Οι πλειοψηφίες χάνονται και κερδίζονται στο Κέντρο

Οι πλειοψηφίες χάνονται και κερδίζονται στο Κέντρο

Ανάλυση Της ΒΑΣΙΛΙΚΉΣ ΓΕΩΡΓΙΑΔΟΥ*

Με την ολοκλήρωση των βουλευτικών εκλογών της 4ης Οκτωβρίου, η Ν.Δ. βρέθηκε σε ένα σταυροδρόμι. Με αφορμή τη διαδικασία εκλογής νέου προέδρου της, τα μέλη του κόμματος έχουν να επιλέξουν ανάμεσα σε δύο εναλλακτικές προτάσεις: είτε να ενστερνιστούν τις αρχές του πολιτικού φιλελευθερισμού, του εξευρωπαϊσμού και του εκσυγχρονισμού, διεκδικώντας για το κόμμα τους μια θέση στον χώρο της Κεντροδεξιάς, όπως προτείνει η Ντ. Μπακογιάννη, είτε να στραφούν στη δεξιά μήτρα από την οποία αναδείχθηκε η Ν.Δ., όπως προτείνει ο Αντ. Σαμαράς, επιδιώκοντας την επιστροφή στο κόμμα των παραδοσιακών ψηφοφόρων.

Οι προτάσεις της Ντ. Μπακογιάννη και του Αντ. Σαμαρά δεν περιγράφουν μόνο τις ιδεολογικοπολιτικές αφετηρίες των δύο υποψήφιων προέδρων, αλλά συνιστούν και δύο διαφορετικές στρατηγικές για το μέλλον της Ν.Δ. ως κυβερνητικού κόμματος. Ποια από τις δύο στρατηγικές θα επικρατήσει, θα κριθεί από τις προτιμήσεις των μελών της που θα προσέλθουν στις εσωκομματικές κάλπες της 29ης Νοεμβρίου. Ομως, ποια από τις δύο στρατηγικές θα φέρει τη Ν.Δ. εγγύτερα στη διεκδίκηση της κυβερνητικής εξουσίας, είναι ένα θέμα που μπορεί να απαντηθεί με την ανάλυση του εκλογικού αποτελέσματος της 4ης Οκτωβρίου.

Τη Ν.Δ. εγκατέλειψαν στις τελευταίες εκλογές 700 χιλ. ψηφοφόροι της. Πού πήγαν οι εκλογείς αυτοί; Ενα μεγάλο τμήμα τους όντως ψήφισε το ΠΑΣΟΚ, όπως προκύπτει από την επιχειρηματολογία της κ. Μπακογιάννη, ενώ ένα μη-αμελητέο κομμάτι τους επέλεξε τον ΛΑΟΣ, όπως φαίνεται να εκτιμούν στελέχη της Ν.Δ.; Μήπως, όμως, οι ψηφοφόροι της Ν.Δ., που το 2009 δεν την ξαναψήφισαν, «δεν χάθηκαν προς άλλα κόμματα, αλλά της γύρισαν την πλάτη και πήγαν σπίτι τους, (δηλαδή) έκαναν αποχή», όπως ισχυρίζεται ο κ. Σαμαράς;

Στις βουλευτικές εκλογές του 2009, στο σύνολο της επικράτειας το ΠΑΣΟΚ αύξησε κατά 5,8 μονάδες το εκλογικό ποσοστό του, ο ΛΑΟΣ άθροισε 5,6% των ψήφων, ενώ η Ν.Δ. έχασε 8,3 μονάδες από το 2007. Αναζητώντας τις εκλογικές περιφέρειες, στις οποίες οι απώλειες της Ν.Δ. υπήρξαν σημαντικά μεγαλύτερες από τη μέση τιμή στη διαφορά του εκλογικού ποσοστού της μεταξύ 2007 και 2009, διαπιστώνουμε ότι πρόκειται για 17 περιφέρειες, στις οποίες το ΠΑΣΟΚ σημειώνει κέρδη στην εκλογική δύναμή του πολύ υψηλότερα από εκείνα που καταγράφει στην επικράτεια. Επίσης, σε ό,τι αφορά τον ΛΑΟΣ, στις εκλογικές περιφέρειες με τις μεγαλύτερες απώλειες για τη Ν.Δ., τα δικά του ποσοστά κυμαίνονται αρκετά κάτω από τη μέση εκλογική δύναμή του, με εξαίρεση 4 περιφέρειες, στις οποίες το ποσοστό του ΛΑΟΣ βρίσκεται ελαφρώς (Βοιωτία, Εύβοια) έως αρκετά υψηλότερα (Α' Πειραιώς, Αττικής) από ό,τι στην επικράτεια.

Λαμβάνοντας υπόψη δεδομένα ερευνών για τις εκλογές του 2009, κατά μέσο όρο πέντε ποσοστιαίες μονάδες από τη δύναμη που είχε η Ν.Δ. το 2007 μετακινήθηκαν προς το ΠΑΣΟΚ, ενώ με τις εκροές ψηφοφόρων της προς τον ΛΑΟΣ και τις αντίστοιχες σχετικές εισροές, το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης έχασε συνολικά 7 μονάδες πρωτίστως προς το ΠΑΣΟΚ και δευτερευόντως στον ΛΑΟΣ. Από τα παραπάνω συνάγεται, λοιπόν, ότι το επιχείρημα πως οι ψηφοφόροι της Ν.Δ. δεν της «γύρισαν την πλάτη», αλλά «πήγαν σπίτι τους» και «έκαναν αποχή», δεν ευσταθεί. Στις τελευταίες εκλογές καταγράφηκε αύξηση της αποχής κατά 3,3 ποσοστιαίες μονάδες σε σχέση με την αντίστοιχη τιμή της αποχής στις εκλογές του 2007. Ομως, στις περιφέρειες που σημειώθηκαν οι μεγαλύτερες απώλειες ψήφων για τη Ν.Δ., στην πλειοψηφία τους δεν ήταν εκείνες με την υψηλότερη αποχή. Μάλιστα, αν εξετάσουμε σε επίπεδο δήμων τις περιφέρειες αυτές, θα διαπιστώσουμε ότι σε πολλούς από τους δήμους που οι απώλειες της Ν.Δ. σημείωσαν ρεκόρ (π.χ. Αγ. Νικολάου και Βραχασίου Λασιθίου, Τεμένους, Χερσονήσου και Γουβών Ηρακλείου, Αρχαγγέλου, Αφάντου και Ιαλυσού Δωδεκανήσου, Ανθηδώνος, Αυλίδος και Ληλαντίων Εύβοιας κ.ά.), τα ποσοστά της εκλογικής συμμετοχής κυμάνθηκαν πολλές μονάδες πάνω από τον εθνικό μέσο όρο.

«Λαθέψαμε, δώσαμε υπερβολική διάσταση στον οριακό ψηφοφόρο την ώρα που άδειαζε η δεξαμενή με τους παραδοσιακούς ψηφοφόρους μας», είπε σε συνέντευξή του ο Αντ. Σαμαράς (Αντένα, 19/10/2009). Μόνο που ο παραδοσιακός, συντηρητικός, δεξιός ψηφοφόρος δεν εγκατέλειψε τη Ν.Δ. Το 82% από αυτούς την ψήφισε, όπως συνάγεται από τα στοιχεία εκλογικής έρευνας της VPRC, καθιστώντας τη Ν.Δ. με βάση το προφίλ των τωρινών εκλογέων της ένα πιο δεξιόστροφο κόμμα και από τον ΛΑΟΣ. Η δεξαμενή των παραδοσιακών ψηφοφόρων της Ν.Δ. είναι ακόμη ισχυρή. Το πρόβλημα με τη Ν.Δ. είναι ότι άδειασε από νέους σε ηλικία αλλά και από νέους ψηφοφόρους, από τα δυναμικά επαγγελματικά στρώματα, ενώ ψηφίζεται κυρίως από τον μη ενεργό πληθυσμό της χώρας. Και αυτά είναι αδιάψευστα δεδομένα της εκλογικής έρευνας.

*Αναπλ. καθηγήτρια Πολιτικής Επιστήμης, Πάντειο Πανεπιστήμιο

http://
www.enet.gr/?i=news.el.politikh&id=106533).

--