Η Ηλεκτροπαραγωγή σε αδιέξοδο

Πληροφορηθήκαμε πρόσφατα ότι ο Υπουργός Ανάπτυξης απαγόρευσε τη χρήση λιθάνθρακα στην ηλεκτροπαραγωγή, όχι διότι εμπεριστατωμένη μελέτη απέδειξε ότι η πρωτογενής αυτή πηγή ενέργειας δεν είναι κατάλληλη για τη χώρα, αλλά απλώς επειδή υπήρξαν αντιδράσεις κατοίκων, σε συνδυασμό μάλλον του γεγονότος ότι είμαστε σε προεκλογική περίοδο. Ούτε το Υπουργείο, ούτε αυτοί που αντιδρούν μας είπαν με ποιό μαγικό τρόπο θα καλυφθεί η ζήτηση ηλεκτρισμού στο μέλλον. Οι πηγές ενέργειας είναι οι :
1.Ο (ρυπογόνος) λιγνίτης που συνεισφέρει σήμερα σημαντικά στο ενεργειακό ισοζύγιο, όμως η συμμετοχή του διαρκώς θα μειώνεται διότι τα αποθέματα είναι περιορισμένα.
2.Η υδροηλεκτρική παραγωγή που η συνεισφορά της εξαρτάται από την υδραυλικότητα της χρονιάς. Ούτως ή άλλως η συμμετοχή της στο ισοζύγιο είναι πολύ μικρή.
3.Οι πετρελαϊκές μονάδες αποσύρονται διότι είναι αντι-οικονομικές.
4.Ο λιθάνθρακας έχει υιοθετηθεί από τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ). Το Συμβούλιο Εθνικής Ενεργειακής Στρατηγικής (ΣΕΕΣ) προβλέπει περιορισμένη χρήση του λιθάνθρακα στο μέλλον. Παράγει σημαντικές ποσότητες αερίων θερμοκηπίου. Η τεχνολογία έχει βελτιωθεί και η ρύπανση είναι πολύ μικρή έως ασήμαντη.
5.Η πυρηνική ενέργεια έχει ήδη απαγορευτεί στη χώρα. Είναι ένα θέμα ταμπού, όποιος προτείνει την εξέταση της λύσης αυτής, όπως προσφατα η Ακαδημία, θεωρείται ότι προτείνει τη καταστροφή της χώρας, και αυτό όταν πυρηνικά αναπτύσσονται στις γειτονικές χώρες (!).
6.Το Φυσικό Αέριο (ΦΑ) έχει σίγουρα μικρότερη ρύπανση και εκπέμπει λιγότερα αέρια θερμοκηπίου.
7.Οι ανανεώσιμες πηγές, κυρίως η αιολική παραγωγή. Οι οικολόγοι ζητούν ανάπτυξη των ΑΠΕ αφήνοντας να εννοηθεί ότι μπορούν να καλύψουν τις ανάγκες. Αφού έχουμε αέρα και ήλιο γιατί να τρέχουμε σε ρυπογόνες πηγές; Για τεχνικούς λόγους οι ΑΠΕ δεν μπορούν να συμμετέχουν σε μεγάλο ποσοστό στη κάλυψη της ζήτησης, όμως και εδώ υπάρχουν αντιδράσεις τοπικών φορέων που υπονομεύουν την ανάπτυξή τους. Ολοι θέλουν τις ανεμογεννήτριες, όχι όμως στη περιοχή τους, αλλά αλλού.

Επομένως το Φυσικό Αέριο θα κληθεί στό μέλλον να καλύψει τις αυξημένες ανάγκες κατανάλωσης. Ομως η ασφάλεια τροφοδότησης απαιτεί μείγμα καυσίμων πιό πλούσιο. Το ΦΑ έχει πολύ καλές ιδιότητες, αλλά μόνο του δεν είναι αρκετό. Χρειάζεται και άλλη πρωτογενής πηγή ενέργειας, δηλαδή είτε λιθάνθρακας, είτε πυρηνικά. Λογικά θα περίμενε κανείς ότι το ΥΠΑΝ θα ξεκινούσε εκστρατεία ενημέρωσης των κατοίκων ώστε να υπάρξει αποδοχή, ή τουλάχιστον θα είχαν τεθεί κάποιοι κανόνες ώστε η εγκατάσταση μονάδων λιθάνθρακα να μπορούσε να γίνει σε κάποιες περιοχές. Αντ’ αυτών είδαμε τη ρητή απαγόρευση (!).

Ανεξάρτητα ποιά πηγή καυσίμου θα επιλεγεί, για να μεταφερθεί η παραγωγή στη κατανάλωση χρειάζονται γραμμές μεταφοράς (γραμμές υψηλής τάσης). Εδώ οι αντιδράσεις φορέων και κατοίκων είναι μεγάλες. Οι αντιδράσεις δεν είναι πάντα πηγαίες. Συνήθως οι κάτοικοι έχουν ελλειπή γνώση των κινδύνων για την υγεία ή/και παρασύρονται από αυτούς που έχουν συμφέροντα να μη γίνουν τα έργα. Η αδειοδότηση μιας γραμμής αποτελεί ένα μαραθώνιο διότι πολλοί δήμαρχοι, από όπου περνά η γραμμή, έχουν υπερβολικές απαιτήσεις, που συνήθως προβάλλονται, όχι από περιβαλλοντική ευαισθησία, αλλά διότι επιδιώκουν ατού για τις επόμενες εκλογές. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η γραμμή για τη νέα μονάδα της ΔΕΗ στο Αλιβέρι. Η επιλογή της θέσης έγινε και για λόγους κοινωνικούς. Τη μονάδα τη θέλουν οι κάτοικοι της περιοχής και οι πολιτικοί πίεζαν τη ΔΕΗ να επιλέξει αυτή τη θέση και όχι άλλη με μικρότερο κόστος. Η μονάδα είχε προγραμματιστεί για το 2008 – 2009. Είναι ζήτημα αν το 2012 θα υπάρχει η γραμμή να μεταφέρει τη παραγωγή. Η γραμμή δεν έχει ακόμη αδειοδοτηθεί διότι οι δήμαρχοι έχουν υπερβολικές και αδικαιολόγητες απαιτήσεις. Κανένας από τους πολιτικούς δεν νοιάζεται. Θα συνιστούσα στη ΔΕΗ να κατασκευάσει τη μονάδα σε άλλη θέση, όπως λχ στον άξονα βορρά – Νότου όπου περνούν γραμμές μεταφοράς και ο αγωγός ΦΑ, και φυσικά να κλείσει το σταθμό του Αλιβερίου αφού οι υπάρχουσες μονάδες είναι παλιές και αντι-οικονομικές και σύντομα θα τεθούν ούτως ή άλλως εκτός λειτουργίας.

Κατά τα άλλα μας αρέσει να πιπιλίζουμε τη καραμέλα για ανάπτυξη των ΑΠΕ. Εκτός από τα προβλήματα χωροθέτησης, και εδώ η παραγωγή πρέπει να μεταφερθεί στη κατανάλωση, άρα χρειάζονται γραμμές για τη κατασκευή των οποίων έχουμε όλα τα ανωτέρω προβλήματα. Λένε ότι πρέπει να εγκαταστήσουμε καλωδιακές γραμμές και όχι εναέριες που ενοχλούν. Αδιαφορούν για το γεγονός ότι το κόστος αυξάνεται κατακόριφα. Τα τιμολόγια πρέπει να αυξηθούν (ίσως 30%). Οταν δίδεται κάποια έστω μικρή αύξηση στα τιμολόγια χαλάει ο κόσμος για το νέο «χαράτσι» της ΔΕΗ (!).

Ετσι καταλήγουμε σε αδιέξοδο χωρίς κανείς από τους πολιτικούς (κυβέρνηση, αντιπολίτευση) να τολμά να προτείνει μέτρα. Εχουμε φτάσει στο απαράδεκτο γεγονός 50 διαδηλωτές να κλείνουν τη Πανεπιστημίου και άλλοι τόσοι να καταργούν σοβαρά έργα μεταφοράς. Το ΚΥΤ Αργυρούπολης δεν ολοκληρώθηκε λόγω αντιδράσεων φορέων. Οτι ο κίνδυνος Black Out αυξάνει κατακόριφα, δεν φαίνεται να συγκινεί τους πολιτικούς, η μικροπολιτική είναι ο στόχος τους, όλα για να πάρουμε ψήφους.

Αθήνα 11-2-2009

Αλβέρτος Μαϊσης
Συνταξιούχος πρώην Δ/ντής ΔΕΗ