Ανέκδοτο η ηλεκτρονική καταγραφή

Η ΠΟΛΙΤΕΙΑ ΔΕΝ ΔΙΑΘΕΤΕΙ ΑΚΟΜΗ ΑΞΙΟΠΙΣΤΟ «ΕΡΓΑΛΕΙΟ» ΓΙΑ ΝΑ ΕΛΕΓΧΕΙ ΤΗΝ ΑΥΘΑΙΡΕΣΙΑ ΚΑΙ ΝΑ ΑΣΚΕΙ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΉ - ΣΤΟΝ ΑΕΡΑ ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ, ΠΕΡΙΟΥΣΙΟΛΟΓΙΟ ΤΗΣ ΕΦΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΑΡΧΕΙΟ ΤΗΣ ΔΕΗ

Του ΘΑΝΟΥ ΤΣΙΡΟΥ tsiros@enet.gr

Η ΕΛΛΑΔΑ διαθέτει τρεις διαφορετικές ηλεκτρονικές βάσεις δεδομένων, για να «φακελώνει» την ακίνητη περιουσία των Ελλήνων και καμία από αυτές δεν θεωρείται αξιόπιστη.

Στη χώρα που η ακίνητη περιουσία «λατρεύεται» όσο καμία άλλη μορφή επένδυσης -οι Ελληνες μοιράζονται περίπου 15,5 εκατομμύρια ιδιοκτησίες αντικειμενικής αξίας 323 δισεκατομμυρίων ευρώ- η πολιτεία δεν έχει κατορθώσει ακόμη να αναπτύξει αξιόπιστο «εργαλείο», για να ελέγχει την αυθαιρεσία και να ασκεί φορολογική πολιτική.

Τριπλή αποτυχία

* Το Κτηματολόγιο ύστερα από διεργασίες ετών παραμένει ελλιπέστατο, ενώ από την «κατασκευή» του δεν μπορεί να υπολογίσει την αξία ενός ακινήτου.

* Το περιουσιολόγιο της εφορίας βρίσκεται αυτή τη στιγμή κυριολεκτικά στον «αέρα»: είναι γεμάτο λάθη, ενώ το ηλεκτρονικό αρχείο δεν έχει ενημερωθεί με τις μεταβολές που έχουν επέλθει στην ακίνητη περιουσία τα τελευταία 2-3 χρόνια.

* Το τρίτο αρχείο, είναι αυτό που συντηρεί η ΔΕΗ κατόπιν ενημέρωσης των δήμων. Οι δήμοι αντλούν τα στοιχεία από τις κατόψεις των κτιρίων που υποχρεούνται να προσκομίσουν οι ιδιοκτήτες προκειμένου να ηλεκτροδοτήσουν την οικοδομή τους. Ετσι, αποτυπώνονται όλοι οι χώροι όπως οι ημιυπαίθριοι και τα μπαλκόνια. Το πρόβλημα είναι ότι η εικόνα που έχει για το ίδιο διαμέρισμα η ΔΕΗ είναι πολλές φορές διαφορετική από την εικόνα που υπάρχει στο περιουσιολόγιο και στο κτηματολόγιο.

Επίσης, σε πολλές περιπτώσεις, η τιμή ζώνης που εμφανίζεται στον λογαριασμό της ΔΕΗ είναι διαφορετική από αυτή που χρησιμοποιεί η εφορία προκειμένου να υπολογίσει την αντικειμενική αξία ενός ακινήτου. Τέλος, είναι αμφίβολο αν το ηλεκτρονικό αρχείο της ΔΕΗ έχει ελεγχθεί τα τελευταία χρόνια για την αξιοπιστία των στοιχείων που διαθέτει. Η «Οικονομία» απηύθυνε σχετικό ερώτημα στην εισηγμένη εταιρεία για να εισπράξει την απάντηση ότι τα στοιχεία που αναγράφονται στους λογαριασμούς, προέρχονται από τους δήμους στους οποίους και ανήκει η ευθύνη για την αξιοπιστία των στοιχείων.

Η «ελληνική πραγματικότητα» -μια χώρα επί δεκαετίες να μην μπορεί να αναπτύξει ένα ολοκληρωμένο σύστημα για να παρακολουθεί την ακίνητη περιουσία των πολιτών- θα μπορούσε να αποτελεί πανευρωπαϊκό ανέκδοτο. Ομως η κατάσταση σοβαρεύει όταν σε αυτό το «κενό» οφείλεται:

* Η αδυναμία της εκάστοτε κυβέρνησης να εισπράξει τους φόρους. Ο φόρος κατοχής του 2008 εισπράχτηκε δύο χρόνια αργότερα, ενώ ο φόρος κατοχής του 2009 και του 2010 δεν έχει μπει ακόμη στα ταμεία του κράτους. Τώρα δε που το υπουργείο Οικονομικών πιστεύει ότι χρειάζεται να καταφύγει στους φόρους ακινήτων για να τονώσει τα έσοδα του 2011, ενημερώνεται από τις αρμόδιες υπηρεσίες ότι δεν μπορεί να εισπραχτεί κανένα ποσό πριν περάσουν τουλάχιστον έξι μήνες ακόμη. Η συνέχεια παίχτηκε στη ΔΕΗ. «Να επιβληθεί ένας ειδικός φόρος ο οποίος θα εισπράττεται μέσα από τους λογαριασμούς του ηλεκτρικού ρεύματος όπως και το Τέλος Ακίνητης Περιουσίας» εισηγήθηκαν από το υπουργείο Οικονομικών. Κάτι που δεν άρεσε καθόλου στη ΔΕΗ, καθώς κάτι τέτοιο θα μετέτρεπε τη Δημόσια Επιχείρηση Ηλεκτρισμού σε... φοροεισπράκτορα.

Επιπλέον επιβαρύνσεις

Σύμφωνα με πηγές της επιχείρησης, υπό τις παρούσες οικονομικές συνθήκες χιλιάδες νοικοκυριά αδυνατούν να εξοφλήσουν ακόμη και το ηλεκτρικό ρεύμα που καταναλώνουν. Η προσθήκη ενός ακόμα φόρου στον λογαριασμό θα οδηγούσε πολλούς στο να μην πληρώσουν, με αποτέλεσμα η ΔΕΗ να υποχρεωθεί να διακόψει τη σύνδεση (κάτι αντίστοιχο συμβαίνει και με όσους δεν πληρώνουν το Τέλος Ακίνητης Περιουσίας, το οποίο επίσης εισπράττεται μέσω της ΔΕΗ). Κι όχι μόνον αυτό: Δεδομένου ότι δεν είναι εύκολο να επιβληθεί φόρος με βάση την αξία ενός ακινήτου όπως αυτή αποτυπώνεται στον λογαριασμό της ΔΕΗ, η κυβέρνηση φαίνεται να καταφεύγει σε «οριζόντιες λύσεις» του τύπου: πληρώστε ένα ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο ακινήτου. Ιδια επιβάρυνση για το Κολωνάκι και τον Αγιο Παντελεήμονα; Ιδια επιβάρυνση για ένα τετραγωνικό μέτρο σε ρετιρέ και ένα τετραγωνικό μέτρο σε υπόγειο; (η βάση της ΔΕΗ δεν ξεχωρίζει στον λογαριασμό ορόφους, ημιυπαίθριους, μπαλκόνια και κλειστούς χώρους).

* Η αδυναμία του ελληνικού Δημοσίου να προσεγγίσει με ακρίβεια την ατομική περιουσία του κάθε φορολογούμενου. Εκατοντάδες περιοχές σε ολόκληρη την ελληνική επικράτεια παραμένουν εκτός κάθε συστήματος «αντικειμενικού» προσδιορισμού και η αξία των ακινήτων υπολογίζεται εκεί ύστερα από «παζάρι» του εφοριακού με τον ιδιοκτήτη.

* Η αδυναμία της εκάστοτε φορολογικής αρχής να προχωρήσει σε αξιόπιστες διασταυρώσεις προκειμένου να εντοπίσει φορο-παραβάτες και οφειλέτες. Μια σωστά διαμορφωμένη βάση δεδομένων επιτρέπει στη φορολογική αρχή να εντοπίζει αν τηρείται ο νόμος του «πόθεν έσχες» και των τεκμηρίων διαβίωσης όπως επίσης και να συλλαμβάνει κατόχους ακριβών περιουσιακών στοιχείων που οφείλουν χρήματα στο Δημόσιο.