Παίζοντας τη Δημοκρατία

Δημοσιευμένο στις 29 Ιουν 2012 | UPΟΨΕΙΣ | Συντάκτης: Περικλής Κοροβέσης

Οι άνθρωποι της εξουσίας που έχουν βαμμένα τα χέρια τους στο αίμα (2.500 αυτοκτονίες, χώρια αυτές που δεν δηλώνονται) και που στην ουσία κήρυξαν τον πόλεμο σε αυτό το λαό – είναι τυχαίο άραγε πως η καταστροφή αυτής της χώρας, είναι συγκρίσιμη με πραγματικό πόλεμο; – ξανά σχηματίζουν κυβέρνηση με λίγο άρωμα Κουβέλη, που ταιριάζει με όλα και πάει παντού.

Πέρα από τη δημαγωγική ρητορεία περί επαναδιαπραγματεύσεων, η πολιτική θα είναι η ίδια, μέχρι να οδηγηθούμε στις αναμενόμενες μεγάλες κοινωνικές αναταραχές, που θα είναι τώρα προβλέψιμες, άσχετα αν δεν ξέρουμε προς τα πού θα πάνε. Τώρα υπάρχει και ένας ισχυρός νεοναζιστικός πόλος, νομιμοποιημένος πια και θεσμοθετημένος, που ψηφίστηκε από 426.000 ανθρώπους και ξεπέρασε τη ΔΗΜΑΡ και το ΚΚΕ, και μπορεί να εκφράσει τη λαϊκή οργή -και να έχουμε ένα δεύτερο φαινόμενο ΣΥΡΙΖΑ, άλλα αυτή τη φορά από τη ναζιστική Ακροδεξιά.

Ποια ήταν τελικά η έκπληξη των εκλογών;

Τελικά, ποια ήταν η έκπληξη των εκλογών; Ο ΣΥΡΙΖΑ με το απίθανο ποσοστό του 27%, που θεωρητικά είχε τη δυνατότητα να φτάσει ακόμα πιο ψηλά και να έρθει πρώτο κόμμα; Ή το ΚΚΕ, το κόμμα από μπετόν, που έχασε περίπου τους μισούς ψηφοφòρους; Ή η εντυπωσιακή άνοδος του κόμματος των εκτελεστών, των βασανιστών, των κυνηγών κεφαλών, των δικτατοριών; (γιατί αυτή την κληρονομιά κουβαλάει η Χρυσή Αυγή) Ή μήπως η αποχή, που μαζί με τα λευκά και τα άκυρα πλησιάζει το 40%, που σημαίνει πως σχεδόν ένας στους δύο δεν ψήφισε.

Και σε αριθμούς ανθρώπων πλησιάζουν τα τέσσερα εκατομμύρια, για μένα τίποτα από όλα αυτά δεν ήταν έκπληξη. Η έκπληξη ήταν ότι περίπου τρία εκατομμύρια άνθρωποι ψήφισαν την καταστροφή τους και τον αργό τους θάνατό (που μπορεί να γίνει γρήγορος με μια αυτοκτονία). Τόσο είναι το σύνολο των ψηφοφόρων της ΝΔ του ΠΑΣΟΚ και της ΔΗΜΑΡ. Γιατί όλοι αυτοί δεν είναι ούτε πλούσιοι ούτε τραπεζίτες ή εφοπλιστές. Είναι οι άνθρωποι της διπλανής πόρτας. Η πλούσια αστική τάξη της Έλλαδας μετριέται σε κάποιες δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους.

Όλοι οι σοβαροί αναλυτές των εκλογών συμφωνούν σε ένα πράγμα: όποιο κόμμα πάρει τα ποσοστά του σαν δεδομένα, έχει χάσει την επαφή του με την πραγματικότητα. Και οι δημοσκόποι κόντεψαν να τρελαθούν με την ταχύτητα που άλλαζε η πρόθεση ψήφου. Και αυτό σημαίνει ψηφοφόροι κινούμενη άμμος. Σαν τα φύλλα του φθινοπώρου που ο αέρας τα έχωσε σε μια γωνιά της κάλπης. Τελικά, ποιοι είναι συνειδητοί οπαδοί του κόμματος που το ψηφίζουν για τις αρχές του; Φοβάμαι πως αυτό το ποσοστό είναι λίγο για κάθε κόμμα. Ακόμα και αυτοί που διορίστηκαν από ΠΑΣΟΚ ή ΝΔ στο Δημόσιο, δεν είναι σταθεροί.

Γύρω από κάθε κόμμα, συμπεριλαμβανομένου και του ΣΥΝ, ακόμα και σε κάποιες συνιστώσες του ΣΥΡΙΖΑ, υπάρχει ένας μηχανισμός στελεχών, ενίοτε επαγγελματιών, που περιστοιχίζουν κάποιο αρχηγό ή μια ηγετική φυσιογνωμία και αυτό είναι το μόνο σίγουρο που υπάρχει. Και ανάλογα με τη δραστηριότητα της κάθε πολιτικής συσπείρωσης δημιουργείται ένας ευρύτερος κύκλος συμπαθούντων, που, ανάλογα με τη συγκυρία, διαμορφώνουν τα εκλογικά ποσοστά τους, συνήθως με μια αρνητική ψήφος. Δηλαδή, ψηφίζω όποιον και να είναι, εκτός από τα μεγάλα κόμματα.

Αν πάρουμε τα εξωφρενικά ποσοστά του ΣΥΡΙΖΑ, σαν μια στροφή της Ελληνικής κοινωνίας προς τα αριστερά, είμαστε βαθιά νυχτωμένοι. Γιατί δεν μπήκαν στη Βουλή η ΑΝΤΑΡΣΥΑ ή Οικολόγοι Πράσινοι ή ακόμα το ΜΛ ΚΚΕ και το ΚΚΕ ΜΛ; Γιατί απλούστατα ολόκληρη η κοινωνία έχει μετατοπιστεί προς τα δεξιά και η αριστερή σκέψη και ο αριστερός λόγος δε είναι πια κτήμα της εδραιωμένης Αριστεράς. Εδώ θα χρειαστεί να επιμείνουμε λιγάκι. Ο πολιτικός λόγος του ΣΥΡΙΖΑ, όπως τον είδαμε να εκφράζεται στο γυαλί από τους εκπροσώπους του, δεν είχε καμία σχέση με ανάλυση του υπάρχοντος καπιταλιστικού συστήματος (ιδίως με την παρούσα φάση του αρπακτικού νεοφιλελευθερισμού).

Η καταστροφή της μητέρας γης σε όλο το πλανήτη έμεινε απέξω και στο πρόβλημα της φτώχειας που έχει πάρει διαστάσεις λιμοκτονίας – όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά σε όλο τον κόσμο – δεν αναπτύχθηκε με επάρκεια. Χρειαζόμαστε επειγόντως πολλές Ναόμι Κλάιν.

Αντίθετα, είδαμε μαζεμένους ανθρώπους, αυτό κατ’ ανάγκη δεν είναι κακό, που δεν μπόρεσαν να θέσουν επί τάπητος τη δική τους ατζέντα και εντάχθηκαν στο τηλεοπτικό σόου και την απόλυτη κυριαρχία του τηλεπαρουσιαστή. Στις θρασύτατες επιθέσεις που δέχθηκαν από διάφορους κάφρους της πολιτικής, έδειξαν έναν ιδιόμορφο πολιτισμό, σαν να φοβόντουσαν μην τυχόν τους διώξουν από την εκπομπή και έπρεπε να δείξουν καλούς τρόπους. Και όλο το παιχνίδι παίχτηκε στο χώρο του αντιπάλου. Και άρχισαν να παίξουν την κολοκυθιά του μνημονίου. Κι έτσι χάθηκε μια ευκαιρία για τον πολιτικό λόγο της αριστεράς. Και να ακούσει επιτέλους ο κόσμος έναν άλλο λόγο και μια άλλη σκέψη.

Νικήθηκε το πολιτικό σύστημα;

Το πολιτικό σύστημα έμεινε ανέπαφο. Οι επιθέσεις του Τσίπρα στα δύο ανδρείκελα του συστήματος, Βενιζέλο και Σαμαρά, δεν αποκάλυψαν το «σάπιο που υπήρχε στο Βασίλειο της Δανιμαρκίας» («Άμλετ» – Σέξπιρ). Η ίδια η «Καθημερινή», η ναυαρχίδα του πιο ακραίου φιλελευθερισμού είχε ζητήσει την απόλυσή τους. Γιατί πρέπει, επιτέλους, να καταλάβουμε ότι έχουμε ένα κόμμα που κυβερνάει με δύο φράξιες (ΠΑΣΟΚ – ΝΔ). Μια εφημερίδα σε πολλές παραλλαγές που υποστηρίζει με όλα τα μέσα το υπάρχον σύστημα (η «Ελευθεροτυπία» που είχε άλλο προσανατολισμό την έφαγε ο καιάδας του συστήματος και η βλακεία της Τεγοπούλου).

Ακόμα έχουμε ένα ραδιόφωνο, μια τηλεόραση, και όλα στο ίδιο πρόγραμμα. Και είναι αυτά που διαμορφώνουν την κοινή γνώμη και γεμίζουν τα μυαλά του κόσμου με κουρκούτι. Κι αν υπάρχουν δικά μας έντυπα ή ραδιόφωνα και μπλογκ, δεν φτάνουν στο κοινό που έχουν οι μάρτυρες του Ιεχωβά. Για μένα αυτή είναι η πραγματικότητα και αυτή θα επιθυμούσα να αλλάξει. Αλλά οι επιθυμίες τού καθενός, αν δεν γίνουν κίνημα, δεν είναι πραγματικότητα. Είναι απλά παραξενιές.

Παίζοντας τη δημοκρατία

Ακόμα υπάρχει και το εκλογικό σύστημα, που εγώ θα το αποκαλούσα «πραξικόπημα με καθολική ψήφο». Το πρώτο κόμμα αντί να καταφύγει στα τανκς, παίρνει με το καλημέρα 50 έδρες μίζα. Τώρα, με τη λίστα, αν δεν κάνεις πολιτικές «πίπες ειρήνης» στον αρχηγό, δεν υπάρχει περίπτωση να εκλεγείς. Άρα, ο αρχηγός αποφασίζει και διατάζει κι εσύ ψηφίζεις για να παίξουμε τη Δημοκρατία. Και δεν είναι μόνο αυτό. Είναι και η ληστεία των εδρών από τα μικρότερα κόμματα. Αν ίσχυε η απλή αναλογική, η ΝΔ θα είχε 96 έδρες αντί για 129 και ο ΣΥΡΙΖΑ θα είχε 86 έδρες αντί για 72. Αυτά ως παράδειγμα. Η αποχή βέβαια θα μπορούσε να συγκροτήσει κυβέρνηση με μεγάλη άνεση. Δηλαδή, η πραγματική πλειοψηφία είναι απούσα.

Και τώρα, να βάλουμε το ερώτημα αν υπάρχει φιλότιμο ή τιμιότητα σε αυτούς που ασκούν το επάγγελμα του πολιτικού. Και τι σημαίνει τελικά αυτή η κάστα που επιμένει να πολιτεύεται κάθε τετραετία μέχρι τελικής πτώσης; Η σημερινή κατάσταση δεν είναι μια θεομηνία ή ένα ακραίο καιρικό φαινόμενο που κατέστρεψε τη χώρα. Είναι η συστηματική πολιτική των κομμάτων που κυβέρνησαν όλα αυτά τα χρόνια και δημιούργησαν τις προϋποθέσεις αυτής της καταστροφής.

Οι βουλευτές που στελέχωσαν αυτά τα κόμματα και ψήφισαν όλα αυτά τα απεχθή νομοσχέδια, δεν έχουν ευθύνη; Βγήκε κανείς να πάρει τις ευθύνες του; Αυτό που κάνουν είναι να μεταγράφονται σε άλλο κόμμα όταν δουν πως η θέση τους κλονίζεται. Και αυτό ισχύει για όλο το φάσμα των κομμάτων. Δηλαδή η εξουσία σαν εργολαβία: θα κάνουν τη δουλειά που θα τους αναθέσουν οι Βρυξέλλες με την τρόικα σαν επιστάτη. Και αυτό θυμίζει το σχέδιο Μάρσαλ, όπου κάθε υπουργείο είχε τον αμερικάνο επιτηρητή του, και αν αυτός δεν υπέγραφε, δεν γινόταν τίποτα. Οι έλληνες υπουργοί δεν μπορούσαν να αγοράσουν ούτε χαρτί τουαλέτας.

Πόσο σταθερό είναι το ποσοστό του ΣΥΡΙΖΑ

Αλλά ας γυρίσουμε στα δικά μας. Ο ΣΥΡΙΖΑ είχε ένα πρωτοφανή εκλογικό θρίαμβο όχι μονάχα στην Ιστορία της Αριστεράς στην Ελλάδα, αλλά και σε διεθνές επίπεδο. Αλλά πόσο σταθερό είναι αυτό το ποσοστό; Κατά την άποψή μου είναι πολύ εύθραυστο. Οι ψηφοφόροι κινούνται από κόμμα σε κόμμα κατά εκατομμύρια. Κι αυτό δείχνει την ασταθή πολιτική συνείδηση αυτού του λαού. Ψηφίζει ή για να τιμωρήσει ή για να τζογάρει. Και όλοι ξέρουμε ανθρώπους που έχουν ψηφίσει όλα τα κόμματα.

Τι προοπτικές έχει ο ΣΥΡΙΖΑ; Έχει δύο δυνατές εξελίξεις. Η μία είναι να γίνει μια μεγάλη ΔΗΜΑΡ και να αποκτήσει την εμπιστοσύνη του συστήματος και να μετατραπεί σε ένα αριστερόστροφο Πασόκ. Η δεύτερη είναι να μετατραπεί σε έναν ενιαίο πολιτικό οργανισμό, με συλλογική ηγεσία, όργανα και μέλη και να ριζώσει βαθιά μέσα στην κοινωνία, να εμψυχώσει τους φορείς και τα συνδικάτα και να σεβαστεί τις αμεσοδημοκρατικές διαδικασίες που έχουν επιβληθεί από τα κινήματα και τις πλατείες. Και τέλος να επιβάλει την κοινωνική αντιπολίτευση στους δρόμους και τις πλατείες πριν να είναι αργά και τα ηνία των κινητοποιήσεων τα πάρει η ναζιστική Ακροδεξιά.

Συνέντευξη της Κρυσταλία Πατούλη για την εφημερίδα Εποχή