Εθνική κυριαρχία στο Αιγαίο.

ΣΆΒΒΑΤΟ, 21 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2009

Εθνική κυριαρχία στο
Αιγαίο*

Η λανθασμένη νομική βάση στην οποία έχουμε στηριχθεί ως χώρα σε
ό,τι αφορά το Αιγαίο, ήτοι το άρθρο 3 της Σύμβασης για το Δίκαιο της Θάλασσας
έχει δώσει το δικαίωμα σε έναν ατέρμονα κι εθνικά επιβαρυντικό διάλογο με την
Τουρκία. Η μάταια επιμονή των διπλωματικών μας εντεταλμένων κατά τη διάρκεια
της Συνδιάσκεψης
ώστε το άρθρο 46 για τις αρχιπελαγικές χώρες να περιλαμβάνει την Ελλάδα οδήγησε
την Τουρκική αντιπροσωπεία στο να αποχωρήσει και να μην υπογράψει. Εμείς
υπογράψαμε έστω κι αν οι προσπάθειές μας απέβησαν άκαρπες. Η μετέπειτα της
υπογραφής στάση μας είναι αυτή που έχει δώσει το δικαίωμα στη γείτονα να
αυθαιρετεί. 

Η θέση της χώρας μας στο διεθνές δίκαιο είναι
αρχιπελαγική. Τα γειτνιάζοντα στο ηπειρωτικό κομμάτι νησιά εμπίπτουν στον
ορισμό του παράκτιου αρχιπελάγους, όπως αυτό φωτογραφίζεται στο άρθρο 7 της
Σύμβασης του 1982 για το Δίκαιο της Θάλασσας. Σύμφωνα με αυτό το άρθρο το
Αιγαίο Αρχιπέλαγος πρέπει να περικλειστεί με ευθείες ακτογραμμές βάσης, κατά το
παράδειγμα του νορβηγικού. Η οριοθέτηση του νορβηγικού αρχιπελάγους Skjaergaard
από το Διεθνές Δικαστήριο το 1951 οδήγησε την 1η Συνδιάσκεψη για το Δίκαιο της
Θάλασσας του 1958 να υιοθετήσει την ακριβή φράση του δικαστηρίου για την
περιοχή αυτή και στην ενσωμάτωσή της στην ομώνυμη Σύμβαση για τα χωρικά ύδατα.
Η δε εφαρμογή του κανόνα των ευθειών ακτογραμμών κατά το δικαστήριο επιβάλλεται
λόγω της ιδιαίτερης αρχιπελαγικής γεωμορφολογίας. Αυτολεξεί το κείμενο αυτό
μεταφέρθηκε και στο προαναφερθέν άρθρο 7. 

Παράλληλα με την εφαρμογή του άρθρου 7, δημιουργούνται
αρχιπελαγικού τύπου περάσματα, το δε Αιγαίο στο σύνολό του και σε συνάρτηση με
το στενό του Βοσπόρου αναγνωρίζεται νομικά ως αρχιπελαγικού τύπου στενό,
συνδέον τη Μεσόγειο με τον Εύξεινο Πόντο και το status quo παραμένει ως έχει,
καθώς όλα τα παραπάνω ήδη ισχύουν de facto, απομένει η αναγνώρισή τους. 

Η εφαρμογή του άρθρου 7 είναι μονομερής απευθυντέα πράξη,
δε χρειάζεται δηλαδή συμφωνία με κάποιο άλλο κράτος, παρά μόνο αποδεκτή χάραξη
και κατάθεση σε διεθνείς οργανισμούς όπως τον ΟΗΕ και τον Παγκόσμιο Ναυτιλιακό
Οργανισμό(IMO). Η δε ανακήρυξη του ως στενό μπορεί να γίνει με βάση τις
διατάξεις της Σύμβασης, συγκεκριμένα τα άρθρα 34 έως 45 και ανάλογες με τις
παραπάνω διαδικασίες. Τα άρθρα αυτά ως κωδικοποίηση του διεθνούς εθιμικού
δικαίου έχουν ήδη εφαρμοστεί από πλείστα όσα κράτη, για παράδειγμα τη Ρωσία,
τον Καναδά, τη Γαλλία, την Κίνα, την Ιαπωνία κοκ . Επικύρωση θα μπορούσε να
αποτελέσει μια συμφωνία σε παρευξείνιο ή/και σε ευρύτερο νοτιοανατολικό
επίπεδο, αντίστοιχη εκείνης του Μοντρέ για το στενό των Δαρδανελλίων.

Κατά το διεθνές αρχιπελαγικό δίκαιο, ακόμη κι αν δεν
κατοικούσαν τα νησιά του Αιγαίου Έλληνες, ή ακόμη κι αν δεν ανήκε το Αιγαίο
στην Ελλάδα και τα νησιά του ήταν αυτόνομα, πάλι θα δικαιούταν κυριαρχικά
δικαιώματα όπως η Κύπρος, η Μάλτα ή τα αμιγώς νησιωτικά ωκεανικά κράτη.
Παλαιότερα, πχ στη φραγκοκρατία, η κυριαρχία δεν ήταν συνδεδεμένη με γεωγραφική
εγγύτητα. Μπορούσαν οι Ενετοί να έχουν έδρα στην Ιταλία και να κατέχουν
παράλληλα την κυριαρχία σε νησιά του Αιγαίου. Σήμερα, εξαιρέσεις στον παραπάνω
κανόνα αποτελούν χώρες όπως η Αγγλία και η Γαλλία με υπερθαλάσσιες κτήσεις,
Γιβραλτάρ και Νέα Καληδονία αντίστοιχα. Η παράλληλη κτήση ηπειρωτικού και
νησιωτικού εδάφους, κατά το διεθνές δίκαιο, καθιστά μια χώρα γεωγραφικά
αρχιπελαγική μόνο αν τα δύο γειτνιάζουν. Συνεπώς, η Γαλλία, Η Ισπανία και
λοιπές χώρες δεν μπορούν να απαιτήσουν δικαιώματα παράκτιου αρχιπελαγικού
κράτους. Η Ελλάδα μπορεί. 



Γεώργιος Στεφ. Χρήστου 

A. Δικηγόρος-Διεθνολόγος LLM Kent 

Επικεφαλής της αντιπολίτευσης

στο Δ. Οινουσσών Χίου 

Τηλ: 210- 4530364, 698 929 77 44 







-
Σύμφωνα με τη Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας του 1982, το άρθρο 3 -δηλ. τα
6 ή 12 ν.μ.- δεν εφαρμόζεται σε αρχιπέλαγος. Το ίδιο ισχύει και για τα νησιά
του Ιονίου. 




- Προτείνεται η εφαρμογή του συστήματος ευθειών
ακτογραμμών βάσης, σύμφωνα με το άρθρο 7, το διεθνές εθιμικό δίκαιο και την
αρχή της αμοιβαιότητας.

Η Τουρκία χωρίς να έχει υπογράψει τις διεθνείς Συμβάσεις
για το Δίκαιο της Θάλασσας (1958 και 1982) εφαρμόζει το σύστημα σε Ίμβρο και
Τένεδο από το 1964.



- Ο κανόνας εφαρμόζεται από την πλειοψηφία των χωρών-μελών
του ΟΗΕ, επί παραδείγματι από τη Ρωσία στην Aρκτική περιοχή της, αλλά και από
τον Καναδά στο Αρκτικό παράκτιο αρχιπέλαγος, το μεγαλύτερο στον κόσμο. 



- H πρόταση δεν έχει καμία σχέση με τις ανεπιτυχείς
προσπάθειες να συμπεριληφθεί η χώρα στα αμιγώς ωκεανικά κράτη του αρθ 46



*Το
άρθρο αποτελεί επικαιροποιημένη έκδοση προηγούμενου που δημοσιεύτηκε στο ΠΑΡΟΝ
της 14-6-09 και αναδημοσιεύτηκε σε διάφορα επιστημονικά ηλεκτρονικά περιοδικά,
όπως αυτό του ΕΛΙΑΜΕΠ.

Σχόλια

Για άλλη μια φορά θα επαναλάβω συνοπτικά συμβάντα που έχω βιώσει και στο παρελθόν έχω καταγράψει εδώ:

1. Κατ' επανάληψη είχε ζητηθεί από το ΥΠΕΞ οι ναυτιλιακοί μας χάρτες να ονομάζουν το Αιγαίο Πέλαγος, ΑΡΧΙΠΕΛΑΓΟΣ. Το ΥΠΕΞ άνευ επιχειρημάτων ήταν απορριπτικό.


2. Είχε προταθεί να υπαγάγουμε το Αιγαίο, για το οποίο γεννήθηκε ο όρος Αρχιπέλαγος, στα Αρχιπελαγικά ή, κατ' ελάχιστον, στα ημι-αρχιπελαγικά κράτη. Το ΥΠΕΞ ήταν αρνητικό.


3. Κατ' επανάληψη και με φορτικότητα είχε ζητηθεί από το ΥΠΕΞ να χαραχθούν τα θαλάσσια σύνορα από Καστελορίζου μέχρι Σάμου σύμφωνα με την Ιταλο-τουρκική συνθήκη και από τη Σάμο και βορειότερα η χάραξη των θαλασσίων συνόρων να ακολουθήσει την ήδη εφαρμοσθείσα αρχή χαράξεως των, ως παγία τακτική. Το ΥΠΕΞ υπήρξε πάλι αρνητικό, άνευ αιτιολογίας. 


4. Κατ' επανάληψη είχε προταθεί η εφαρμογή των γραμμών βάσεως --η αρχική ιδέα και πρόταση ήταν του Κ. Καρδούλη (ΑΜ 932), που μετά την μεταπολίτευση ήταν νομικός σύμβουλος του ΓΕΝ--, αλλά ουδέποτε υιοθετήθηκε.

Εάν μία από τις ανωτέρω προτάσεις είχε υιοθετηθεί στο απώτερο παρελθόν, σήμερα δεν θα είχαμε τα τόσα και τόσα προβλήματα με την Τουρκία. Και αν το "δεν διεκδικούμε τίποτα" το στολίζαμε με το "δεν διεκδικούμε τίποτα, η μη μόνον τον σεβασμόν των αρχών του Διεθνούς Δικαίου", πιθανόν θα αυτιά της Διεθνούς Κοινότητος να ήσαν λιγότερο ευεπίφορα στις επιδιωκόμενες τουρκικές επιδιώξεις.

ΣΓΣ

--
ΑΣ ΓΙΝΟΥΜΕ ΚΑΛΥΤΕΡΟΙ ΤΟ 2009.

Κάθε μέρα, κάθε ώρα υπάρχει κάτι νέο στα ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΑ & ΕΠΙΚΑΙΡΑ [http://sotsot36.blogspot.com] + στο ΑΡΧΕΙΟ SOTSOT36 [http://arxeio-sotsot36.blogspot.com] + οπωσδήποτε το "η ζωή μέσα απ'τα μάτια του αρχιτέκτονα" [//bloggerkm2009.blogspot.com]