Τα γραπτά κείμενα ενός ανθρώπου με βαθειά γνώση των στρατηγικών προβλημάτων της περιοχής μας και όχι μόνο, του κυπριακής καταγωγής καθηγητή στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, Μάριου Ευρυβιάδη, παρουσίαζαν πάντοτε ενδιαφέρον. Η συγκεκριμένη ανάλυσή του περιέχει σκέψεις και παραμέτρους του ενεργειακού προβλήματος στην Ανατολική Μεσόγειο που δεν έχουν τεθεί στον δημόσιο διάλογο, ή δεν τους έχει δοθεί η πρέπουσα προσοχή. Ας δούμε λοιπόν τις απόψεις του. Το άρθρο το εντοπίσαμε στο εξαιρετικό «mignatiou.com».
Του Μάριου Ευρυβιάδη
Για την Κύπρο οι αποφάσεις που θα πάρει σύντομα το Ισραήλ για το ζήτημα της χρήσης και διάθεσης του ενεργειακού του πλούτου, είναι ζωτικής σημασίας. Μπορεί οι σχετικές αποφάσεις της Ιερουσαλήμ να κάνουν τη διαφορά ανάμεσα στη βιωσιμότητα ή μη , σίγουρα του κυπριακού κράτους, και πιθανόν της κυπριακής κοινωνίας.
Είναι κρίσιμο λοιπόν να κατανοήσουμε το στρατηγικό πλαίσιο της λήψης αποφάσεων στο Ισραήλ και δη αποφάσεων που είναι ζωτικής στρατηγικής σημασίας και άπτονται της ασφάλειας, δηλαδή της επιβίωσης του εβραϊκού κράτους σ’ ένα γεωγραφικό χώρο μη φιλικό και εν πολλοίς εχθρικό για το εβραϊκό κράτος. Βασική αρχή, πυλώνας και άξονας του Ισραηλινού κράτους είναι η αυτοβοήθεια. Πρέπει δηλαδή μόνο του, παντελώς μόνο του, να υπερασπιστεί την ελευθερία του, την εδαφική του ακεραιότητα και την το αυτεξούσιο των αποφάσεων/επιλογών του. Το Ισραήλ επεδίωξε και εξασφάλισε μία πραγματική στρατηγική συμμαχία με τις ΗΠΑ που σε ορισμένες περιπτώσεις, όπως στον πόλεμο του 1973, απεδείχθη ζωτική.
Αλλά και τότε η μοίρα του Ισραήλ ήταν στα δικά του χέρια και όχι στο έλεος της Ουάσινγκτον. Το Ισραήλ κατείχε δικλείδα στρατηγικής ασφάλειας. Αυτή ήταν και το ατομικό/πυρηνικό του οπλοστάσιο. Και είχε και ένα δόγμα για τη χρήση του οπλοστασίου αυτού. Ήταν το «Δόγμα Σαμψών». Κάποιοι το ονομάζουν και το «Σύνδρομο Σαμψών» ή η «Επιλογή Σαμψών».
Όπως μαθαίνουμε από το μύθο, ο Σαμψών έχασε την υπερφυσική του δύναμη, όταν η Φιλισταία Δαλιδά τον πρόδωσε κόβοντας την πλούσια κόμη του που ήταν η πηγή της δύναμης του. Οι Φιλισταίοι εχθροί του, αφού τον τύφλωσαν, τον αλυσόδεσαν στις κολώνες του ναού τους και τον περιγελούσαν. Με το πέρασμα του χρόνου ξαναμεγάλωσαν τα μαλλιά του, επανέκτησε τη δύναμή του και κατακρήμνισε το ναό σπρώχνοντας τις κολώνες, και λέγοντας «αποθανέτω η ψυχή μου μετά των αλλοφύλων».
Το δόγμα, σύνδρομο ή επιλογή Σαμψών αποτελεί την πεμπτουσία της υψηλής στρατηγικής του Ισραήλ όπως αυτή εκφράζεται με τις λέξεις «Ποτέ Ξανά», «Νever Αgain» ή εβραϊστή «Λε ολαμ λο οντ». Οι εβραίοι του Ισραήλ είναι, ένας-ένας ξεχωριστά αλλά και ως κρατική οντότητα, συλλογικά ορκισμένοι να μην επιτρέψουν σε κανέναν να τους ξαναοδηγήσει σαν πρόβατα σε σφαγή όπως συνέβη στα χρόνια του γερμανο-ναζισμού στην Ευρώπη. Και ακριβώς γι ’αυτό το λόγο καιπροτού καν ανακηρυχθεί το εβραϊκό κράτος στην Παλαιστίνη, αποφάσισαν ότι το νεόκοπο κράτος έπρεπε να αποκτήσει, όσο πιο γρήγορα ήταν εφικτό, το απόλυτο όπλο που ήταν το ατομικό. Για την ιστορία, ο εθνοπατέρας του Ισραήλ Μπεν Γκουριόν ανέθεσε στο σημερινό Πρόεδρο του Ισραήλ, νεαρό τότε Σιμόν Πέρες, τον αρχισυντονισμό του εγχειρήματος.
Το Ισραήλ απέκτησε τα πρώτα ατομικά του όπλα, δύο στον αριθμό, πριν τον πόλεμο του 1967 και ήταν έτοιμο να τα χρησιμοποιήσει, αν κάτι πήγαινε πολύ στραβά στον πόλεμο αυτό, γνωστό και ως Πόλεμο των Έξι Ημερών. Δεν προέκυψε τέτοια ανάγκη αφού κατατρόπωσαν τους Άραβες.
Το 1973 όταν δέχτηκε την καθυστερημένη αλλά αναμενόμενη και οργανωμένη αντεπίθεση των Αράβων σε δύο μέτωπα, στο Σινά και τα Υψώματα του Γκολάν, στις πρώτες μέρες του πολέμου το Ισραήλ ήταν στα πρόθυρα της καταστροφής. Η τότε πρωθυπουργός Γκόλντα Μέιρ κάλεσε την πολιτικο-στρατιωτική ηγεσία της χώρας και της ανήγγειλε ότι «καταστρέφεται ο Τρίτος Ναός του Σολομώντος», δηλαδή το Ισραήλ. Και δόθηκε η εντολή εφαρμογής της «Επιλογής Σαμψών». Οπλίσθηκαν με ατομικά όπλα τα Αμερικανικά Φάντομ και οι πιλότοι περίμεναν στο ακουστικό με αναμμένες μηχανές.
Ωστόσο, προτού ανοίξουν οι πύλες της κολάσεως, άλλαξαν δραματικά τα δεδομένα υπέρ του Ισραήλ, πρώτα στο μέτωπο με την Αίγυπτο και μετά σ ’αυτό της Συρίας και έτσι τα ατομικά όπλα ξανακλειδώθηκαν στο οπλοστάσιο. Εδώ πρέπει να υπογραμμισθεί ότι οι Ισραηλινοί ήταν έτοιμοι να χτυπήσουν ακόμα και τη Σοβιετική Ένωση αν παρέμβαινε υπέρ των Αράβων, απειλώντας έτσι την ύπαρξη του Ισραήλ.
Από τότε το Ισραήλ έχει αποκτήσει ένα τρομακτικό οπλοστάσιο το οποίο σήμερα ξεπερνά τις τετρακόσιες θερμοπυρηνικές κεφαλές και με δυνατότητες χρησιμοποίησης του, με αεροπλάνα και υποβρύχια, σε όλα σχεδόν τα μήκη και πλάτη της υφηλίου. Επί τούτου το πολιτικο-στρατηγικό μήνυμα της ηγεσίας του Ισραήλ, είναι ότι όσες χώρες επιλέγουν να μην κατέχουν πυρηνικά όπλα επιλέγουν να λειτουργούν, μέσα στο αναρχοκρατούμενο διεθνές σύστημα, ως δευτεροκλασάτα κράτη. Η επιβίωση των κρατών αυτών εξαρτάται από τρίτους. Οι τρίτοι παρουσιάζονται ως πάτρωνες και ως μεγαλόψυχοι, αλλά σε τελευταία ανάλυση λειτουργούν και ως στυγνοί εκβιαστές αλλά ακόμη και εκτελεστές.
Έχοντας ως παραδοχές τις παραπάνω στρατηγικές διαπιστώσεις, μπορούμε να κάνουμε ένα άλμα στα σημερινά που μας αφορούν άμεσα. Πού το πάει τελικά το Ισραήλ ως προς τις σχέσεις του με την Τουρκία σε συσχετισμό με την Κύπρο ειδικά, αλλά και με την Ελλάδα; Και ποια πολιτική θα ακολουθήσει αναφορικά με τη διάθεση του ενεργειακού του πλούτου στις αγορές, μετά τη φαινομενική εξομάλυνση των σχέσεων Ιερουσαλήμ-Άγκυρας. Βομβαρδιζόμεθα καθημερινά από παντού με ειδήσεις, αναλύσεις και δηλώσεις ότι η πιο «οικονομική» και «λογική» πολιτική είναι να διατεθεί το πλεόνασμα του Ισραηλινού υγραερίου μέσω Τουρκίας προς τις Ευρωπαϊκές αγορές. Μια τέτοια απόφαση θα περιορίσει τις επιλογές της Κύπρου και ακόμα χειρότερα, θα την καταναγκάσει να προσδεθεί και αυτή στο Τουρκικό άρμα, με ότι αυτό συνεπάγεται.
Ας δούμε τα μέχρι στιγμής δεδομένα. Το μόνο σίγουρο που γνωρίζουμε είναι ότι στην πρώτη φάση, που ήδη υλοποιείται, το Ισραήλ αποφάσισε την τροφοδότηση της δικής του εσωτερικής αγοράς. Αυτόματα αυτό του επιτρέπει να απεμπλακεί από την εδώ και τρεις δεκαετίες συμβατική εξάρτηση του από το Αιγυπτιακό αέριο. Πρέπει εδώ να υπογραμμιστεί ότι με την Αίγυπτο και σε αντίθεση με την Τουρκία, το Ισραήλ είναι συμβατικά δεσμευμένο με μια διεθνή συνθήκη ειρήνης.
Πέραν της απεμπλοκής από την αποδεδειγμένα επισφαλή αιγυπτιακή εξάρτηση, η διάθεση του υγραερίου στην εσωτερική αγορά παρέχει στο Ισραήλ ένα τρομακτικό βιομηχανικά συγκριτικό διεθνές πλεονέκτημα. Εδώ μπορούμε να κάνουμε έναν άμεσο συσχετισμό με την Κύπρο. Σε τελική ανάλυση, και αν η Κύπρος στριμωχθεί από παντού και παραμείνει χωρίς διεθνείς επιλογές, διατηρεί την δική της τελική επιλογή να διαθέσει το αέριο της στην Κυπριακή αγορά και μόνο. Άμεσα και έμμεσα κάτι τέτοιο μπορεί να αυξήσει τα δεδομένα της Κυπριακής οικονομίας με ένα ποσό της τάξης των 10 δις ευρώ τουλάχιστον ετησίως. Μπορεί δηλαδή να μηδενιστούν όλα τα ενεργειακά κόστη της κυπριακής οικονομίας και κοινωνίας. Και με τον υφιστάμενο ενεργειακό πλούτο της Κύπρου, αυτό μπορεί να διαρκέσει… εσαεί. Είναι αυτό ένα πραγματικά ασύγκριτο στρατηγικό πλεονέκτημα το οποίο πρέπει να μελετηθεί.
Επανέρχομαι στο Ισραήλ. Είναι πραγματικά τρομακτικά τα συμφέροντα, κρατικά και ιδιωτικά που σπρώχνουν για διάθεση του Ισραηλινού αερίου μέσω Τουρκίας και εξίσου τρομακτική είναι η συντονισμένη καταιγιστική προπαγάνδα υπέρ της επιλογής αυτής.
Στη βάση των παραδοχών που προανέφερα, της υψηλής, δηλαδή, στρατηγικής του Ισραήλ για μη εξάρτηση από τρίτους σε υπαρξιακά και ζωτικά ζητήματα, εκτιμώ και τολμώ να προβλέψω ότι η Ιερουσαλήμ δεν πρόκειται να βάλει όλα τα αυγά της στο όποιο Τουρκικό καλάθι. Δεν πρόκειται δηλαδή να κατασκευαστεί ο περιβόητος και πολυσυζητημένος αγωγός από τα Ισραηλινά κοιτάσματα προς την Τουρκία. Ισραηλινό υγραέριο θα καταλήγει στη Τουρκική αγορά αλλά σε υγροποιημένη μορφή. Έτσι το Ισραήλ διασφαλίζει τις επιλογές του.
Επιπλέον, όσοι παρακολουθούν στοιχειωδώς την παγκόσμια ενεργειακή αγορά γνωρίζουν ότι είναι οι ασιατικές αγορές που αυξητικά κυριαρχούν στη ζήτηση ενέργειας. Η πιο στρατηγικά ορθή κίνηση του Ισραήλ είναι να διαθέσει το αέριο του σε υγροποιημένη μορφή προς την Ασία. Πρακτικά αυτό σημαίνει κατασκευή ενός αγωγού από τα μεσογειακά παράλια του Ισραήλ προς το λιμάνι Εϊλάτ στην Ερυθρά θάλασσα και την κατασκευή εκεί σταθμού υγροποίησης.
Τέλος εκτιμώ ότι, επειδή το Ισραήλ επιδιώκει να αυξήσει την επιρροή του προς την Ευρώπη και την Ευρωπαϊκή Ένωση, θα παίξει με την Κύπρο υποστηρίζοντας την κατασκευή σταθμού υγροποίησης στην Κυπριακή επικράτεια. Και ακριβώς επειδή η Κύπρος βρίσκεται σε δυσμενέστατη κατάσταση, θα μπορεί το Ισραήλ να εξασφαλίσει πλεονεκτικούς όρους και μάλιστα με ένα κράτος που αποδεδειγμένα μπορεί να έχει φιλικές σχέσεις και πολιτισμένο διάλογο. Αυτά σε αντίθεση με την Τουρκία.
Η μόνη σοβαρότατη επιφύλαξη που έχω στο ζήτημα αυτό είναι κατά πόσο θα συνεχίσει να υφίσταται το σημερινό Κυπριακό κράτος, με το οποίο να μπορεί να συναλλάσσεται το Ισραήλ και μαζί του τα υπόλοιπα κράτη. Διότι με την αποδεδειγμένα πλέον ανικανότητα και ανεπάρκεια των πολιτικο-οικονομικών ταγών της Κύπρου και με την εξουσία πλέον στα χέρια των θιασωτών κρατοκτώνων σχεδίων τύπου Ανάν, ο Νίκος Αναστασιάδης μπορεί να καταντήσει ο τελευταίος Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας. Μπορεί να περάσει δηλαδή στην ιστορία ως ο άνθρωπος που προήδρευσε της ολικής καταστροφής του τόπου και του Ελληνισμού της Κύπρου. Εκεί πραγματικά ο Δημήτρης Χριστόφιας θα τον έχει ξεγελάσει.
Αναρτήσεις
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου