Μεσογειακές Συμφωνίες και ΑΟΖ.

16 Απριλίου 2012

Του Νίκου Λυγερού*

Για να υλοποιηθεί η θέσπιση της ελληνικής ΑΟΖ και για να προχωρήσουμε στην οριοθέτησή της μέσω των διμερών σχέσεων με την Αλβανία, Ιταλία, Λιβύη, Αίγυπτο, Κύπρο και Τουρκία, πρέπει να γνωρίζουμε και τις υπάρχουσες συμφωνίες μέσα στη Μεσόγειο. Σε αυτές πρέπει να εντάξουμε και τις αποφάσεις του Διεθνούς Δικαστηρίου Δικαιοσύνης του 1982 (υπόθεση Λιβύη –Τυνησία) και του 1985 (Λιβύη- Μάλτα). Υπάρχουν οριοθετήσεις που αφορούν χωρικά εθνικά ύδατα (Ιταλία- Γιουγκοσλαβία, Γαλλία- Ιταλία και Βοσνία- Κροατία), οι οποίες είναι σημαντικές για τα ακραία σημεία βέβαια. Πιο σημαντικές συμφωνίες είναι αυτές που αφορούν την έννοια της υφαλοκρηπίδας (Ιταλία- Γιουγκοσλαβία, Ιταλία- Τυνησία, Ιταλία- Ισπανία, Ιταλία- Αλβανία) στις οποίες ανήκει και η συμφωνία του 1977 μεταξύ Ελλάδας και Ιταλίας. Όσον αφορά στο γενικότερο πλαίσιο, δηλαδή για κάθε τύπου συμφωνία, έχουμε τις υποθέσεις Γαλλία- Μονακό και Αλγερία- Τυνησία. Και υπάρχει και μια ειδική συμφωνία μεταξύ Ιταλίας και Μάλτας. Υπενθυμίζουμε, βέβαια, ότι όσον αφορά αποκλειστικά στην ΑΟΖ, υπάρχουν οι συμφωνίες Αιγύπτου- Κύπρου, Λιβάνου- Κύπρου και Ισραήλ- Κύπρου. Αντιλαμβανόμαστε, λοιπόν, ότι σε όλο αυτό το πλαίσιο υπάρχουν παίκτες οι οποίοι είναι δυναμικοί και αποτελεσματικοί, όπως είναι η Ιταλία, που διαθέτει τη μεγαλύτερη ΑΟΖ της Μεσογείου. Με αυτή τη βάση δεδομένων, όσον αφορά στις μεσογειακές συμφωνίες, είναι δυνατόν να ενισχύσουμε τα στρατηγικά μας βήματα για τις επόμενες οριοθετήσεις, τις οποίες έχουμε ήδη αναλύσει θεωρητικά μέσω της τοποστρατηγικής. Το θέμα της Αλβανίας και της Ιταλίας είναι λοιπόν από τα πιο σύντομα. Όσο αφορά στη Λιβύη βλέπουμε ότι υπάρχει πλαίσιο συμφωνίας για το οποίο θα πρέπει να χρησιμοποιήσουμε και την υπόθεση της με την Μάλτα, για να μην πέσουμε σε παγίδες διαπραγμάτευσης που σχετίζονται με τον κόλπο. Για την Αίγυπτο, γνωρίζουμε ήδη ότι είναι περίπλοκος παίκτης, αλλά έχει κάνει οριοθετήσεις στη μέση γραμμή με την Κύπρο και τη Σαουδική Αραβία. Για την Κύπρο ξέρουμε όλοι το θέμα, δεν είναι η ίδια αλλά η δική μας απόφαση. Κατά συνέπεια, αυτή η δυσκολία είναι μόνο και μόνο εσωτερική. Τέλος, για την Τουρκία, η οποία έχει οριοθετήσεις και στη Μαύρη θάλασσα, το παίγνιο είναι γνωστό σε διπολικό πλαίσιο, αλλά μετά από όλες τις άλλες συμφωνίες και την παρουσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης μια αλλαγή είναι αναμενόμενη. Σε κάθε περίπτωση, αν υπάρξει συμφωνία με αυτή τη χώρα θα είναι μετά από όλες τις άλλες και μόνο αν έχει νόημα. Ας εξετάσουμε, λοιπόν, προσεκτικά όλο το υπόβαθρο της Μεσογείου για να έχουμε πρόσβαση επιτέλους και στο υπέδαφός της.
πηγή

* Ο Νίκος Λυγερός είναι Στρατηγικός Σύμβουλος και καθηγητής γεωστρατηγικής.