Η επιστολή Κόλιν Πάουελ στον Γκιουλ το 2004

ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΙΚΟ: Όλο το παζάρι των Αμερικανών με τους Τούρκους πριν από τα δημοψηφίσματα

Παρότρυνε να  δεχθεί η τουρκική πλευρά την πρόσκληση για τη συνάντηση της Νέας Υόρκης (10 /2/04), καθώς όπως ανέφερε, το Σχέδιο Ανάν «προστατεύει τα στρατηγικά συμφέροντα» της Τουρκίας και διευκολύνει την Ουάσιγκτον να υποστηρίξει την ένταξη της χώρας στην Ε.Ε.

TΩN ΝΙΚΟY ΜΕΛΕΤΗ - ΜΙΧΑΛΗ ΙΓΝΑΤΙΟΥ

Πέντε χρόνια μετά το δημοψήφισμα της 24ης Απριλίου 2004 στην Κύπρο για το Σχέδιο Ανάν, έρχονται στη δημοσιότητα κρίσιμα στοιχεία που φωτίζουν τις πιο σκοτεινές πτυχές της διαδικασίας που ακολουθήθηκε από τον Αλβάρο ντε Σότο και τον Τόμας Γουέστον, αποκαλύπτοντας ότι είχε διαμορφωθεί ένα στημένο σκηνικό, πολύ πριν από την επιδιαιτησία και τα δημοψηφίσματα, για να εγκλωβίσει τους Ελληνοκύπριους και να διευκολύνει και να «προστατεύσει τα ζωτικά στρατηγικά συμφέροντα της Τουρκίας».

Μια μεθόδευση, η οποία κάθε άλλο παρά ήταν αντικειμενική, καθώς όπως αποκαλύπτει σήμερα ο Φιλελεύθερος, ήδη πριν ακόμη καθοριστούν τα τελευταία βήματα της διαδικασίας, ο τότε υπουργός Εξωτερικών των Ην. Πολιτειών Κόλιν Πάουελ με επιστολή στον Τούρκο ομόλογό του Αμπντουλάχ Γκιουλ (στις 18 Ιανουαρίου 2004) τον παρότρυνε να δεχθεί η τουρκική πλευρά την πρόσκληση για τη συνάντηση της Νέας Υόρκης (10 Φεβρουαρίου 2004), καθώς όπως ανέφερε χαρακτηριστικά, το Σχέδιο Ανάν «προστατεύει τα στρατηγικά συμφέροντα» της Τουρκίας και διευκολύνει την Ουάσιγκτον να υποστηρίξει την ένταξη της χώρας στην Ευρωπαϊκή Ενωση.

Είχαν προηγηθεί οι επιστολές του Κόφι Ανάν στις δυο πλευρές στην Κύπρο, στην Αθήνα και την Αγκυρα για να προσέλθουν στη Νέα Υόρκη, με την Τουρκία να παζαρεύει μέχρι την τελευταία στιγμή (έχοντας βάλει μπροστά τον Ραούφ Ντενκτάς), επιτυγχάνοντας όπως αποδεικνύεται να αποσπάσει δεσμεύσεις σε ανώτατο επίπεδο από τους Αμερικανούς.

Στην επιστολή Πάουελ, ο Αμερικανός υπουργός με τρόπο καθόλου διπλωματικό δηλώνει ότι το Σχέδιο Ανάν «προστατεύει τα νόμιμα στρατηγικά συμφέροντα της Τουρκίας» και διαβεβαιώνει τον Τούρκο ομόλογό του ότι αρκεί να προσέλθουν στη διαδικασία του κ. Ανάν για να επιτευχθούν οι «επιζητούμενες αλλαγές» σε ζητήματα ιδιαίτερου τουρκικού ενδιαφέροντος, όπως είναι οι μεγαλύτερες «εγγυήσεις για τη διζωνικότητα», όπως την έβλεπε η Τουρκία…

Με ύφος που θυμίζει ταπεινό παζάρι, ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών εκλιπαρεί τον Τούρκο ομόλογό του να δεχθεί την πρόσκληση του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ γιατί μόνο έτσι θα μπορέσουν να υλοποιηθούν όλα αυτά. Ήταν η εποχή που η τουρκική πλευρά είχε αρχίσει ήδη να διαμορφώνει τη λίστα των 11 Σημείων Ζιγιάλ (με τις βασικές απαιτήσεις της Άγκυρας στη διαπραγμάτευση), η οποία ικανοποιήθηκε πλήρως στην τελική μορφή του Σχεδίου Ανάν που υποβλήθηκε στο δημοψήφισμα.

Λίγες ημέρες μετά, αφού το παζάρι με την τουρκική πλευρά συνεχίσθηκε και στη συνάντηση του πρωθυπουργού Ταγίπ Ερντογάν και του κ. Γκιουλ με τον πρόεδρο Μπους, η τουρκοκυπριακή αντιπροσωπεία δέχθηκε να μεταβεί στη Νέα Υόρκη, όπου με την απρόσμενη (όπως είχε θεωρηθεί τότε) στροφή του κ. Ντενκτάς, δρομολογήθη- κε η διαδικασία των προσχηματικών συνομιλιών της Λευκωσίας, η τελική μορφή του

«πάρε-δώσε» και της επιδιαιτησίας στο Μπούργκενστοκ και η επιβολή του χρονο- διαγράμματος για την υποβολή του Σχεδίου Ανάν στα δημοψηφίσματα της

24ης Απριλίου 2004.

Ολες οι διευθετήσεις για να ικανοποιηθούν τα παράλογα αιτήματα της Αγκυρας έγιναν από τον τότε βοηθό υφυπουργό Εξωτερικών Λιν Πάσκοε, ο οποίος σήμερα -από τη θέση του νούμερο 2 στη Γραμματεία των Ηνωμένων Εθνών- ρυθμίζει τα πάντα στις διαπραγματεύσεις που διεξάγονται στη Λευκωσία μεταξύ του Προέδρου Δημήτρη Χριστόφια και του κατοχικού ηγέτη Μεχμέτ Αλί Ταλάτ.

Η επιστολή παραδόθηκε στην Αγκυρα από τον τότε ειδικό συντονιστή του Στέιτ Ντιπάρτμεντ για το Κυπριακό, Τόμας Γουέστον, ο οποίος είχε συνάντηση στις 21 Ια-

νουαρίου με τον Αμπντουλάχ Γκιουλ. Ο Γουέστον είχε μεταβεί ινκόγκνιτο στην τουρ-

κική πρωτεύουσα με εντολή του Λευκού Οίκου για να συνεργαστεί με τον κ. Ζιγιάλ επί

των τουρκικώναπαιτήσεων.

Στη συνάντηση Γουέστον-Γκιουλ συμφωνήθηκαν και οι υπόλοιπες παραχωρήσεις

προς την Τουρκία μέσω του σχεδίου Ανάν.

Σημειώνεται ότι συμφωνήθηκε επίσης η μη ενεργοποίηση των προνοιών του κειμένου του τότε γενικού γραμματέα, στην περίπτωση κατά την οποία δεν προχωρούσε η ενταξιακή πορεία της Τουρκίας στην Ε.Ε.

Η ΕΠΙΣΤΟΛΗ

Το κείμενο της επιστολής του Πάουελ ακολουθεί:

Ημερομηνία: 18 Ιανουαρίου 2004, Ωρα: 02:07

Από: Υπουργό Εξωτερικών Κόλιν Πάουελ, Ουάσιγκτον

Προς: Αμερικανική Πρεσβεία στην Αγκυρα, Αμεση παράδοση

Ενημέρωση: Αμερικανική πρεσβεία στην Αθήνα, Αμερικανική Μόνιμη Αντιπροσωπεία στον ΟΗΕ, Νέα Υόρκη

Εμπιστευτικό

ΘΕΜΑ: Επιστολή του υπουργού Εξωτερικών Πάουελ προς τον Τούρκο υπουργό Εξωτερικών Γκιουλ για την Κύπρο

Αγαπητέ κύριε υπουργέ

Καθώς εσείς εξετάζετε τη θέση σας για το θέμα της Κύπρου, θα ήθελα να εκμεταλλευτώ την ευκαιρία να υπενθυμίσω την επιστολή του Προέδρου (Σ.Σ.: Τζορτζ Μπους) της 26ης Δεκεμβρίου στον πρωθυπουργό Ερντογάν. Πιστεύουμε ότι υπάρχει ένα παράθυρο ευκαιρίας για την επίτευξη λύσης του Κυπριακού, μέχρι την 1η Μαΐου. Η λύση δεν θα προσφέρει πλεονεκτήματα μόνον στους Τουρκοκύπριους με την ένταξη στην Ε.Ε., αλλα συγχρόνως θα ωφελήσει σημαντικά τις ευρωπαϊκές προοπτικές της Τουρκίας.

Ελπίζουμε ότι θα είμαστε σε θέση να γιορτάσουμε την επίλυση του Κυπριακού στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ στην Ιστανμπούλ, όπου η Τουρκία θα προβάλει την στρατηγική θέση της μεταξύ Ανατολής και Δύσης.

Έχουμε επί μακρόν υποστηρίξει τις ευρωπαϊκές φιλοδοξίες της Τουρκίας και θα συνεχίσουμε να το πράττουμε. Θα εξακολουθήσουμε να πιέζουμε την Ε.Ε. για να προσφέρει στην Τουρκία μια ημερομηνία για την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων. Η δυνατότητά σας να ανταποκριθείτε στις προϋποθέσεις του γενικού γραμματέα για την επανάληψη των συνομιλιών για το Κυπριακό είναι το κλειδί για τη δική μας επιτυχία, σε αυτή την προσπάθεια. Δεν βλέπουμε καμιά αλλαγή στις προϋποθέσεις του γενικού γραμματέα και καθιστούμε αυτό σαφές στην ελληνοκυπριακή πλευρά καθώς συνεχίζουμε να παροτρύνουμε και αυτούς να επιστρέψουν στις συνομιλίες.

Πιστεύουμε ότι το Σχέδιο Ανάν προστατεύει τα νόμιμα στρατηγικά συμφέροντα (legitimate strategic interests) της Τουρκίας και τα συμφέροντα ασφάλειας (security interests) των Τουρκοκυπρίων.

Στις διαπραγματεύσεις υπάρχει περιθώριο για τις επιζητούμενες αλλαγές περιλαμβανομένων και των θεμάτων που γνωρίζουμε ότι έχετε ειδικό ενδιαφέρον, όπως είναι οι ευρύτερες εγγυήσεις της Διζωνικότητας (greater guarantees of bizonality), με κατάλληλες συγκλίσεις. Αυτό μπορεί να συμβεί πάντως μόνον εφόσον οι συνομιλίες επαναληφθούν. Για τον λόγο αυτό, καθώς ολοκληρώνετε την πρωτοβουλία σας για την επιστροφή στις συνομιλίες, σας προτρέπω να διασφαλίσετε ότι θα ανταποκριθεί στις προϋποθέσεις του γενικού γραμματέα.

Γνωρίζω ότι ο Πρόεδρος θα προσβλέπει στη συζήτηση του Κυπριακού μαζί σας στις 28 Ιανουαρίου

Ειλικρινά

Κόλιν Λ. Πάουελ__

Αποδέσμευση του εγγράφου μετά από αγώνα

Το έγγραφο αποχαρακτηρίστηκε ύστερα από προσπάθειες δημοσιογράφων και ερευνητών της Ουάσιγκτον, ανάμεσά τους και ο ανταποκριτής του Εθνους και του Φιλελεύθερου, Μιχάλης Ιγνατίου. Λογοκρίθηκε από τον κ. Λιν Πάσκοε. Η δημοσίευσή του δεν παραβιάζει τους σχετικούς αμερικανικούς νόμους. Το συγκεκριμένο, είναι μέρος μεγάλου πακέτου εγγράφων που κέρδισε η ερευνητική ομάδα.

Αφορούν την περίοδο 1η Ιανουαρίου μέχρι 31 Δεκεμβρίου 2004. Επίσης, έχουν αποδεσμευθεί με ενέργειες της ερευνητικής ομάδας χιλιάδες σελίδες συμβολαίων που υπέγραψαν οι αμερι-

κανικές πρεσβείες της Αθήνας, της Λευκωσίας και της Αγκυρας με πολίτες της Ελλάδας, της Κύπρου και της Τουρκίας από το 1999 μέχρι το 2008.