Συνέντευξη Τύπου του Προέδρου της Δημοκρατίας Κυπριακής στις Βρυξέλλες

20080314 Συνέντευξη Τύπου του Προέδρου της Δημοκρατίας στις Βρυξέλλες

Στο πλαίσιο των εργασιών του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου που πραγματοποιείται στις Βρυξέλλες (13-14/3/2008), ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κ. Δημήτρης Χριστόφιας παραχώρησε συνέντευξη Τύπου σε εκπροσώπους των Κυπριακών, Ελληνικών και των ξένων ΜΜΕ.

Στην εναρκτήρια δήλωσή του ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είπε: "Αυτή είναι η πρώτη μου συμμετοχή στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ως ο νέος Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας. Αυτό το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο δεν ασχολείται με ζητήματα που προκαλούν ιδιαίτερη συζήτηση και σύγκρουση. Ασχολείται με την εφαρμογή της ανανεωμένης Στρατηγικής της Λισαβόνας. Βεβαίως, έχουν σημειωθεί επιτυχίες όσον αφορά στην υλοποίηση της ανανεωμένης Στρατηγικής της Λισαβόνας που σχετίζονται με τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας και την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας της Ευρώπης. Όμως, την ίδια ώρα, κάνουν την εμφάνιση τους και νέες προκλήσεις, οι χρηματοοικονομικές, πράγμα που απασχολεί, προληπτικά, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και την Επιτροπή.

Βέβαια, υπάρχει και το θέμα των νέων μορφών ενέργειας σε συνδυασμό με τις κλιματολογικές αλλαγές. Συζητήθηκε συγκεκριμένη εισήγηση του κ. Σολάνα και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που σχετίζεται με τις κλιματολογικές αλλαγές σε σχέση με την ασφάλεια και την ενέργεια. Έχουν δημιουργηθεί οι προϋποθέσεις ώστε να σημειώσει πρόοδο η ΕΕ στα ζητήματα αυτά, κατά τρόπο δημιουργικό.

Συζητήθηκε και ένα θέμα που σχετίζεται με την αναζωογόνηση της Διαδικασίας της Βαρκελώνης και τη δημιουργία της Ένωσης για τη Μεσόγειο, που θα καλύψει τα κράτη μέλη της ΕΕ και τις χώρες της Μεσογείου που δεν είναι μέλη της Ένωσης. Η ιδέα αυτή, που βρίσκεται στα γεννοφάσκια της, θα πάρει σάρκα και οστά στο επόμενο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, τον Ιούνιο. Η Προεδρία και η Επιτροπή έχουν εξουσιοδοτηθεί να διαμορφώσουν το καταστατικό υπόβαθρο αυτής της Ένωσης.

Εμείς, ως κυπριακή αντιπροσωπεία, μιλώντας για την εφαρμογή της Στρατηγικής της Λισαβόνας τονίσαμε την ανάγκη να δοθεί περισσότερη προσοχή από τις κυβερνήσεις των κρατών μελών και την Ένωση στο κοινωνικό πρόσωπο της Ευρώπης. Να μπει, δηλαδή, ο άνθρωπος στο επίκεντρο. Έχουμε κάνει και συγκεκριμένη πρόταση τροπολογίας στο κείμενο των συμπερασμάτων, που θα συζητηθούν αύριο. Η πρότασή μας έγινε αποδεκτή από την Προεδρία και αναμένουμε ότι θα την δούμε στην τελική της μορφή αύριο.

Υπήρξε, επίσης, μεγάλο ενδιαφέρον από τους συνδαιτυμόνες για την εκλογή του νέου Προέδρου της Δημοκρατίας, καθώς και πολλές προσδοκίες που αφορούν τις εξελίξεις στο Κυπριακό πρόβλημα. Απάντησα στο καλωσόρισμα, τονίζοντας πως εμείς είμαστε πανέτοιμοι να προχωρήσουμε προς την κατεύθυνση της υλοποίησης της Συμφωνίας της 8ης Ιουλίου με δημιουργικό τρόπο, και καλή θέληση για επίτευξη λύσης στη βάση των ψηφισμάτων των Ηνωμένων Εθνών, των Συμφωνιών Υψηλού Επιπέδου και του διεθνούς και του ευρωπαϊκού δικαίου. Παράλληλα υπογράμμισα, όμως, ότι αυτό δεν εξαρτάται μόνο από εμάς. Θα έχουμε πραγματικά αυτό που όλοι προσδοκούμε, άρση του αδιεξόδου και προώθηση ουσιαστικής συζήτησης για επίλυση των διαφόρων πτυχών του Κυπριακού, εάν και η Τουρκία θελήσει πραγματικά να τηρήσει μια δημιουργική στάση η οποία να μας δίνει τη δυνατότητα να κάνουμε τις ελπίδες, πράξεις".

Ερωτηθείς κατά πόσο είναι ευχαριστημένος από τις διμερείς συναντήσεις που είχε, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας απάντησε:

"Είμαι πολύ ευχαριστημένος. Υπάρχει, να μου επιτρέψετε την έκφραση, μια ενθουσιώδης αναγνώριση και καλωσόρισμα και βεβαίως η έκφραση της προσδοκίας, όπως προανέφερα, από όλους τους συνομιλητές μου. Μεριμνώ, όμως, να τονίσω ότι οι προσδοκίες είναι και δικές μας αλλά η υλοποίηση τους στην πράξη δεν εξαρτάται μόνο από εμάς. Εξαρτάται και από τη στάση που θα τηρήσει ο Μεχμέτ Αλί Ταλάτ, ως ηγέτης της Τουρκοκυπριακής κοινότητας. Εάν απαγκιστρωθεί από το 'σφιχταγκάλιασμα' της Τουρκίας και λειτουργήσουμε ως Κύπριοι, τότε αισιοδοξώ ότι θα σπάσουμε πράγματι το αδιέξοδο. Ενημερώνω τους συνομιλητές μου για τις τελευταίες εξελίξεις και ειδικότερα για τη δυνατότητα, εάν δεν συμβεί κάτι αναπάντεχο, να ανακοινώσουμε στη διάρκεια της πρώτης συνάντησης μου με τον κ. Ταλάτ, τη διάνοιξη της οδού Λήδρας, καθώς και για τις προοπτικές διάνοιξης του οδοφράγματος του Λιμνίτη".

Σε ερώτηση κατά πόσο έχουν δημιουργηθεί οι συνθήκες έτσι ώστε, αν προκύψει κάτι αναπάντεχο να μην επιρριφθεί ευθύνη στην ελληνοκυπριακή πλευρά, ο Πρόεδρος Χριστόφιας είπε:

"Όπως είπα, μεριμνώ να αντιλαμβάνονται οι συνομιλητές μας ότι οι προσδοκίες είναι και δικές μας αλλά εξαρτάται και από τη συμπεριφορά της ίδιας της Τουρκίας και του ηγέτη της Τουρκοκυπριακής κοινότητας. Είναι προϋπόθεση να επιδείξουν και οι δύο πλευρές καλή θέληση, όπως είπε και το Συμβούλιο Ασφαλείας στην τελευταία του έκθεση, καλή θέληση, ώστε να προωθήσουμε την υλοποίηση της Συμφωνίας της 8ης Ιουλίου και να ανοίξει ο δρόμος για ουσιαστικές συνομιλίες".

Ερωτηθείς κατά πόσο αισθάνεται ότι όντως οι συνομιλητές του αντιλαμβάνονται αυτή την πρόθεση της ελληνοκυπριακής πλευράς και την άρνηση της τουρκοκυπριακής, ο Πρόεδρος Χριστόφιας απάντησε:

"Επαναλαμβάνω ότι υπάρχει μια αναγνώριση, ότι είμαι καλοδεχούμενος ως νέος Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας και ως ηγέτης της ελληνοκυπριακής κοινότητας, και ότι προσβλέπουν ότι η δική μου παρουσία στα ηνία της ελληνοκυπριακής κοινότητας και του κυπριακού κράτους θα δώσει ώθηση στις προσπάθειες για επίλυση του Κυπριακού. Αυτό νομίζω ότι πρέπει να ικανοποιεί. Υπάρχουν κίνδυνοι, και πάλι, κάποιοι να 'χαϊδέψουν' την Τουρκία. Αυτοί οι κίνδυνοι είναι υπαρκτοί, συνεχείς και διαχρονικοί αλλά θα ζούμε με το φόβο και την προκατάληψη; Εμείς θα κάνουμε ό,τι περνά από το χέρι μας και θα αντιμετωπίσουμε τις όποιες αντιδράσεις. Θετικές ή αρνητικές. Ελπίζω, όμως, να είναι θετικές".

Στη συνέχεια, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας προέβη στην ακόλουθη δήλωση προς τους εκπροσώπους των ξένων ΜΜΕ.

"Όπως γνωρίζετε το κύριο θέμα της συζήτησης στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ήταν η ανανεωμένη Στρατηγική της Λισαβόνας την οποία υποστηρίζουμε πλήρως και την προσυπογράφουμε. Όσον αφορά την Κύπρο πιστεύουμε ότι τα Συμπεράσματα του Συμβουλίου θα πρέπει να μεταφέρουν τα σωστά μηνύματα στους πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ως εκ τούτου κύρια προτεραιότητα μας θεωρούμε ότι θα πρέπει να είναι η κοινωνική διάσταση της Στρατηγικής της Λισαβόνας. Έχουμε ζητήσει την ενίσχυση των αναφορών στα Συμπεράσματα που αφορούν αυτή την κοινωνική διάσταση ώστε το ανθρώπινο πρόσωπο της Ευρωπαϊκής Ένωσης να καταστεί πιο εμφανές. Στην Κύπρο εργαζόμαστε προς αυτή την κατεύθυνση που αποτελεί μέρος των προεκλογικών υποσχέσεων μας στο λαό. Θα προχωρήσουμε αποφασιστικά προς αυτή την κατεύθυνση.

Έχουμε επίσης ανταλλάξει απόψεις για περιβαλλοντικά θέματα, για τις κλιματικές αλλαγές και θέματα ενέργειας και προσβλέπουμε να εργαστούμε με τους εταίρους μας ώστε να προωθήσουμε μια ταχεία συμφωνία για το πολύ εντυπωσιακό πακέτο που παρουσιάστηκε από την Επιτροπή πρόσφατα όσον αφορά τις κλιματικές αλλαγές και την ενέργεια".

Ερωτηθείς κατά πόσο είναι έτοιμος να "άρει το βέτο το οποίο επέβαλε η Κύπρος" όσον αφορά το εμπόριο για το βόρειο μέρος της Κύπρου και κατά πόσο το συνδέει με τη συνολική λύση του κυπριακού προβλήματος, και δεύτερον, ποια είναι η θέση του σ΄ ό,τι αφορά την αναγνώριση του Κοσόβου, ο Πρόεδρος Χριστόφιας απάντησε:

"Πρώτα από όλα δεν έχουμε ασκήσει ποτέ βέτο. Συζητήσαμε, ως ισότιμο μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με την Επιτροπή και είπαμε ειλικρινά στην Επιτροπή ότι η άποψή της όσον αφορά την άρση του λεγόμενου 'εμπάργκο' εναντίον των Τουρκοκυπρίων είναι λανθασμένη. Η Κυπριακή Δημοκρατία δίνει την ευκαιρία στους Τουρκοκύπριους να διεξαγάγουν εμπόριο μέσω των νόμιμων λιμένων και αερολιμένων και διερωτώμαι γιατί επιμένουν να χρησιμοποιούν γι΄ αυτό το σκοπό τους παράνομους λιμένες και αερολιμένες. Δεν μπορεί κανείς να κατηγορήσει την Κυπριακή Δημοκρατία ότι δεν έχει την καλή θέληση να προωθήσει το εμπόριο των Τουρκοκυπρίων. Πρέπει να αναφέρω επίσης ότι η Κυπριακή Δημοκρατία πήρε μονομερώς αρκετά μέτρα προς όφελος των Τουρκοκυπρίων πολιτών της Κυπριακής Δημοκρατίας. Για παράδειγμα όλοι οι Τουρκοκύπριοι πολίτες της Κυπριακής Δημοκρατίας έχουν ελεύθερη πρόσβαση σε όλα τα ιδρύματα υγείας στην Κυπριακή Δημοκρατία και κάνουν χρήση αυτής της πρόσβασης. Άλλα μέτρα περιλαμβάνουν πρόσβαση στο σύστημα Κοινωνικών Ασφαλίσεων, υποτροφίες κ.ά. Είμαστε έτοιμοι να προωθήσουμε το εμπόριο των Τουρκοκυπρίων μέσων των νόμιμων λιμένων και αερολιμένων της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Όσον αφορά το Κόσοβο, διαβεβαιώνω και πάλι τη θέση της προηγούμενης Κυβέρνησης της Κυπριακής Δημοκρατίας. Σύμφωνα με την Τελική Πράξη του Ελσίνκι, τα σύνορα ενός κράτους πρέπει να διασφαλίζονται και η κυριαρχία και εδαφική ακεραιότητα των κρατών πρέπει να γίνεται σεβαστή. Εν προκειμένω, πήραμε την απόφαση να μην αναγνωρίσουμε αυτή τη μονομερή πράξη την οποία θεωρούμε άδικη και η οποία, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, είναι παράνομη".

Σε ερώτηση για τις συνομιλίες που έχουν προγραμματιστεί για την ερχόμενη εβδομάδα, ο Πρόεδρος Χριστόφιας απάντησε:

"Θα συμμετάσχω σε αυτή την πρώτη συνάντηση γεμάτος καλή θέληση. Ο κύριος σκοπός της υποψηφιότητάς μου και της προεδρίας μου είναι να τερματιστεί η τραγωδία της Κύπρου, να τερματιστεί η διαίρεση και η παράνομη κατοχή ενός μεγάλου μέρους του εδάφους της Κυπριακής Δημοκρατίας από την Τουρκία. Η πολιτική μου ιστορία αποδεικνύει ότι δεν τρέφω αισθήματα μίσους έναντι των Τουρκοκυπρίων. Αντιθέτως, το κόμμα μου και εγώ προσωπικά, ως Γενικός Γραμματέας του κόμματος και ως Πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων, έχουμε αγωνιστεί για τα δικαιώματα των Τορυκοκυπρίων ως πολιτών της Κυπριακής Δημοκρατίας και για την επαναπροσέγγιση μεταξύ των δύο κοινοτήτων μετά από τα τραγικά γεγονότα του 1974. Συνεπώς, αποδέχομαι και τιμώ τις Συμφωνίες Υψηλού Επιπέδου του 1977 και 1979, σύμφωνα με τις οποίες το ενιαίο κράτος θα μετεξελιχθεί σε διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία. Αυτές οι δύο Συμφωνίες Υψηλού Επιπέδου έχουν υιοθετηθεί από αρκετά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, τη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών καθώς και από άλλα διεθνή σώματα.

Δυστυχώς, τις τελευταίες μέρες λαμβάνουμε κάποια μηνύματα, τα οποία δεν μπορώ να πω ότι είναι θετικά ή υποσχόμενα. Ο κ. Ταλάτ, επιστρέφοντας από την Άγκυρα, και η Τουρκική Κυβέρνηση τόνισαν ότι θα επαναφέρουν στο τραπέζι το απορριφθέν Σχέδιο Ανάν, ως βάση για διαπραγμάτευση. Επέμειναν στην 'παρθενογένεση' και είπαν ότι το νέο ομοσπονδιακό κράτος πρέπει να υποβάλει εκ νέου αίτηση για να καταστεί μέλος των Ηνωμένων Εθνών. Ελπίζω ότι αυτές οι δηλώσεις είναι δηλώσεις τακτικής, γιατί αν ο κ. Ταλάτ επιμένει σε αυτές τις θέσεις, καταλαβαίνετε πως δεν θα είναι εύκολο να ξεπεράσουμε αυτό το αδιέξοδο.

Το αδιέξοδο είναι εκεί ακόμη και μετά την υπογραφή της Συμφωνίας της 8ης Ιουλίου, πριν σχεδόν δύο χρόνια, στην οποία οι δύο κοινότητες επαναβεβαίωσαν τη δέσμευσή τους για διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδιακή λύση στη βάση των Συμφωνιών Υψηλού Επιπέδου, και συμφώνησαν ότι η πολιτική ισότητα θα αποτελεί βασικό συστατικό της λύσης, όπως αυτή περιγράφεται από το Γενικό Γραμματέα και έχει υιοθετηθεί από σχετικά ψηφίσματα του ΟΗΕ. Αυτή η Συμφωνία προνοεί, επίσης, τη δημιουργία ομάδων εργασίας για την εξέταση των διαφορών μεταξύ των δύο πλευρών σε αρκετές καίριες πτυχές του κυπριακού προβλήματος, ώστε να γεφυρωθεί το χάσμα μεταξύ των δύο πλευρών και να δοθεί η δυνατότητα στους δύο ηγέτες να έχουν παραγωγικό διάλογο για μια συνολική επίλυση.

Η υπογραφή του κ. Ταλάτ βρίσκεται κάτω από το κείμενο, όπως και η υπογραφή του κ. Παπαδόπουλου. Θα τιμήσω την υπογραφή του προκατόχου μου, κ. Παπαδόπουλου. Ελπίζω ότι ο κ. Ταλάτ θα τιμήσει τη δική του υπογραφή, έτσι ώστε να υπάρξει ένας δημιουργικός και θετικός διάλογος για μια συνολική λύση του κυπριακού προβλήματος. Διαφορετικά, λυπούμαι να πω ότι δεν θα καταστεί δυνατό να ξεπεραστεί το αδιέξοδο. Αυτό που πρωτίστως έχω υποσχεθεί δημοσίως στον κυπριακό λαό, Ελληνοκύπριους και Τουρκοκύπριους, είναι ότι θα πάω στις συνομιλίες με καλή θέληση για να λυθεί το πρόβλημα. Το πρόβλημα πρέπει να λυθεί. Ο χρόνος περνάει. Νέα τετελεσμένα δημιουργούνται και ριζώνουν και αυτό είναι εναντίον της μοίρας και του πεπρωμένου όλων των Κυπρίων. Αυτή είναι η υπόσχεση μου, αυτή είναι η θέση μου και ελπίζω ότι το χέρι που απλώνω στον κ. Ταλάτ θα γίνει αποδεκτό".

Σε ερώτηση κατά πόσο αισθάνεται "λίγη μοναξιά στην Ευρώπη, ως αρχηγός κράτους ενός κομμουνιστικού κόμματος, το οποίο είναι πολύ σπάνιο στην ΕΕ", ο Πρόεδρος Χριστόφιας απάντησε:

"Είμαι ο Αρχηγός του Κράτους της Κυπριακής Δημοκρατίας, όχι ενός κομμουνιστικού κόμματος. Το κομμουνιστικό κόμμα είναι εκεί και είμαι περήφανος για το κόμμα μου, είμαι περήφανος για την ιστορία του και τη συνεισφορά του, για δεκαετίες, στην απελευθέρωση της χώρας και την ανεξαρτησία της Κυπριακής Δημοκρατίας και, βεβαίως, στην κατάκτηση των δικαιωμάτων του απλού κόσμου. Το έχουμε πετύχει αυτό και είμαι περήφανος γι’ αυτό. Πρέπει να πω ότι νιώθω ίσος με τους άλλους ηγέτες των κρατών μελών της ΕΕ και, όπως έχω ήδη πει, η πρότασή μας για ενίσχυση της κοινωνικής πτυχής της Στρατηγικής της Λισαβόνας έχει γίνει αποδεκτή. Είμαι ευτυχής γι’ αυτό. Με ποιους τρόπους τα διάφορα κράτη μέλη θα το εφαρμόσουν αυτό, είναι ένα άλλο θέμα. Εμείς θα το υλοποιήσουμε, βεβαίως, λαμβάνοντας, παράλληλα, υπόψη την ισχύ της οικονομίας. Αυτό είναι προϋπόθεση, μπορώ να πω. Στην Κύπρο, έχουμε δυνατότητες και ελπίζω ότι με το νέο Υπουργό Οικονομικών θα τις ενισχύσουμε ακόμη περισσότερο".

Ερωτηθείς για την άποψή του σχετικά με τη γαλλική πρόταση για μια Ένωση της Μεσογείου, ο Πρόεδρος Χριστόφιας απάντησε:

"Δεν θέλω να πω ότι δεν είναι του Προέδρου Σαρκοζί η πρόταση, αλλά απόψε ο κ. Σαρκοζί είπε ότι αυτή η πρόταση προέρχεται, επίσης, από τους κ.κ. Θαπατέρο και Πρόντι. Συνεπώς, είναι μια ομάδα ηγετών Μεσογειακών χωρών που ανέλαβαν αυτή την πρωτοβουλία. Κατά τη διάρκεια του δείπνου, συζητήσαμε, με ανοικτό πνεύμα, αυτή την πρόταση και πήραμε την απόφαση ότι αυτή η πρόταση πρέπει να υλοποιηθεί. Η Επιτροπή και η Προεδρία ανέλαβαν την ευθύνη να την εξετάσουν, ούτως ώστε να παρουσιάσουν την τελική δομή αυτού του θεσμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης μαζί με τις Μεσογειακές χώρες της Αφρικής και της Μέσης Ανατολής στο επόμενο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τον ερχόμενο Ιούνιο. Είναι ένα θετικό και αποδοτικό αποτέλεσμα που πηγάζει από αυτές τις συζητήσεις και την πρωτοβουλία του Προέδρου Σαρκοζί".

Ερωτηθείς κατά πόσο υποστηρίζει αυτή την πρόταση, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είπε:

"Ναι, φυσικά. Είμαστε μια Μεσογειακή χώρα και θέλουμε να διαδραματίσουμε ενεργό ρόλο στην Ένωση αυτή".