"Διαβατήριο" ΗΠΑ στην Τουρκία
Της ΔΗΜΗΤΡΑΣ ΚΑΤΣΙΜΕΝΤΕ - ΛΑΜΠΡΟΠΟΥΛΟΥ Πολλαπλώς ενισχυμένος εξήλθε του Λευκού Οίκου ο Τούρκος πρωθυπουργός Ταγίπ Ερντογάν μετά από την πρόσφατη συνάντησή του με τον Αμερικανό Πρόεδρο Μπάρακ Ομπάμα, στην Ουάσιγκτον. Αναδεικνύοντας το προφίλ ενός αδιαφιλονίκητου ηγέτη, ο Τούρκος πρωθυπουργός όχι μόνο δεν έκανε βήμα πίσω από τις θέσεις και τις διεκδικήσεις της χώρας του, αλλά πέτυχε να καθιερώσει τη διαπραγματευτική του ικανότητα, υποστηρίζοντας ότι είναι σε θέση να μεσολαβήσει, με το δικό του πάντα τρόπο, για σειρά ζητημάτων που αφορούν άμεσα τα συμφέροντα της Ουάσιγκτον στην περιοχή της Μέσης Ανατολής.
Επιβεβαιώνοντας για άλλη μια φορά τον ηγετικό ρόλο της Τουρκίας στην ευρύτερη περιοχή της Νοτιοανατολικής Μεσογείου, ο Ταγίπ Ερντογάν έστειλε ξεκάθαρο μήνυμα και στην αντίπερα όχθη του Ατλαντικού για το κύρος και τη δύναμη της εξωτερικής πολιτικής της χώρας του, λίγα μόλις εικοσιτετράωρα πριν από την έναρξη της Συνόδου Κορυφής των «27» και ανοίγοντας έναν «εμφύλιο» πόλεμο μεταξύ των χωρών - μελών της Ε.Ε. αναφορικά με την ευρωπαϊκή πορεία της χώρας του.
Η αναβάθμιση των διπλωματικών σχέσεων ΗΠΑ - Τουρκίας, με όρους, που όπως φαίνεται επιβλήθηκαν από την Αγκυρα, αποτέλεσε το καλύτερο «διαβατήριο» για την ευρωπαϊκή διαδρομή της Τουρκίας, η οποία απέδειξε με περίτρανο τρόπο τη γεωστρατηγική αλλά και γεωπολιτική της αξία.
Παρά τις πιέσεις της Αθήνας και της Λευκωσίας ήταν αρκετές εκείνες οι χώρες - μέλη της Ε.Ε. που υποστήριζαν ότι η Τουρκία πρέπει να «πέσει» στα «μαλακά» παρά την άρνησή της να εφαρμόσει το Πρωτόκολλο της Αγκυρας και να ανταποκριθεί στα κριτήρια της Κοπεγχάγης. Αναφορικά με το Κυπριακό και τα Ελληνοτουρκικά, ο Ερντογάν εμφανίστηκε για μια ακόμη φορά προκλητικός, ενώ κάνοντας επίδειξη ισχύος τάχθηκε υπέρ της παραμονής των τουρκικών στρατευμάτων στην Κύπρο, αφού όπως είπε, η ελληνοκυπριακή πλευρά απέρριψε το Σχέδιο Ανάν. Χωρίς να χάσει ευκαιρία εισηγήθηκε για μια ακόμη φορά την πραγματοποίηση τετραμερούς συνάντησης -προκειμένου να πετύχει την έμμεση αναγνώριση του ψευδοκράτους- τάχθηκε υπέρ της εντατικοποίησης των προσπαθειών για εξεύρεση λύσης μέχρι το Μάρτιο και επαναφοράς των ασφυκτικών χρονοδιαγραμμάτων στην επίλυση του Κυπριακού. Ανοίγοντας όλα τα «μέτωπα» στις ελληνοτουρκικές σχέσεις ο Τούρκος πρωθυπουργός έθεσε στο τραπέζι του ελληνοτουρκικού διαλόγου και ζήτημα μειονοτήτων, παρά τις περί του αντιθέτου δηλώσεις της Αθήνας. Επικαλούμενος το «δημοκρατικό άνοιγμα» της χώρας του, ο Ταγίπ Ερντογάν ισχυρίστηκε ότι θα προσπαθήσει να αντιμετωπισθούν τα προβλήματα που έχουν οι «Ρωμιοί» πολίτες στην Πόλη, αλλά ταυτόχρονα υποστήριξε ότι σοβαρά προβλήματα αντιμετωπίζουν και οι 130.000 «Τούρκοι» που ζουν στη Δυτική Θράκη και δεν μπορούν να εκλέξουν θρησκευτικό τους ηγέτη.
Μάλιστα, έσπευσε να δηλώσει, προκειμένου να δεσμεύσει την ελληνική πλευρά, ότι τα «προβλήματα» αυτά τα είχε θέσει στον Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίο και στον Ελληνα πρωθυπουργό Γιώργο Παπανδρέου και επανέλαβε ότι θα πραγματοποιήσει επίσημη επίσκεψη στην Αθήνα αλλά δεν έχει καθοριστεί ακόμη η ημερομηνία.
Οσον αφορά τη Θεολογική Σχολή της Χάλκης, στο άνοιγμα της οποίας αναφέρθηκε και ο Μπ. Ομπάμα, ο Τούρκος πρωθυπουργός απέφυγε να δώσει ξεκάθαρη απάντηση λέγοντας ότι για το θέμα αυτό ασχολείται το υπουργείο Παιδείας και υπενθυμίζοντας απλώς ότι προ μηνών είχε καλέσει τους θρησκευτικούς ηγέτες των μειονοτήτων στην Πρίγκιπο, όπου επισκέφτηκαν και την περιοχή του Ορφανοτροφείου της Πριγκίπου και μίλησαν επίσης για τα προβλήματά τους.
Επιδεικνύοντας σταθερή πολιτική βούληση, ο Ταγίπ Ερντογάν δεν υπαναχώρησε σε καμία από τις αρχικές του δηλώσεις και επανέλαβε από την αμερικανική πρωτεύουσα ότι δεν προτίθεται να στείλει ούτε έναν επιπλέον Τούρκο στρατιώτη σε μάχιμες θέσεις στο Αφγανιστάν, παρά τις περί του αντιθέτου πιέσεις της αμερικανικής διπλωματίας εντός και εκτός ΝΑΤΟ. Χωρίς περιστροφές, ο αρχηγός του κόμματος Δικαιοσύνη και Ανάπτυξη δεν δίστασε να χαρακτηρίσει «πολύ βιαστική» την απόφαση της Διεθνούς Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας (ΙΑΕΑ), που καταδικάζει την Τεχεράνη, και επέμεινε στην ανάγκη να επιστρατευθεί η διπλωματία για να επιλυθεί η κρίση με το Ιράν, ενώ παράλληλα δήλωσε πως «η Τουρκία είναι έτοιμη να κάνει ό,τι μπορεί για μία διπλωματική λύση».
Εξάλλου, η στάση της Τουρκίας έναντι της Τεχεράνης αλλά και τα «ανοίγματα» που έχει κάνει η τουρκική διπλωματία το τελευταίο διάστημα στην ευρύτερη περιοχή φαίνεται να έχουν προβληματίσει εντόνως την Ουάσιγκτον, η οποία, σύμφωνα με εκτιμήσεις, δεν θεωρεί ότι έχει «του χεριού» της την κυβέρνηση Ερντογάν.
Παρά το «σπάσιμο του πάγου» στις σχέσεις ΗΠΑ - Τουρκίας με την αλλαγή στην αμερικανική προεδρία και την επίσκεψη Ομπάμα στην Τουρκία, το Στέιτ Ντιπάρτμεντ εξακολουθεί να αντικρίζει με δυσπιστία την προθυμία της Αγκυρας να προσφέρει τις «καλές της υπηρεσίες» στη Μέση Ανατολή, στο Αφγανιστάν, και στην Τεχεράνη, αλλά ταυτόχρονα δεν μπορεί να παραβλέψει τη στρατηγική θέση και τη διπλωματική διείσδυση της Αγκυρας σε αυτή την τεταμένη περιοχή.
Σε μια προσπάθεια να θερμάνει το κλίμα στις μεταξύ τους σχέσεις ο Ομπάμα χαρακτήρισε την Τουρκία «φίλη χώρα» και δήλωσε υπερήφανος που προσωπικά ο ίδιος μπορεί να αποκαλεί τον Ερντογάν φίλο. «Είχα την τιμή να προσφωνήσω την Τουρκική Εθνοσυνέλευση και είμαι σθεναρά αφοσιωμένος στη δημιουργία της καλύτερης δυνατής σχέσης ανάμεσα στην Τουρκία και τις ΗΠΑ» τόνισε ο Αμερικανός Πρόεδρος, προσθέτοντας ότι «η Τουρκία είναι σύμμαχος στο ΝΑΤΟ, κάτι που σημαίνει ότι είμαστε δεσμευμένοι να υπεραμυνθούμε ο ένας του άλλου».
Σκληροί διαπραγματευτές αποδείχθηκαν Αθήνα και Λευκωσία στις μαραθώνιες διαβουλεύσεις για την ενταξιακή πορεία των Σκοπίων και της Τουρκίας που έλαβαν χώρα στις Βρυξέλλες στη διάρκεια του Συμβουλίου Γενικών Υποθέσεων αλλά και της Συνόδου Κορυφής της Ε.Ε.
Η Σουηδική Προεδρία εξέφρασε με κάθε τρόπο την απροθυμία της να επιβάλει κυρώσεις στην Τουρκία για τη συνεχιζόμενη άρνησή της να ανοίξει λιμάνια και αεροδρόμια σε κυπριακά πλοία και αεροπλάνα, γεγονός που εξανάγκασε την Κυπριακή Δημοκρατία να ανακοινώσει ότι αποφάσισε μονομερώς να θέσει δικές τις προϋποθέσεις για το άνοιγμα έξι κεφαλαίων των ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Τουρκία. Η κίνηση αυτή της κυπριακής πλευράς προκάλεσε την έντονη αντίδραση του φιλοτουρκικού «μπλοκ», με επικεφαλής τη Βρετανία, η οποία έσπευσε να απειλήσει ακόμη και με «αντιδήλωση».
Παρά τις αντιθέσεις, στην κοινή θέση των «27» για πρώτη φορά διατυπώνεται η θέση ότι η Τουρκία αρνείται να εφαρμόσει την Τελωνειακή Ενωση, καλείται η Αγκυρα να συμβάλει στην επίλυση του Κυπριακού, γίνεται σαφής αναφορά στα δικαιώματα της Κύπρου που απορρέουν από το δίκαιο της θάλασσας και επαναλαμβάνεται με ρητό τρόπο ότι το άνοιγμα και το κλείσιμο των κεφαλαίων με την Τουρκία θα γίνεται με ομοφωνία των κρατών - μελών.
Αναφορικά με τα Σκόπια η Αθήνα πέτυχε νέα αναβολή στην ημερομηνία έναρξης ενταξιακών διαπραγματεύσεων. Ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών Δημήτρης Δρούτσας εξέφρασε από τις Βρυξέλλες πλήρη ικανοποίηση για τα τελικά συμπεράσματα του Συμβουλίου Γενικών Υποθέσεων που παραπέμπουν στην επόμενη, ισπανική, προεδρία της Ε.Ε. το ζήτημα για τον ορισμό ημερομηνίας έναρξης ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την πΓΔΜ. Ο κ. Δρούτσας ανέφερε πως το αρχικό σχέδιο των συμπερασμάτων που παρουσίασε η σουηδική προεδρία του Συμβουλίου της Ε.Ε. δεν ανταποκρινόταν στην πραγματικότητα, καθώς έκανε λόγο για καθορισμό ημερομηνίας έναρξης ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την πΓΔΜ το Μάρτιο του 2010…
Αναρτήσεις
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου