούς τόννους.
Η Κίνα εξασφαλίζει το 95% της παγκόσμιας παραγωγής "σπάνιας γης" ενώ διαθέτει (2009) το 36% των παγκόσμιων αποθεμάτων της.
Με τις τιμές τους αυξημένες 130% κατά μέσον όρο πέρσι, εταιρείες όπως η Lynas της Αυστραλίας ή η Molycorp των ΗΠΑ αποφάσισαν να επεκταθούν στον τομέα αυτόν, αλλά η εκκίνηση ενός νέου ορυχείου μπορεί να χρειασθεί μια δεκαετία, με συνέπεια τα επόμενα χρόνια το κύριο μέρος της παγκόσμιας παραγωγής να παραμείνει στα χέρια της Κίνας.
Οι σπάνιες γαίες χρησιμοποιούνται στην κατασκευή κινητών τηλεφώνων, μπαταριών ηλεκτροκίνητων αυτοκινήτων και ανεμογεννητριών.
Η Κίνα ανακοίνωσε τον περασμένο μήνα ότι έθεσε 11 ορυχεία σπανίων γαιών υπό κρατικό έλεγχο, αφού αποφάσισε τον Δεκέμβριο να μειώσει κατά 35% τα ανώτατα όρια στις εξαγωγές κατά το πρώτο εξάμηνο του 2011.
Επίσης, τον επόμενο Μάιο θα δημιουργηθεί συνεταιρισμός με τη συμμετοχή των 90 κυριότερων εταιρειών εξόρυξης και επεξεργασίας σπανίων γαιών, ο οποίος μαζί με το κινεζικό υπουργείο Βιομηχανίας , θα τεθεί επικεφαλής της αναδιοργάνωσης του τομέα, σύμφωνα με πληροφορίες που έχουν δημοσιευθεί στην εφημερίδα Huaxia Shibao.
Πηγή : ΑΠΕ-ΜΠΕ
ΘΥΣΙΑΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΤΩΝ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ - Η ΚΡΙΣΗ ΕΜΠΟΔΙΖΕΙ ΤΗ ΔΥΣΗ ΝΑ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙ ΣΕ ΠΡΩΤΕΣ ΥΛΕΣ

Το γεωπολιτικό παιχνίδι με τις «σπάνιες γαίες»

Από την εποχή του Ντενγκ Χσιάο Πινγκ ο ασιατικός γίγαντας επένδυσε στα στοιχεία με τεχνολογική υπεραξία και σήμερα κατέχει σχεδόν το μονοπώλιο στην παγκόσμια αγορά
Υπάρχουν ορισμένα μέταλλα αναγκαία για την κατασκευή των συσκευών υψηλής τεχνολογίας, τα οποία αποκαλούνται «σπάνιες γαίες». Στην παγκόσμια παραγωγή τους κυριαρχεί η Κίνα, η οποία και επέβαλε πρόσφατα περιορισμούς στην εξαγωγή τους. Το «μεγάλο γεωπολιτικό παιχνίδι» μόλις άρχισε. Για να εδραιώσει τον έλεγχό της πάνω σε αυτά τα στρατηγικής σημασίας ορυκτά, η Κίνα εφάρμοσε αυτό που απορρίπτει ο δυτικός καπιταλισμός: μακροπρόθεσμη βιομηχανική πολιτική.
Ειρήνη ΗλιοπούλουΕιρήνη ΗλιοπούλουΘα περίμενε κανείς ότι οι «σπάνιες γαίες» -αυτά τα μέταλλα με την υψηλή προστιθέμενη τεχνολογική αξία- θα προσέλκυαν τους προβολείς της δημοσιότητας χάρη σε κάποιο ρεπορτάζ για τα επιφανειακά ορυχεία στην εσωτερική Μογγολία ή για τις γαλαρίες στα έγκατα της γης κάτω από τους θαμνότοπους της Αυστραλίας. Κι όμως, το ενδιαφέρον προέκυψε μέσα στο πούσι της Θάλασσας της Ανατολικής Κίνας. Στις 7 Σεπτεμβρίου του 2010, ένα κινεζικό αλιευτικό που είχε πάρει το ρίσκο να ρίξει τα δίχτυα του στα ιαπωνικά χωρικά ύδατα, περικυκλώθηκε από σκάφη της ιαπωνικής ακτοφυλακής. Στην προσπάθειά του να διαφύγει, εμβόλισε ένα σκάφος του ιαπωνικού πολεμικού ναυτικού. Το πλήρωμα του αλιευτικού συνελήφθη. Το επεισόδιο έλαβε χώρα κοντά στο αρχιπέλαγος Σενκάκου (Ντιαόγιου για τους Κινέζους). Τα οκτώ, σχεδόν έρημα, νησιά, τα οποία βρίσκονται 160 χιλιόμετρα βορειοανατολικά της Ταϊβάν, ανήκουν στην Ιαπωνία αλλά τα διεκδικεί και η Κίνα από τη δεκαετία του 1970. Ενώ στο παρελθόν οι διεκδικήσεις διατυπώνονταν σε ήπιους τόνους, σήμερα προβάλλονται με μεγαλύτερη ένταση, γεγονός που αντανακλά τις εξελίξεις στον συσχετισμό δυνάμεων ανάμεσα σε μια Κίνα η οποία ακολουθεί ανοδική πορεία κι αισθάνεται να ασφυκτιά μέσα στα αβαθή ύδατά της και σε μια Ιαπωνία η οποία τηρεί αμυντική στάση(1).
Η διπλωματική κλιμάκωση που ακολούθησε τη σύγκρουση των δύο σκαφών στις 7 Σεπτεμβρίου, αποκαλύπτει την ευρύτατη γκάμα των μέσων πίεσης που διαθέτει η Κίνα για να υπερασπιστεί μια ζώνη που έχει μεγάλη στρατηγική σημασία γι' αυτήν. Η κράτηση του πλοιάρχου του κινεζικού σκάφους, η οποία παρατάθηκε στις 19 Σεπτεμβρίου με απόφαση ιαπωνικού δικαστηρίου, οδήγησε το κινεζικό υπουργείο Εξωτερικών να διατυπώσει την εξής απειλή: «Εάν η Ιαπωνία επιμείνει στην αδιάντροπη στάση της, θα γευθεί το πικρό ποτήρι της τιμωρίας της για όλα όσα πράττει».
ΤΟ ΠΙΚΡΟ ΠΟΤΗΡΙ
Από το Πεκίνο ώς τη Σανγκάη άρχισαν να πολλαπλασιάζονται οι -αυθόρμητες ή υποκινούμενες- «πατριωτικές» διαμαρτυρίες που συνοδεύονταν από το κάψιμο ιαπωνικών σημαιών. Στις 20 Σεπτεμβρίου, φάνηκε τι εννοούσε το Πεκίνο με τη φράση «πικρό ποτήρι»: Ξαφνικά, σταμάτησαν οι εξαγωγές κινεζικών σπάνιων γαιών προς τα ιαπωνικά λιμάνια. Δεν υπήρξε καμία επίσημη ανακοίνωση. Ωστόσο, στο Χονγκ Κονγκ, στο Τόκιο και στο Λονδίνο, οι μεσίτες της αγοράς πρώτων υλών επιβεβαιώνουν ότι η φόρτωση των εμπορευμάτων καθυστερεί ή και μπλοκάρεται(2). Πρόκειται για μια ιδιαίτερα θεαματική ενέργεια.
Μεταφέροντας το μπρα ντε φερ στο πεδίο των ενεργειακών φυσικών πόρων, η ηγεσία του Πεκίνου αναδεικνύει την τεράστια αδυναμία της Ιαπωνίας και των υπόλοιπων δυνάμεων που επιθυμούν να αποκτήσουν τα πολύτιμα ορυκτά.
Οι σπάνιες γαίες αποτελούνται από μια ομάδα δεκαεπτά μετάλλων με μοναδικές ιδιότητες(3), τα οποία χρησιμοποιούνται με ολοένα μαζικότερο τρόπο στην καινοτόμο βιομηχανία της υψηλής τεχνολογίας. Τα λέιζερ, τα κινητά τηλέφωνα και οι οθόνες υγρών κρυστάλλων περιέχουν σπάνιες γαίες, ενώ οι νέες επιδόσεις των τελευταίων γενεών τερματικών «μαζικής σύνδεσης», από το iPhone έως τα ηλεκτρονικά βιβλία, οφείλονται, εν μέρει, στις ιδιότητες αυτών των στοιχείων.
Ομως και οι νέες «πράσινες» βιομηχανίες εξαρτώνται από αυτά: οι μπαταρίες των υβριδικών αυτοκινήτων, τα φωτοβολταϊκά, οι λαμπτήρες χαμηλής κατανάλωσης ή οι τουρμπίνες των ανεμογεννητριών στηρίζονται στα «μέταλλα που ντοπάρουν», στο νεοδύμιο, στο λουτέσιο, στο δυσπρόσιο, στο ευρώπιο και στο τέρβιο. Τα στοιχεία αυτά αποτελούν επίσης πολλά υποσχόμενους καταλύτες για τη διύλιση του πετρελαίου, ενώ η αμυντική βιομηχανία τα χρησιμοποιεί σε κρίσιμα οπλικά συστήματα, όπως οι πύραυλοι τύπου Κρουζ, τα τηλεκατευθυνόμενα πυρομαχικά, τα ραντάρ ή οι υψηλής τεχνολογίας θωρακίσεις.
Η παγκόσμια ζήτηση σπάνιων γαιών αυξάνεται κάθε χρόνο με ρυθμό που ξεπερνάει το 10%. Μέσα σε μια δεκαετία, πέρασε από τους 40.000 τόνους στους 120.000 ετησίως. Οπως συνοψίζει η αναλύτρια Σίντι Χερστ, σε μελέτη που εκπόνησε πρόσφατα για το αμερικανικό υπουργείο Αμυνας, η αμερικανική, η ιαπωνική και η ευρωπαϊκή βιομηχανία δεν μπορούν να λειτουργήσουν χωρίς αυτές: «Δίχως τις σπάνιες γαίες, μεγάλο μέρος της σύγχρονης τεχνολογίας θα είχε εντελώς διαφορετική μορφή και πολλές εφαρμογές δεν θα ήταν καν εφικτές. Για παράδειγμα, δεν θα είχε επιτευχθεί η μείωση των διαστάσεων των κινητών τηλεφώνων και των φορητών υπολογιστών»(4). Συνήθως, όσο περισσότερο καινοτόμο είναι ένα βιομηχανικό μοντέλο (πιο ανθεκτικό, πιο ελαφρύ, μικρότερου μεγέθους, «οικοσυμβατό»), τόσο μεγαλύτερη είναι η εξάρτησή του από τις σπάνιες γαίες. Η Ιαπωνία αποτελεί μια κλασική πλέον περίπτωση: μονάχα η συναρμολόγηση των μπαταριών των υβριδικών μοντέλων Prius της Toyota απαιτεί 10.000 τόνους σπάνιων γαιών ετησίως(5). Γενικότερα, η εξάπλωση της «πράσινης» βιομηχανίας θα μπορούσε να οδηγήσει στην αύξηση της ετήσιας παγκόσμιας ζήτησης στους 200.000 τόνους. Για παράδειγμα, στην τουρμπίνα μιας ανεμογεννήτριας μεγάλου μεγέθους συναντάμε αρκετές εκατοντάδες κιλών σπάνιων γαιών.
ΤΟ ΑΠΟΛΥΤΟ ΑΤΟΥ
Βέβαια, αυτές οι ουσίες δεν είναι τόσο «σπάνιες» όσο υπονοεί η ονομασία τους. Σύμφωνα με το US Geological Survey (USGS), το Πεκίνο κατέχει μονάχα το 40% έως 50% των παγκόσμιων αποθεμάτων. Υπάρχουν βεβαιωμένα αποθέματα σπάνιων γαιών σε πολλές χώρες, από τις Ηνωμένες Πολιτείες ώς την Αυστραλία και από τον Καναδά ώς το Καζακστάν ή το Βιετνάμ. Υπό αυτές τις συνθήκες, γιατί η εξασφάλισή τους προκαλεί τόσο μεγάλη ανησυχία, τόσο στην Ιαπωνία όσο και αλλού; Γιατί, το 2010, το 97% των 125.000 τόνων των οξειδίων σπάνιων γαιών που εξορύσσονται στον πλανήτη προέρχονται από την Κίνα. Πρόκειται για ένα σχεδόν απόλυτο μονοπώλιο. Και μάλιστα, μάλλον πρόσφατο.
Από το 1927, οπότε και ανακαλύφθηκαν τα τεράστια κοιτάσματα σπάνιων γαιών στο Μπαγιάν Ομπο, έως και τη δεκαετία του 1960, οι Κινέζοι είχαν ενδιαφερθεί ελάχιστα για το συγκριτικό πλεονέκτημα που διέθεταν. Εκείνη την εποχή, στην εκμετάλλευση αυτών των ορυκτών κυριαρχούσαν οι Ηνωμένες Πολιτείες. Μόλις την περίοδο της διακυβέρνησης της χώρας από τον Ντενγκ Χσιάο Πινγκ κι έπειτα από τον σχεδιασμό του «προγράμματος 863»(6), η Κίνα στράφηκε στην ανάπτυξη μιας μακροπρόθεσμης στρατηγικής προκειμένου να κατακτήσει ηγεμονικό ρόλο σε όλα τα στάδια της επεξεργασίας των σπάνιων γαιών, από την εξόρυξή τους και τον διαχωρισμό τους ώς τη μεταποίησή τους και την παραγωγή ημικατεργασμένων, ενδιάμεσων προϊόντων.
Αποφασιστική σημασία για την επίτευξη αυτού του στόχου είχε η δράση του καθηγητή Ξου Γκουάνγκ Ξιάν(7), του «πατέρα των κινεζικών σπάνιων γαιών». Το 1987 δημιούργησε το πρώτο κινεζικό εργαστήριο, που ήταν αποκλειστικά αφιερωμένο στην εφαρμοσμένη χημεία των σπάνιων γαιών και το οποίο ενίσχυσε τις δυνατότητες του διεθνώς αναγνωρισμένου ερευνητικού Ινστιτούτου του Μπαοτού, που είχε ιδρυθεί το 1963. Την περίοδο 1978-1989, η κινεζική παραγωγή αυξανόταν κατά 40% ετησίως(8) και ξεπέρασε την αμερικανική παραγωγή η οποία είχε αρχίσει να μειώνεται σταδιακά. Στηριζόμενοι σε δύο παράγοντες που τους επέτρεψαν να πωλούν τις σπάνιες γαίες τους σε χαμηλή τιμή επί χρόνια (στα άφθονα αποθέματά τους στην εσωτερική Μογγολία και στην ευκολία της πρόσβασης σε αυτά), οι Κινέζοι οδήγησαν σταδιακά σε ασφυξία τους υπόλοιπους παραγωγούς. Οι τελευταίοι προτίμησαν να εφαρμόσουν τον νόμο των συγκριτικών πλεονεκτημάτων και να εγκαταλείψουν τον τομέα, μέσω της «ανταγωνιστικής» αποεπένδυσης και της μεταφοράς της παραγωγικής δραστηριότητάς τους στην Κίνα.
Η εξαφάνιση των ξένων ανταγωνιστών κατά τη διάρκεια των είκοσι τελευταίων ετών εξηγείται επίσης και από τις ιδιαιτερότητες και τις δυσκολίες που παρουσιάζει ο κλάδος: οι δραστηριότητες του διαχωρισμού και της αξιοποίησης των ουσιών απαιτούν υψηλά κεφάλαια και είναι καταστροφικές για το περιβάλλον. Ειδικότερα, ο διαχωρισμός των σπάνιων γαιών προϋποθέτει τη χρήση χημικών ουσιών που ρυπαίνουν σε εξαιρετικά μεγάλο βαθμό το περιβάλλον και δημιουργεί ραδιενεργά απόβλητα. Η Κίνα υπήρξε η μοναδική χώρα που επέλεξε να αναπτύξει τη μαζική παραγωγή σπάνιων γαιών αγνοώντας τις επιπτώσεις και θυσιάζοντας την υγεία των εργαζομένων στα ορυχεία του Μπαοτού, καθώς και το φυσικό περιβάλλον των γειτονικών περιοχών. Σήμερα, πλέον, η απόρριψη των αποβλήτων της εταιρείας Baotou Steel στον Κίτρινο Ποταμό έχει μετατραπεί σε πρόβλημα γιγάντιων διαστάσεων. Στους εργαζόμενους των ορυχείων παρατηρούνται ιδιαίτερα υψηλά ποσοστά καρκίνου. Ο Κριστιάν Οκάρ, οικονομολόγος του Bureau de Recherches Geologiques et Minieres (Γραφείο Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών - BRGM) και έγκριτος ειδικός σε αυτά τα ζητήματα, επισημαίνει «την παράδοξη αντίφαση ανάμεσα στη χρήση των σπάνιων γαιών στις ανανεώσιμες μορφές ενέργειας και στις ρυπογόνες μεθόδους παραγωγής τους»(9).
ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ ΚΙΝΑΣ
Βέβαια, για την Κίνα όλα αυτά δεν συνιστούν επαρκή λόγο για να εγκαταλείψει τις προσπάθειές της για την ανάπτυξη του κλάδου. Χάρη στα δεκαεπτά μέταλλα, τα οποία ο Ντενγκ Χσιάο Πινγκ είχε αποκαλέσει, ήδη από τη δεκαετία του 1970, «το πετρέλαιο της Κίνας», το Πεκίνο δημιουργεί έναν νέο συσχετισμό δυνάμεων με τους αμερικανούς, τους ιάπωνες ή τους ευρωπαίους πελάτες του, οι οποίοι εξαρτώνται από πολύ σύντομους κύκλους καινοτομίας που «ντοπάρονται» από τις σπάνιες γαίες. Σιγά σιγά, όπως αποδείχθηκε και από την υπόθεση των νήσων Σενκάκου (ή Ντιαόγιου), γίνεται φανερό ότι η υπεροχή του παραγωγού πάνω στον καταναλωτή ενδείκνυται και για εκμετάλλευση σε πολιτικό επίπεδο.
Ορισμένοι εκτιμούν ότι η Κίνα θα μπορούσε να προχωρήσει σταδιακά στον επαναπροσανατολισμό της πολιτικής της στο ζήτημα των σπάνιων γαιών, για να περάσει από μια στρατηγική εξάρτησης των εταίρων της σε μια στρατηγική στραγγαλισμού τους. Σύμφωνα με αυτήν την υπόθεση, το Πεκίνο θα μπορούσε να αρχίσει να περιορίζει σταδιακά τον όγκο των εξαγωγών του, επιδιώκοντας δύο στόχους: αφ' ενός, την άνοδο της τιμής τους ώστε να αποκομίσει σημαντικά κέρδη από το μονοπώλιο, που ουσιαστικά έχει δημιουργήσει (η τιμή ενός τόνου νεοδυμίου έφτανε τις 32.000 δολάρια τον Αύγουστο του 2010, καταγράφοντας αύξηση 60% μέσα σε έναν χρόνο)· και αφ' ετέρου, να διαθέσει τις σπάνιες γαίες της για να επιτύχει την άνοδο της ποιότητας και του επιπέδου της ντόπιας βιομηχανικής παραγωγής.
Γιατί, ενώ μέχρι να αποκτήσει το μονοπώλιο στον κλάδο παρήγε «ακατέργαστες» σπάνιες γαίες ή ημικατεργασμένα ενδιάμεσα προϊόντα, η Κίνα φιλοδοξεί στο εξής να παράγει κατεργασμένα προϊόντα υψηλότερης προστιθέμενης αξίας, με απώτερο στόχο να επιτύχει την πλήρη καθετοποίηση του κλάδου των σπάνιων γαιών. Τα παραπάνω, σε συνδυασμό με το σχεδόν ολοκληρωτικό πάγωμα των εξαγωγών της, θα μπορούσαν να της εξασφαλίσουν σημαντικό στρατηγικό πλεονέκτημα. Μάλιστα, σε αυτήν την περίπτωση, οι περιβαλλοντικές θυσίες στις οποίες έχει υποβληθεί η Κίνα -και τις οποίες, αντίθετα απ' ό,τι ορισμένοι πιστεύουν, η ηγεσία της χώρας διόλου υποτιμάει- θα μπορούσαν να δικαιολογηθούν σε μακροπρόθεσμο επίπεδο, όσο κι αν είναι βέβαια δύσκολο να δικαιολογηθούν με οικονομικά επιχειρήματα παρόμοιες οικολογικές καταστροφές.
Σε αντίθεση με όσα ισχυρίζονται ορισμένες εκθέσεις που δίνουν μεγάλη έμφαση στον βιομηχανικό μακιαβελισμό του Πεκίνου, οι ενέργειες αυτές δεν σχεδιάζονται σε κάθε τους λεπτομέρεια από τα υψηλόβαθμα κομματικά στελέχη της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΚ. Κι αυτό, γιατί η στρατηγική της ανόδου της ποιότητας και του τεχνολογικού επιπέδου των κινεζικών προϊόντων συμπίπτει με μια έκρηξη της κινεζικής οικονομικής μεγέθυνσης και της εγχώριας κατανάλωσης, που υποχρεώνουν την Κίνα -νωρίτερα και με πολύ πιο πιεστικό τρόπο απ' όσο η ίδια θα επιθυμούσε- να προτιμήσει να τροφοδοτήσει τους ντόπιους βιομήχανους, έτσι ώστε να είναι σε θέση να ανταποκριθεί στη ζήτηση.
Συνεπώς, εξαιτίας ενός συμπλέγματος συμπληρωματικών αιτιών, τόσο εκούσιων (στρατηγική πολιτικής επιρροής, βιομηχανικές φιλοδοξίες) όσο και ακούσιων (αύξηση της εγχώριας κατανάλωσης), η Κίνα έχει όντως μειώσει τις εξαγωγές σπάνιων γαιών της κατά 40% την τελευταία επταετία και ανήγγειλε -τον Ιούλιο του 2010- ότι θα μειωθούν και πάλι κατά 70% τουλάχιστον μέσα στο δεύτερο εξάμηνο του 2010 (στους 8.000 τόνους, έναντι 28.000 τόνων την ίδια περίοδο του προηγούμενου έτους)(10).
Ομως, ακόμα κι αν το επιθυμούσαν, θα ήταν δύσκολο για τους Κινέζους να αυξήσουν την παραγωγή τους ανάλογα με την παγκόσμια ζήτηση. Ετσι εξηγείται το μπλοκάρισμα του ανεφοδιασμού των ξένων πελατών της χώρας, γεγονός που θεωρείται παραβίαση των κανόνων του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ) και προκαλεί σε ολόκληρο τον κόσμο επίσημες διαμαρτυρίες αλλά και την εμφάνιση θεωριών συνωμοσίας.
Ομως οι ανησυχίες των ιαπώνων, των ευρωπαίων και των αμερικανών βιομηχάνων στηρίζονται επίσης και σε αντικειμενικά στοιχεία. Από τον Αύγουστο του 2010, ο κινεζικός κλάδος των σπάνιων γαιών αναδιοργανώνεται με επίκεντρο ορισμένες μεγάλες κρατικές επιχειρήσεις. Η Baotou Steel, η οποία συγκεντρώνει ήδη το 75% της εθνικής παραγωγής, απέκτησε επίσης τον έλεγχο ορισμένων μικρότερων εταιρειών στη νότια Κίνα (για παράδειγμα, της Xinfeng Xinli Rare Earths).
Εκτός από την καλύτερη διαχείριση των περιβαλλοντικών προβλημάτων, επιδιώκεται η εξάλειψη του παράνομου εμπορίου σπάνιων γαιών, το οποίο, σύμφωνα με ορισμένες εκτιμήσεις, ενδέχεται να φτάνει ακόμα και στο ένα τρίτο των ποσοτήτων που εξάγονται κάθε χρόνο από την Κίνα. Ετσι, θα διασφαλιστεί κι άλλο ένα παράπλευρο πλεονέκτημα: καθώς θα ολοκληρωθεί η δημιουργία ενός απόλυτου μονοπωλίου, θα εξαλειφθεί μια σημαντική ρωγμή στο κινεζικό σύστημα εξαγωγών, έτσι ώστε αυτό να ασκεί πολύ μεγαλύτερες πιέσεις στην αγορά των σπάνιων γαιών. Κάποιοι θεωρούν πάντως ότι, καθώς οι ξένοι κατασκευαστές προϊόντων υψηλής ποιότητας και τεχνολογίας δεν θα έχουν πλέον άλλη λύση, θα αναγκαστούν να μεταφέρουν την παραγωγική δραστηριότητά τους στην Κίνα για να αποκτήσουν μόνιμη και σταθερή πρόσβαση στα συστατικά που αποτελούν την πρώτη ύλη των προϊόντων τους. Πολλοί από αυτούς έχουν ήδη προχωρήσει σε τέτοια κίνηση. Σύμφωνα δε με άλλους αναλυτές, υπάρχει κι ένα ακόμα χειρότερο ενδεχόμενο: υποστηρίζουν ότι το Πεκίνο, για να παρατείνει με κάθε θυσία το μονοπώλιό του, ενθαρρύνει τους κινέζους βιομήχανους να αποκτήσουν τον έλεγχο του κεφαλαίου των λιγοστών ξένων εταιρειών που δραστηριοποιούνται σε όλα τα στάδια του κλάδου των σπάνιων γαιών (από τα αυστραλιανά ορυχεία ώς τις καναδικές μεταλλουργικές επιχειρήσεις και τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις μεταποίησης).
Μ' ΕΝΑ ΣΜΠΑΡΟ...
Το 2009, η China Investment Corp απέκτησε το 17% της Teck Resources Ltd, μιας ιδιαίτερα σημαντικής καναδικής μεταλλευτικής επιχείρησης. Στην δε Αυστραλία, στα τέλη του 2009, η κινεζική επιθετικότητα προκάλεσε την έντονη αντίδραση της Καμπέρα, όταν επιχειρήθηκε η απόκτηση του ελέγχου της Lynas Corporation. Βέβαια, αυτό δεν εμπόδισε, την ίδια χρονιά, μια άλλη κινεζική επιχείρηση να εξαγοράσει το 25% ενός τοπικού παραγωγού σπάνιων γαιών, της Arafura Resources Ltd(11).
Ακόμα και το Mountain Pass, το κυριότερο «εν υπνώσει» αμερικανικό κοίτασμα σπάνιων γαιών, λίγο έλειψε να περάσει στα χέρια των Κινέζων. Το 2005, λίγο μετά το κλείσιμο του καλιφορνέζικου ορυχείου, η China National Offshore Oil Corporation (CNOOC) υπέβαλε πρόταση εξαγοράς της αμερικανικής πετρελαϊκής εταιρείας Unocal. Οσο κι αν εκ πρώτης όψεως η συγκεκριμένη εταιρεία δεν έχει καμία σχέση με τις σπάνιες γαίες, στην πραγματικότητα είναι η ιδιοκτήτρια του Mountain Pass, μέσω της Molycorp την οποία εξαγόρασε το 1978. Τελικά, η Unocal παρέμεινε αμερικανική χάρη στον σάλο που προκλήθηκε και στις εντονότατες αντιδράσεις του Κογκρέσου και της κοινής γνώμης που ανησυχούσαν για την ενεργειακή αυτονομία των Ηνωμένων Πολιτειών. Ωστόσο, ελάχιστοι πρόσεξαν εκείνη την εποχή ότι η Κίνα επεδίωκε -και λίγο έλειψε να επιτύχει- «μ' ένα σμπάρο δύο τρυγόνια» (και πετρέλαιο και σπάνιες γαίες).
Γενικότερα, εδώ και μερικά χρόνια παρατηρείται η τάση -και η ικανότητα- της Κίνας να καταστρώνει μια έξυπνη συνολική στρατηγική, η οποία στηρίζεται στις πιέσεις που μπορεί να ασκήσει στην αγορά, στον μεγάλο ορυκτό πλούτο της χώρας, αλλά και στην ισχύ που της προσδίδει η τεράστια κεφαλαιοποίηση του κινεζικού κλάδου, καθώς και το γεγονός ότι σε αυτόν υπάρχει ένα μονάχα κέντρο λήψης των αποφάσεων. Ομως, εκτός από τα υπόλοιπα δυνατά χαρτιά της, το κυριότερο ατού της θα μπορούσε απλούστατα να είναι η απουσία συντονισμού των πολιτικών ενεργειακής αυτονομίας των δυτικών χωρών.
Η αφύπνιση των «βιομηχανικών χωρών» (έκφραση η οποία στις ημέρες μας έχει αποδειχθεί παρωχημένη) αποδεικνύεται ιδιαίτερα οδυνηρή υπόθεση, καθώς μπορεί να αποτελέσει μια ειρωνική παραβολή στην οποία θα ενσαρκώνεται με τον πιο παραστατικό τρόπο η απόλυτη αντίθεση ανάμεσα στη βραχυπρόθεσμη καπιταλιστική λογική και στη μακροπρόθεσμη στρατηγική. Το αμερικανικό παράδειγμα είναι συγκλονιστικό: Μεταξύ 1965 και 1985, οι Ηνωμένες Πολιτείες είχαν τον απόλυτο έλεγχο όλων των σταδίων της παραγωγής των σπάνιων γαιών: η «βάση» (το καλιφορνέζικο ορυχείο του Mountain Pass) τροφοδοτούσε την «κορυφή» (για παράδειγμα, την εταιρεία Magnequench στην Ινδιάνα, θυγατρική της General Motors που παρήγε μόνιμους μαγνήτες νεοδυμίου-σιδήρου-βορίου, οι οποίοι είναι σήμερα αναγκαίοι σε κάθε σύγχρονη αυτοκινητοβιομηχανία). Υστερα, ήρθε η εποχή της ολοένα εντονότερης παρουσίας των Κινέζων στον κλάδο και των πιέσεων που άρχισαν να ασκούν στις τιμές.
Το 1995, καθώς το ντάμπινγκ ολοκληρώνει το έργο του υπονομεύοντας την κερδοφορία της Mountain Pass, η οποία βρίσκεται επιπλέον αντιμέτωπη και με περιβαλλοντικά προβλήματα, δύο κινεζικές εταιρείες συμμαχούν με έναν αμερικανό επενδυτή και υποβάλλουν πρόταση εξαγοράς της Magnequench. Η κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών δίνει τελικά την έγκρισή της για την εξαγορά, υπό τον όρο να διατηρήσουν οι Κινέζοι τις δραστηριότητες της εταιρείας σε αμερικανικό έδαφος για μία πενταετία. Αμέσως μόλις έληξε η προθεσμία, το προσωπικό απολύθηκε και οι εγκαταστάσεις της εταιρείας ξηλώθηκαν για να μεταφερθούν στο Τιαν Ζιν της Κίνας(12). Το παράδειγμα ακολούθησαν κι άλλοι παραγωγοί -Γερμανοί και Ιάπωνες μεταξύ άλλων- οι οποίοι έκλεισαν τα εργοστάσιά τους στην Αμερική και μετέφεραν την παραγωγή τους στον ίδιο προορισμό.
Το 2010, η υπόθεση της Magnequench κατέχει σημαντική θέση στις κινδυνολογικές εκθέσεις των αμερικανικών «κύκλων προβληματισμού» για τις σπάνιες γαίες. Υπενθυμίζεται ότι η επιχείρηση είχε εν μέρει χρηματοδοτηθεί από δημόσια κονδύλια και ότι παρήγαγε τους μαγνήτες με τους οποίους λειτουργεί η τηλεκατευθυνόμενη βόμβα Joint Direct Attack Munition (JDAM) της Boeing. Ομως, με εξαίρεση ορισμένους συνδικαλιστές και στελέχη της τοπικής αυτοδιοίκησης, ελάχιστοι αμφισβητούν τη «λογική» της αγοράς η οποία κατέστησε δυνατή τη διάπραξη αυτού του στρατηγικού λάθους.
Τώρα, το μόνο πράγμα για το οποίο μιλάνε στις Ηνωμένες Πολιτείες είναι οι σπάνιες γαίες. Γιατί, από το 1995, σε αυτή τη δύσκολη εξίσωση προστέθηκε και μια άλλη παράμετρος: η άνοδος της στρατιωτικής ισχύος της Κίνας. Στην Ουάσιγκτον έκανε την εμφάνισή της μια σειρά από μελέτες κι αναλύσεις για τις σπάνιες γαίες· η συχνότητά τους και η σοβαρότητα του κινδύνου που προβάλλουν αυξήθηκαν σημαντικά κατά τη διάρκεια του περασμένου έτους, και μάλιστα πριν από το επεισόδιο των νήσων Σενκάκου. Καθώς το ζήτημα αφορά ιδιαίτερα το Πεντάγωνο, οι επιτελείς τους αφιερώνουν στις σπάνιες γαίες μεγάλο μέρος των μελετών τους για την ανάλυση των προοπτικών, οι οποίες αποσκοπούν στην ευαισθητοποίηση των στελεχών της αμερικανικής κυβέρνησης και των μελών των δύο κοινοβουλευτικών σωμάτων.
ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΣΤΑ ΟΠΛΑ
Ετσι, στον τομέα της άμυνας, το κεφάλαιο 843 του νόμου National Defense Authorization Act για το φορολογικό έτος 2010 προστάζει το Government Accountability Office (GAO- το αντίστοιχο του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους) να διερευνήσει με τη μεγαλύτερη δυνατή ακρίβεια τον ρόλο των σπάνιων γαιών στην αλυσίδα των προμηθειών του υπουργείου Αμυνας.
Ο κατάλογος είναι μακροσκελής(13): τηλεκατευθυνόμενα πυρομαχικά ακριβείας, λέιζερ, συστήματα επικοινωνιών και ραντάρ, αεροναυπηγική, συστήματα νυχτερινής σκόπευσης, δορυφόροι... Μάλιστα, διευρύνεται ολοένα και περισσότερο. Στην παραγωγική διαδικασία ή στις απαιτούμενες πρώτες ύλες της βιομηχανίας οπλικών συστημάτων(14) περιλαμβάνονται σχεδόν πάντα οι σπάνιες γαίες. Το υπουργείο Αμυνας αποκάλυψε ότι τα τελευταία χρόνια παρατηρήθηκε έλλειψη ορισμένων εξαρτημάτων που κατασκευάζονται κυρίως από λανθάνιο, γαδολίνιο, ευρώπιο και δημήτριο, με αποτέλεσμα να προκληθούν καθυστερήσεις σε ορισμένα αμερικανικά προγράμματα παραγωγής οπλικών συστημάτων. Σε μια εμπιστευτική έκθεσή της, η αεροπορία -η οποία εμπλέκεται ιδιαίτερα στη διεξαγωγή μυστικών προγραμμάτων και προγραμμάτων για τις «τεχνολογίες ρήξης»(15) (στις επικοινωνίες ή στα «αόρατα» από τα ραντάρ οπλικά συστήματα)- έχει εκδηλώσει ήδη από το 2003 την ανησυχία της για την εξάρτησή της στον τομέα των μαγνητών μεγάλης ισχύος που κατασκευάζονται από νεοδύμιο. Το 2009, στην έκθεση «Industry Study» που εκπόνησε το Βιομηχανικό Κολέγιο των Ενόπλων Δυνάμεων, καταγράφηκαν όλες οι αναφορές στις σπάνιες γαίες στους τομείς της ναυπηγικής, της αεροναυπηγικής και της παραγωγής οπλικών συστημάτων(16). Οσο για το Ερευνητικό Κέντρο του Στρατού Ξηράς για τους Εξοπλισμούς και το Κέντρο Θαλάσσιου Πολέμου, εκπόνησαν τις δικές τους μελέτες γύρω από την εξάρτηση και για τους τρόπους με τους οποίους μπορεί να αντιμετωπιστεί. Μάλιστα, κάποια περίοδο, το αμερικανικό ναυτικό είχε εξετάσει το ενδεχόμενο να χρηματοδοτήσει την επαναλειτουργία των εγκαταστάσεων του ορυχείου Mountain Pass.
Πριν από λίγες εβδομάδες αναμενόταν η ολοκλήρωση της «μεγάλης έκθεσης» που είχε παραγγείλει το Πεντάγωνο για την αναλυτική καταγραφή των εξαρτήσεων των Ηνωμένων Πολιτειών από τις σπάνιες γαίες στον τομέα των είκοσι τεσσάρων σημαντικότερων οπλικών συστημάτων τους. Η αφύπνιση αυτή είναι καθυστερημένη. Δεν είναι πολύ δύσκολο να φανταστεί κανείς ότι στην Κίνα έχει ανατεθεί η εκπόνηση παρόμοιας «έκθεσης» για την αξιολόγηση των τρόπων που διαθέτει σήμερα η χώρα για την παρεμπόδιση του ανεφοδιασμού των Ηνωμένων Πολιτειών με τα διάφορα συστατικά που είναι αναγκαία για τις τεχνολογίες ρήξης στις οποίες στηρίζεται η αμερικανική στρατιωτική υπεροχή.
Για τα πρόσωπα που λαμβάνουν τις αποφάσεις στο Καπιτώλιο, «η επιθυμία της Κίνας να περιορίσει τις εξαγωγές της θα δημιουργήσει πρόβλημα ανταγωνιστικότητας στις Ηνωμένες Πολιτείες. Αφ' ενός, οφείλουμε να διασφαλίσουμε τον ανεφοδιασμό μας και, αφ' ετέρου, να επιτρέψουμε την ανάπτυξη ορυχείων σπάνιων γαιών στο έδαφός μας. Οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν μπορούν πλέον να εξαρτώνται κατά 100% από τις εισαγωγές από την Κίνα». Τον Μάρτιο, ο Δημοκρατικός βουλευτής του Κολοράντο, Μάικλ Κόφμαν, παρουσίασε πρόταση νόμου με την οποία ζητούσε την επαναλειτουργία ολόκληρου του αμερικανικού κλάδου εκμετάλλευσης των σπάνιων γαιών, καθώς επίσης και τη δημιουργία στρατηγικών αποθεμάτων.
Η πρωτοβουλία μετατράπηκε σε νομοσχέδιο, το Rare Earths and Critical Materials Revitalization Act, το οποίο εξετάζεται αυτή τη στιγμή από το Κογκρέσο. Ωστόσο, παρά την πρόσφατη φρενίτιδα των αναλύσεων στις Ηνωμένες Πολιτείες γύρω από το θέμα, καθώς και τις συζητήσεις περί στρατηγικών αποθεμάτων και ανακύκλωσης των σπάνιων γαιών, η εξάρτηση θα παραμείνει ο κανόνας κατά τη διάρκεια των επόμενων ετών. Σύμφωνα δε με τις εκτιμήσεις, η ανασυγκρότηση του αμερικανικού κλάδου των σπάνιων γαιών, η οποία συνεπάγεται μεγάλες και συνεχείς επενδύσεις, θα απαιτήσει διάστημα δεκαπέντε ετών.
ΟΙ ΑΛΛΕΣ ΑΓΟΡΕΣ
Μια τεχνογνωσία και μια βιομηχανική κουλτούρα μπορούν να χαθούν μέσα σε διάστημα μερικών ετών. Αντίθετα, για να ξαναγεννηθούν απαιτούνται αρκετές δεκαετίες. Πολλές φορές, αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι έχει εξατμισθεί η εμπειρία των ανθρώπων που εργάζονται στον κλάδο. Πάντως, στην Αμερική, θα επαναλειτουργήσει τελικά το Mountain Pass, το 2011. Βέβαια, η Toyota αγοράζει σήμερα σπάνιες γαίες από το Βιετνάμ ή από αλλού, χάρη στις μακροπρόθεσμες συνεργασίες που έχει αναπτύξει, ενώ το ιαπωνικό υπουργείο Βιομηχανίας επενδύει σε ορυχεία στο Καζακστάν και στον Καναδά. Αλλά και η γαλλική Rhodia αναπτύσσει τους δεσμούς της με την Αυστραλία, η οποία εμφανίζεται ολοένα περισσότερο ως η εναλλακτική λύση απέναντι στο κινεζικό μονοπώλιο. Ωστόσο, είναι δύσκολο η κρίση να επιτρέψει σε αυτές τις χώρες ή τις εταιρείες να επιχειρήσουν μακροπρόθεσμες επενδύσεις. Εάν δεν υπάρξει έντονος στρατηγικός βολονταρισμός, αποσυνδεδεμένος από τους νόμους της αγοράς, η πραγματικότητα θα είναι διαφορετική: οι αμερικανοί, οι ευρωπαίοι και οι ιάπωνες βιομήχανοι θα εξαρτώνται ολοένα περισσότερο από αυτές τις ουσίες και, συνεπώς, από τις κινεζικές πρώτες ύλες οι οποίες μονοπωλούν το εμπόριο.
Κι η Ευρώπη; Στις 17 Ιουνίου του 2010, μια έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής έκρουε τον κώδωνα του κινδύνου για την -κρίσιμη για την οικονομία της- κατάσταση στο πεδίο του ανεφοδιασμού της σε δεκατέσσερις πρώτες ύλες. Οι σπάνιες γαίες εμφανίζονταν στις πρώτες θέσεις του καταλόγου. Πώς θα αποφευχθούν τα λάθη του παρελθόντος, θα εξασφαλιστεί μια σχετική αυτονομία του ανεφοδιασμού της Ευρώπης και θα αποτραπεί η μείωση της ανταγωνιστικότητάς της σε στρατηγικούς τομείς; Μακριά από τις νήσους Σενκάκου, στα βάθη της πολιτείας της Ινδιάνα, οι πρώην εργάτες της Magnequench έχουν σίγουρα μια ενδιαφέρουσα άποψη γύρω από το θέμα.
1. Βλέπε Barthelemy Courmont, «Geopolitique du Japon», Artege, Περπινιάν, Γαλλία, 2010. Βλέπε επίσης «Η Κίνα προβάλλει τις ναυτικές της φιλοδοξίες», «Le Monde diplomatique»-«Κ.Ε.», 23-9-09, http://www.mo nde-diplomatique.gr/spip.php?article235.
2. Keith Bradsher, «Amid tensions, China blocks vital exports for Japan», «The New York Times», 23-9-10.
3. Η ομάδα των σπάνιων γαιών περιλαμβάνει τα δεκαπέντε στοιχεία που ονομάζονται λανθανιδή, από το λανθάνιο (La, 57) έως το λουτέσιο (Lu 71), στα οποία προστίθεται και το ύττριο και το σκάνδιο.
4. Cindy Hurst, «China's rare Earth Elements Industry: what can the West learn?», Institute for the Analysis of Global Security (IAGS), Μάρτιος 2010.
5. Makiko Kitamura και Jason Scott, «Toyota form task force on rare earth metals amid China export bare reports», 29-9-10, www.bloomberg.com
6. Το οποίο και απεκλήθη «Πρόγραμμα έρευνας ανάπτυξης της εθνικής υψηλής τεχνολογίας».
7. Ο Ξου, ο οποίος σπούδασε στο αμερικανικό Πανεπιστήμιο Κολούμπια την περίοδο 1946-1951, θεωρείται εθνικός ήρωας. Τον Ιανουάριο του 2009 βραβεύτηκε με την ανώτατη κρατική διάκριση για την επιστήμη και την τεχνολογία, από τον πρόεδρο Χου Τζιντάο.
8. Cindy Hurst, όπ.π.
9. Συνομιλία με τον Christian Hocquard, η οποία δημοσιεύτηκε στο Actu-Environnement.com, 2 Ιουνίου 2010.
10. Κινεζικό υπουργείο Εμπορίου (www.mofcom.gov.cn) και Bloomberg News, «China cuts rare earth export quota 72%, may spark trade dispute with US», 9-7-10.
11. Οσον αφορά τη Lynas, η κινεζική εταιρεία ήταν η China Non-Ferrous Metal Mining Company. Στην περίπτωση της Arafura, επρόκειτο για την Jiangsu Eastern China Non-Ferrous Metals Investment Co. Βλέπε την ενημερωτική ιστοσελίδα www.australianrareearths.com
12. Jeffrey St. Clair, «The saga of Magnequench», «The Bloomington Alternative», 23-4-06. Οσον αφορά το προφίλ της εταιρείας και τα σημερινά προϊόντα της, βλέπε επίσης www.magnequench.com
13. «Rare earth materials in the defense supply chain», 14 Απριλίου 2010, www.gao.gov
14. Αναφορά του National Defense Stockpile του 2009, η οποία αφορά την προαναφερθείσα έκθεση του Gao.
15. Πρόκειται για καινοτομίες οι οποίες, αντί να βελτιώνουν τις ήδη υπάρχουσες τεχνολογίες, εισάγουν ρήξεις που είναι αρκετά σημαντικές ώστε να οδηγούν στην αντικατάσταση των παλαιότερων τεχνολογιών.
16. www.ndu.edu/icaf/programs/academic/industry/reports/2009
* Υπεύθυνος μελετών στην Compagnie europeenne d'intelligence strategique (CEIS), Παρίσι.