Μέση Ανατολή: Προς γενικό ξεκαθάρισμα;

Ἀναρτήθηκε στὸ 7 Μαΐου 2013 ἀπὸ τὸν/τὴν filologos10

Τα σύννεφα στον ουρανό της Συρίας μαζεύονται συνεχώς δίχως αμφιβολία. Πλέον, για το  το ερώτημα που θα έπρεπε να τεθεί από αναλυτικής απόψεως δεν είναι το μέλλον του Μπασάρ Αλ Άσαντ και του καθεστώτος του, ούτε το κατά πόσον ό,τι γίνει στο προσεχές διάστημα θα είναι «δίκαιο» ή «άδικο», αφού καθοριστικός παράγοντας θα είναι συμφέροντα και μόνον συμφέροντα… 

Το μέγα ερώτημα είναι εάν ορισμένοι εκ των εμπλεκομένων έχουν αποφασίσει ότι η εξέλιξη της κατάστασης δίνει την ευκαιρία γενικού ξεκαθαρίσματος της κατάστασης και των «εκκρεμοτήτων», δηλαδή όχι μόνο στο μέτωπο της Συρίας, αλλά και σε αυτό του Ιράν…

Του Μιχαήλ Βασιλείου

Στην προηγούμενη ανάλυσή μας για το θέμα θέσαμε δύο ζητήματα προς προβληματισμό, χωρίς απαραίτητα να έχουμε σαφή απάντηση σε αυτά, καθώς οι σκέψεις, όσο «έξυπνες» ή πρωτότυπες και να είναι, για να ισχύουν πρέπει να επιβεβαιωθούν από στοιχεία στο έδαφος, ή πρόσβαση σε απόρρητη πληροφόρηση.

Υπογραμμίζοντας ότι όποιος υποστηρίζει ότι διαθέτει αυτού του είδους την «απόρρητη πληροφόρηση» απλά κοροϊδεύει τους αναγνώστες του (υπάρχουν αρκετοί, το πρόβλημα είναι με αυτούς που αρέσκονται να «χάφτουν» ότι τους σερβίρεται από τον οποιονδήποτε…), ή ερμηνεύει ως τέτοια τις διαρροές πρεσβειών, τονίζουμε, ότι τέτοιου είδους στοιχεία πληροφόρησης – γενικές κατευθύνσεις,διαθέτουμε μόνο περιστασιακά στο πλαίσιο των προσπαθειών μας να κάνουμε ρεπορτάζ για τα θέματα ενδιαφέροντος. Άρα, η μεθοδολογία που ακολουθούμε, είναι «εάν ισχύει αυτό, τότε πιθανώς ισχύει και τούτο»… αυτά προς διευκρίνιση και αποφυγή παρεξηγήσεων.

Τα δύο θέματα που θέσαμε προς προβληματισμό, είναι αφενός το μήπως την Ελλάδα και την Κύπρο τις συμφέρει μια σύγκρουση στην περιοχή, αφού αυτό θα υπενθυμίζει – αναδείξει τη γεωστρατηγική τους σημασία και θα βοηθήσει στη μερική έστω αντιμετώπιση του πλεονεκτήματος που απολαμβάνει η Τουρκία σε αυτό το επίπεδο, λόγω άμεσης εμπλοκής στα δύο μέτωπα. Επίσης, όταν μια εκκρεμούσα υπόθεση που μεγιστοποιεί την αξία της Τουρκίας, τότε η κατάληξή της θα μπορούσε να οδηγήσει και στη μείωση της αξίας της, αν και σαφώς τίθεται θέμα διαχείρισης της «επόμενης ημέρας»…

Όλα αυτά προς συζήτηση από τους υπεύθυνους της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής, οι οποίοι, δυστυχώς, έχουν σχεδόν διαχρονικά υιοθετήσει μια στάση παθητική και αμυντική, που σίγουρα δεν βοηθά τη χώρα να υπενθυμίσει σε μια κρίσιμη συγκυρία, ότι η γεωπολιτική αξία είναι πολύ ευρύτερη της απλής «οικονομικής ισχύος»…

Το δεύτερο θέμα που θέσαμε, είναι η εκτίμηση ότιτο Ισραήλ δείχνει να έχει αποφασίσει πως η συγκυρία προσφέρεται να ξεμπερδεύει ή τουλάχιστον να καταφέρει συντριπτικό πλήγμα σε βάρος αντιπάλων του που παραδοσιακά απειλούν την εθνική του ασφάλεια και μιλάμε κυρίως για το Ιράν και τη Χεζμπολάχ. Την επόμενη μέρα, η απειλή για το εβραϊκό κράτος εκτιμάται ότι θα είναι πιο ελεγχόμενη και όχι υπαρξιακή. Οι Άσαντ ήταν παραδοσιακά πολύ έξυπνοι ώστε να ισορροπούν ανάμεσα στη συμμαχία με την Τεχεράνη και τη σιιτική ένοπλη οργάνωση του Λιβάνου, επιδιώκοντας να κερδίζει όσο το δυνατόν περισσότερα για τη χώρα και το καθεστώς.

Τα πράγματα όμως δεν εξελίχθηκαν όπως επιθυμούσε και η αρχική αυστηρή ουδετερότητα –σε βαθμό παρεξηγήσεως– των Ισραηλινών, δείχνει να έχει αντικατασταθεί από μια επιθετική στρατηγική με άξονα τη διακήρυξη ότι δεν πρόκειται να αφήσουν ισχυρά οπλικά συστήματα να καταλήξουν στα χέρια της Χεζμπολάχ, αφού θα μπορούσε να επιδιώξει τη γεωγραφική επέκταση της σύγκρουσης με στόχο να την καταστήσει μη ελέγξιμη και να ωθήσει τους αντιπάλους σε πολιτικό συμβιβασμό.

Σε αυτό τον συμβιβασμό θα επιβιώσουν οι σχέσεις του Ιράν με τη Χεζμπολάχ και ενδεχομένως το καθεστώς Άσαντ, έστω αποδυναμωμένο, με στόχο να εξακολουθήσει το Ιράν να είναι σε θέση να προβαίνει σε «προβολή ισχύος δι’ αντιπροσώπου» (power projection by proxy), κομβικό σημείο στην ιρανική αποτρεπτική στρατηγική απέναντι στο Ισραήλ που έχει στόχο την πυρηνική υποδομή της Τεχεράνης.

Όπως προέκυψε από διάφορες πηγές, ο τελευταίος βομβαρδισμός αφορούσε τον πύραυλο Fateh-110, βελτιωμένη έκδοση του οποίου φέρεται να επιχείρησε το Ιράν να περάσει στο οπλοστάσιο της Χεζμπολάχ, αν και τέτοιους πυραύλους φέρεται να παρέδωσε η Συρία το 2010 στη σιιτική ένοπλη οργάνωση του Λιβάνου. Μέχρι στιγμής τα συστήματα αυτά φυλάσσονταν στη Συρία και η προοπτική κάποιας δυτικής στρατιωτικής ενέργειας σε βάρος του καθεστώτος Άσαντ οδήγησε στην απόφαση παράδοσής τους στη Χεζμπολάχ. Είναι φανερό ότι στην υπόθεση εμπλέκονται μυστικές υπηρεσίες, αφού η αποκάλυψη του σημείου όπου φυλάσσονταν δεν είναι εύκολη υπόθεση.

Ο πύραυλος Fateh-110 έχει μέγιστο βεληνεκές περί τα 250 χιλιόμετρα και φέρει κεφαλή 450 κιλών, διπλάσιου σχεδόν βάρους σε σύγκριση με τις κεφαλές που έφεραν οι πύραυλοι Scud του Σαντάμ Χουσεΐν που έπληξαν το Ισραήλ στον Πρώτο Πόλεμο του Κόλπου. Το συνολικό βάρος πλησιάζει τους τρεις τόνους με το μήκος του πυραύλου να είναι περίπου στα οχτώ μέτρα. Δεν είναι γνωστό – τουλάχιστον σε εμάς – εάν η Χεζμπολάχ διαθέτει την έκδοση του πυραύλου με αδρανειακή καθοδήγηση που επιτρέπει την απόπειρα εξουδετέρωσης υψηλής αξίας στόχων.

Θα οδεύσει λοιπόν η κατάσταση προς την κατεύθυνση του συνολικού ξεκαθαρίσματος, με πρώτο στόχο τη Συρία ώστε να προκληθεί η επίσημη είσοδος του Ιράν στη σύγκρουση που θα δώσει το πρόσχημα ώστε να στραφούν τα πυρά εναντίον του; Θα πρέπει να παρατηρήσουμε τη συγκέντρωση αεροναυτικών δυνάμεων στην περιοχή του Κόλπου, αν δούμε γαλλικά και βρετανικά πλοία στην περιοχή, ενώ στις χώρες του Κόλπου με διάφορα προσχήματα βρίσκονται μαχητικά αεροσκάφη EF-2000 Typhoon (Eurofighter) της βρετανικής RAF, ενώ κάποιοι μιλούν για γαλλικά Rafale, πέραν των αμερικανικών μαχητικών, όχι μόνο των μοιρών επί αεροπλανοφόρων, θα πρέπει να μας χτυπήσει συναγερμό.

Μέγα ερώτημα είναι η στάση της Ρωσίας. Η Μόσχα έχει με την πολιτική της διατηρήσει την πολυτέλεια να οδεύσει προς οποιονδήποτε δρόμο χωρίς να κατηγορηθεί για υπαναχώρηση. Εξάλλου, δεν «παντρεύτηκε» ποτέ κανέναν. Δεν πούλησε τους S-300 στο Ιράν, αφού πρώτα εξήντλησε διαπραγματευτικά την αξία του συμβολαίου που είχε υπογράψει, ενώ έχει προειδοποιήσει τον Άσαντ, ότι η χρήση χημικών θα ήταν μοιραίο λάθος.

Η Μόσχα έχει διάφορα σχέδια έτοιμα για όλα τα ενδεχόμενα, με ξεκάθαρη προτεραιότητα ποιο είναι το περισσότερο και ποιο το λιγότερο επιθυμητό. Προφανώς δεν θα πρέπει να μας διαφύγει η πρώτη επίσκεψη πλοίου του ρωσικού Ναυτικού στο Ισραήλ, η συμφωνία που έχει υπογράψει η Gazprom για την εμπορική προώθηση του ισραηλινού φυσικού αερίου, αλλά και η εμπλοκή της Μόσχας στις φιλοδοξίες αξιοποίησης υδρογονανθράκων του Λιβάνου και της Αιγύπτου.

Ευφυώς, η ρωσική διπλωματία έχει τοποθετηθεί στην περιφερειακή «σκακιέρα» με τρόπο που να μην μπορεί κανείς να την παρακάμψει…